ЗАГАД МIНIСТЭРСТВА КУЛЬТУРЫ РЭСПУБЛIКI БЕЛАРУСЬ
20 студзеня 1997 г. № 19
АБ ЗАЦВЯРДЖЭННI IНСТРУКЦЫI АБ ПАРАДКУ КАМПЛЕКТАВАННЯ,
УЛIКУ, НАВУКОВАЙ АПРАЦОЎКI, ЗАХАВАННЯ I ВЫКАРЫСТАННЯ
МУЗЕЙНАГА ФОНДУ РЭСПУБЛIКI БЕЛАРУСЬ
1. Зацвердзiць Iнструкцыю аб парадку камплектавання, улiку,
навуковай апрацоўкi, захавання i выкарыстання Музейнага фонду
Рэспублiкi Беларусь (дадаецца).
2. Аддзелу музеяў i выставак, упраўленням культуры
аблвыканкамаў, аддзелам культуры рай(гар)выканкамаў забяспечыць
кантроль за выкананнем палажэнняў Iнструкцыi па ўлiку i захаванню
прадметаў Музейнага фонду ў падведамных музеях i ўстановах музейнага
тыпу.
3. Кантроль за выкананнем загада ўскласцi на начальнiка аддзела
музеяў i выставак С.I.Маслоўскага.
Мiнiстр А.У.САСНОЎСКI
ЗМЕСТ
УСТУП
I. АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННI
Правы i абавязкi галоўнага захавальнiка
Прынцыпы камплектавання музейных калекцый
Суцэльнасць калекцый
Юрыдычны аспект адчужэння музейных прадметаў з калекцыi ў асобных
выпадках
Дакументацыя
II. МУЗЕЙНЫ ФОНД РЭСПУБЛIКI БЕЛАРУСЬ
Склад Музейнага фонду Рэспублiкi Беларусь
Арганiзацыя Музейнага фонду
III. КАМПЛЕКТАВАННЕ МУЗЕЙНЫХ ФОНДАЎ
Структура i склад музейных фондаў
Аўтаматызаваныя iнфармацыйна-пошукавыя сiстэмы
IV. ДЗЯРЖАЎНЫ ЎЛIК МУЗЕЙНЫХ ФОНДАЎ
Парадак прыёму прадметаў, якiя паступiлi ў музей
Парадак падрыхтоўкi матэрыялаў на фондава-закупачную камiсiю
Парадак выдачы прадметаў у пастаяннае i часовае карыстанне
Рэгiстрацыя новых паступленняў
Навуковая iнвентарызацыя музейных прадметаў
Парадак спiсання музейных прадметаў
Улiк прадметаў навукова-дапаможнага фонду
Парадак улiку фондаў у фiлiялах музея (у музейных аб`яднаннях)
Перападлiк музейных прадметаў i парадак улiку i захавання ўлiковых
дакументаў
Улiковыя абазначэннi
Дапаможныя формы ўлiку
V. ЗАХАВАННЕ МУЗЕЙНЫХ КАШТОЎНАСЦЕЙ
Агульныя правiлы захавання
Арганiзацыя аховы музейных памяшканняў
Абсталяванне экспазiцыйных залаў у сувязi з захаваннем экспанатаў
Сховiшчы музейных фондаў i iх абсталяванне
Рэжым музейнага захавання
Тэмпературна-вiльготнасны рэжым
Светлавы рэжым
Забруджванне паветра
Бiялагiчны рэжым
Захаванасць музейных фондаў ад экстрэмальных умоў
VI. КОМПЛЕКСНАЕ I АСОБНАЕ ЗАХАВАННЕ МУЗЕЙНЫХ ПРАДМЕТАЎ
Комплекснае захаванне
Асобнае захаванне па роду матэрыялаў
Музейныя прадметы з паперы (даккументальны фонд, рэдкiя кнiгi,
рукапiсы i г.д.)
Тканiны, скура, косць
Дрэва
Фарфор, керамiка, шкло, вапна, мармур, гiпс
Метал
Фотаматэрыялы, магнiтныя i вiдэастужкi
Геолага-мiнералагiчныя матэрыялы
Батанiчныя матэрыялы
Заалагiчныя матэрыялы
Антрапалагiчныя калекцыi
Комплексы матэрыялаў
VII. УПАКОЎКА I ТРАНСПАРЦIРОЎКА МУЗЕЙНЫХ ПРАДМЕТАЎ
Упаковачная тара
Упакоўка твораў станковага жывапiсу
Упакоўка тэмпернага жывапiсу на дрэве
Упакоўка твораў графiкi
Упакоўка скульптуры
Упакоўка твораў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва
VIII. ДАДАТКI
УСТУП
Iнструкцыя распрацавана з улiкам i на падставе асобных
прынцыповых палажэнняў наступных законаў Рэспублiкi Беларусь: "Аб
культуры ў Рэспублiцы Беларусь" (арт.12, 16, 34), "Аб ахове i
зберажэннi гiсторыка-культурнай спадчыны" (арт.35, 36, 37, 38, 48,
69, 70), "Аб уласнасцi ў Рэспублiцы Беларусь". Разам з тым пры
падрыхтоўцы дакумента выкарыстаны дзеючыя iнструкцыйныя матэрыялы:
"Палажэнне пра Музейны фонд Рэспублiкi Беларусь", зацверджанае
загадам Мiнiстэрства культуры ад 8 мая 1992 г. N 51, Палажэнне аб
фондава-закупачнай камiсii музея сiстэмы Мiнiстэрства культуры
Рэспублiкi Беларусь, зацверджанае загадам Мiнiстэрства культуры ад
12 сакавiка 1992 г. № 30, дакументаў па ахове i супрацьпажарнай
бяспецы фондасховiшчаў музеяў. У асобныя раздзелы Iнструкцыi ўвайшлi
палажэннi, якiя замацаваны ў Палажэннi аб дзяржаўным музеi ў
Рэспублiцы Беларусь, аб рэстаўрацыйным савеце.
Ужытая нарматыўна-прававая база ў якасцi падмурка дала
магчымасць дакладна не толькi выкласцi асноўныя палажэннi
ўлiкова-захаваўчай i навукова-даследчай дзейнасцi музеяў у дачыненнi
да калекцый Музейнага фонду, але i акрэслiць межы кампетэнцыi
кiраўнiцтва культурай розных узроўняў пры прыняццi тых цi iншых
рашэнняў па праблемах узаемаадносiн музея i iншых юрыдычных цi
фiзiчных асоб адносна рухомых гiсторыка-культурных каштоўнасцей,
якiя захоўваюцца музеямi. На дадзеным этапе азначаная праблема
з`яўляецца надзвычай актуальнай.
З улiкам таго, што Iнструкцыя аб парадку камплектавання, улiку,
навуковай апрацоўцы, захавання i выкарыстання прадметаў Музейнага
фонду Рэспублiкi Беларусь з`яўляецца першым дакументам такога
характару ў незалежнай Рэспублiцы Беларусь i акрэслiвае такi значны
накiрунак дзейнасцi музеяў, яна носiць дырэктыўны характар для ўсiх
музеяў дзяржаўнай сеткi i абавязковая ў выкананнi iмi яе палажэнняў.
Што датычыць iншых музеяў (iншых форм уласнасцi), то, з улiкам
адзiнства Музейнага фонду i яго складу яны таксама могуць кiравацца
дадзенай Iнструкцыяй. Уся ўлiковая дакументацыя па
фондава-захаваўчай дзейнасцi дзяржаўных музеяў павiнна весцiся на
беларускай мове, у тым лiку i праз камп`ютэры.
На падставе i з выкарыстаннем неабходных палажэнняў дадзенай
Iнструкцыi музеi распрацоўваюць уласныя iнструкцыi для ўнутранага
карыстання, якiя павiнны ўлiчваць спецыфiку фондавай работы кожнага
з iх.
1. АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННI
1. Дзяржаўныя музеi Рэспублiкi Беларусь з`яўляюцца асноўнымi
збiральнiкамi i сховiшчамi помнiкаў матэрыяльнай i духоўнай культуры
беларускага народа i iншых народаў свету, рухомых
гiсторыка-культурных каштоўнасцей, а таксама помнiкаў прыроды i
твораў мастацтва, якiя ўваходзяць у склад Музейнага фонду Рэспублiкi
Беларусь, i абавязаны ўсiмi намаганнямi i сродкамi забяспечваць iх
належны ўлiк i поўную захаванасць як у сховiшчах, так i пры
экспанаваннi.
2. Ускладзеныя дзяржавай на музеi абавязкi ў галiне
фондава-захаваўчай дзейнасцi з рухомымi гiсторыка-культурнымi
каштоўнасцямi забяспечваюцца адпаведнымi фiнансавымi сродкамi i
матэрыяльна-тэхнiчнай базай.
3. Дадзеная Iнструкцыя выэначае парадак i асноўныя формы ўлiку,
метады захавання i рэстаўрацыi музейных прадметаў.
4. Кiраўнiцтва музея на падставе Iнструкцыi i iншых нарматыўных
дакументаў распрацоўвае асабiстыя iнструкцыi па наступных накiрунках
улiкова-захаваўчай дзейнасцi:
- вызначэнне ўнутранага парадку ўлiку, захавання i рэстаўрацыi
музейных прадметаў;
- захаванне музейных каштоўнасцей у сховiшчах, у пастаяннай
экспазiцыi, на перасоўных, часовых i iншых выстаўках;
- прыём i выдача музейных прадметаў у пастаяннае цi часовае
карыстанне;
- рэстаўрацыйныя агляды музейных прадметаў непасрэдна ў
сховiшчах, экспазiцыях i на выстаўках;
- арганiзацыя аховы, дзяжурства i апламбiравання (апячатвання)
памяшканняў фондасховiшчаў;
- парадак захоўвання i выдачы ключоў ад памяшканняў
фондасховiшчаў у адпаведнасцi з размеркаванымi памiж работнiкамi
фондаў (навуковымi супрацоўнiкамi) калекцыямi;
- парадак працы з фондавымi калекцыямi даследчыкаў i iншых
зацiкаўленых асоб.
5. Парадак арганiзацыi пажарнай i вартаўнiчай аховы вызначаецца
для музеяў адпаведнымi дзяржаўнымi структурамi.
6. Дырэктар музея, рэстаўрацыйнай альбо выставачнай установы
нясе адказнасць за стварэнне належных умоў для захавання музейных
прадметаў, за iх поўную цэласць, за стан улiку, навуковую апрацоўку
i iнвентарызацыю, рэстаўрацыю i кансервацыю, за забеспячэнне аховы ў
дзённы i начны час, а таксама за супрацьпажарны стан установы i
фондавых памяшканняў.
7. Разам з дырэктарам адказнасць за цэласць i захаванасць
музейных каштоўнасцей, за стан i належны iх улiк, кансервацыю i
рэстаўрацыю нясе галоўны захавальнiк фондаў (у асобных найбольш
буйных музеях, музейных аб`яднаннях, музеях-"скансэнах",
гiсторыка-культурных запаведнiках - намеснiк дырэктара па ўлiку i
захаванню фондавых калекцый).
8. Галоўны захавальнiк фондаў размяркоўвае памiж навуковымi
супрацоўнiкамi на адказнае захаванне муэейныя калекцыi i ўносiць
свае прапановы на разгляд i зацвярджэнне дырэктара.
На галоўнага захавальнiка ўскладаецца абавязак кантролю i
ўкаранення ў практыку праграм камп`ютэрнага ўлiку фондавых калекцый.
У музеях, дзе галоўны захавальнiк фондаў з`яўляецца адначасова
i захавальнiкам музейных прадметаў (вядзе тую цi iншую калекцыю), ён
нясе таксама матэрыяльную адказнасць за захаванасць гэтых збораў.
9. Намеснiк дырэктара па навуковай рабоце нясе адказнасць за
камплектаванне фондаў, якое павiнна ажыццяўляцца мэтанакiравана i ў
адпаведнасцi з зацверджанай органам кiраваня культуры навуковай
праграмай (канцэпцыяй) развiцця музея, выкарыстанне музейных
калекцый у экспазiцыях i выстаўках, належную якасць навуковай
iнвентарызацыi. У музеях, дзе адсутнiчае намеснiк дырэктара па
навуковай рабоце, непасрэдную адказнасць за стан дадзенай працы нясе
дырэктар музея.
10. Намеснiк дырэктара па адмiнiстрацыйна-гаспадарчай рабоце, а
ў асобных буйных музейных структурах, дзе ёсць i намеснiк дырэктара
па будоўлi i рэстаўрацыi, разам нясуць адказнасць за забеспячэнне
належнага тэмпературна-вiльготнаснага рэжыму ў фондасховiшчах i
экспазiцыйна-выставачных памяшканнях, стан санiтарна-тэхнiчнай i
электра-тэхнiчнай гаспадаркi, вартаўнiчую ахову, своечасовы рамонт
будынка музея i фондасховiшчаў, забеспячэнне ўлiкова-захаваўчай i
рэстаўрацыйнай службаў неабходнымi матэрыяламi. Усе азначаныя работы
ўзгадняюцца з галоўным захавальнiкам фондаў i кантралююцца
дырэктарам.
11. Захаванне музейных прадметаў па аддзелах, дзе яны iснуюць,
забараняецца, за выключэннем iх часовага знаходжання пад час працы
над экспазiцыяй i выстаўкай. У азначаным выпадку адказнасць за
часовае захаванне музейных прадметаў нясе загадчык аддзела, альбо
iншая адказная асоба, на якую загадам дырэктара ўскладзены абавязкi
па стварэнню экспазiцыi (выстаўкi).
Правы i абавязкi галоўнага захавальнiка
12. Галоўны захавальнiк музея здзяйсняе кiраўнiцтва работай па
ўлiку, захаванню, кансервацыi i рэстаўрацыi музейных каштоўнасцей i
кантралюе яе правядзенне непасрэдна або праз адпаведных загадчыкаў
аддзеламi. Ён таксама кантралюе допуск асоб у фондасховiшча i
забяспечвае выкананне ўстаноўленых правiл карыстання музейнымi
каштоўнасцямi, вядзе ключавую гаспадарку.
13. Галоўны захавальнiк назначаецца i вызваляецца ў музеях
рэспублiканскага падпарадкавання Мiнiстэрствам культуры Рэспублiкi
Беларусь, у музеях абласнога, раённага падпарадкавання - адпаведнымi
ўпраўленнямi i аддзеламi культуры згодна з падпарадкаваннем.
14. Прыём i здача спраў пры назначэннi цi вызваленнi галоўнага
эахавальнiка праводзяцца па актам, фiксуючым наяўнасць i захаванасць
музейных фондаў, стан ўлiку i захавання, iнжынерна-тэхнiчны стан
памяшканняў i абсталявання сховiшчаў, экспазiцыйных залаў i
рэстаўрацыйных майстэрань, характар тэмпературна-вiльгаснага i
светавога рэжыму на дзень складання акта.
15. На час адпачынку, хваробы або другiя перыяды часовай
адсутнасцi галоўнага захавальнiка, яго правы i абавязкi ўскладаюцца
на iншага работнiка, якi назначаецца спецыяльным загадам па музею.
16. Галоўны захавальнiк падпарадкаваны непасрэдна дырэктару
музея.
17. Усе дакументы, перапiска, справаздачы, планы
ўлiкова-захавальнiцкага i рэстаўрацыйнага характару, а таксама
дакументы, непасрэдна звязаныя з рухам музейных фондаў (прыём i
выдача, перадача з аднаго аддзела ў другi i г.д.), павiнны
вiзiравацца галоўным захавальнiкам або падпiсвацца iм.
18. Указаннi i распараджэннi галоўнага захавальнiка ў галiне
ўлiку, захавання i арганiзацыi рэстаўрацыйнай работы, абавязковыя
для ўсiх супрацоўнiкаў музея.
19. Прызначэннi, звальненнi i перамяшчэннi работнiкаў улiку,
захавання i рэстаўрацыi, а таксама ўнутранай аховы i наглядчыкаў
залаў павiнны адбывацца толькi па ўзгадненню з галоўным
захавальнiкам.
20. Галоўны захавальнiк абавязаны забяспечыць:
а) правiльны ўлiк усiх фондаў музея ў поўнай адпаведнасцi з
iнструкцыяй;
б) прыняцце мер па захаванню музейных каштоўнасцей ва ўмовах,
гарантуючых iх ад пашкоджання i крадзяжу;
в) правiльнае вядзенне i захаванне ўсiх дакументаў
улiкова-захавальнiцкага парадку;
г) своечасовую распрацоўку ўнутрымузейных iнструкцый,
вызначаючых строгi парадак работ у галiне ўлiку, захавання,
рэстаўрацыi i аховы музейных каштоўнасцей i адказнасць кожнага
захавальнiка i работнiка ўнутранай аховы за адпаведны ўчастак
улiкова-захавальнiцкай работы;
д) кантроль за правiльнай работай загадчыкаў аддзеламi,
захавальнiкаў i iншых супрацоўнiкаў у галiне ўлiку, захавання,
рэстаўрацыi i аховы музейных каштоўнасцей, iх упакоўкi для
транспарцiроўкi;
е) перыядычную камiсiйную праверку ведаў захавальнiкамi
iнструкцый па ўлiку i захаванню музейных каштоўнасцей.
21. У выпадку атрымання распараджэння дырэктара, якое
супярэчыць дадзенай iнструкцыi, галоўны захавальнiк да выканання яго
абавязаны тэрмiнова паведамiць дырэктару ў пiсьмовай форме аб
няправiльнасцi дадзенага iм распаражэння. Пры пацверджаннi
дырэктарам у пiсьмовай форме распараджэння галоўны захавальнiк
абавязаны тэрмiнова паведамiць аб гэтым Мiнiстэрству культуры
Рэспублiкi Беларусь i ў мясцовыя органы культуры ў адпаведнасцi з
падпарадкаванасцю ў вуснай, а затым i ў пiсьмовай форме.
22. Супрацоўнiкi, якiя дапусцiлi страту, крадзёж або
пашкоджанне музейных каштоўнасцей, а таксама парушэнне процiпажарных
правiл i рэжыму, прыцягваюцца да дысцыплiнарнай,
крымiнальнай адказнасцi i нясуць матэрыяльную адказнасць у парадку,
устаноўленым дзеючым заканадаўствам.
23. Пра ўсе выпадкi крадзежу, пашкоджання цi захворвання
музейных прадметаў дырэктар i галоўны захавальнiк абавязаны
тэрмiнова паведамiць у Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi Беларусь i
месныя органы культуры ў адпаведнасцi з падпарадкаванасцю ў вуснай,
а затым у пiсьмовай форме, з падрабязным пераказам усiх абставiн
здарэння.
У выпадку крадзяжу трэба тэрмiнова паведамiць у следчыя органы
ў мэтах прыняцця тэрмiновых мер па пошуку ўкрадзеных прадметаў.
24. Ва ўсiх выпадках пашкоджанняў цi сур`ёзных захворванняў
музейных прадметаў музей абавязаны тэрмiнова скласцi дэфектны акт, у
якiм дакладна зафiксаваць ступень пашкоджання цi захворвання
прадмета, прычыну i абставiны пашкоджання (да дэфектнага акта
дадаецца фотаздымак пашкоджанага прадмета). Музей абавязаны таксама
прыняць ва ўстаноўленым парадку меры па ўзнаўленню i рэстаўрацыi
прадмета i лiквiдаванню прычыны захворванняў. Пры пашкоджаннi
прадмета музей павiнен забяспечыць захаванасць усiх яго, нават самых
нязначных частак (часцiнкi фарбаванага слою твораў жывапiсу, асколкi
скульптуры, фарфору, дэталi мэблi, фрагменты шыцця, абрыўкi паперы i
iнш.) i перадаць iх рэстаўрацыйнай майстэрнi адначасна з перадачай
прадмета для рэстаўрацыi.
25. Ва ўсiх музеях павiнен быць устаноўлены пiльны кантроль за
станам асаблiва каштоўных помнiкаў матэрыяльнай i духоўнай культуры,
прыродазнаўчай гiсторыi. На гэтыя помнiкi павiнны быць заведзены
iндывiдуальныя справы, у якiх канцэнтруецца ўся дакументацыя,
звязаная са змяненнем стану захаванасцi прадмета i яго рэстаўрацыяй.
У выпадку захворвання цi пашкоджання такога помнiка копiя дэфектнага
акта разам з тлумачальнай запiскай i фотаздымкам пашкоджанага
прадмета тэрмiнова накiроўваецца ў Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi
Беларусь.
Рэстаўрацыю асаблiва выдатных музейных каштоўнасцей, акрамя самых
простых кансервацыйных работ, дапускаецца рабiць толькi з дазволу
Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi Беларусь i пры наяўнасцi заключэння
камiсii ў складзе аўтарытэтных спецыялiстаў, музейных работнiкаў i
рэстаўратараў вышэйшай квалiфiкацыi.
Прынцыпы камплектавання музейных калекцый
26. Кожны музей павiнен распрацаваць праграму камплектавання
фондавых калекцый, якая складаючай часткай уваходзiць у яго
навуковую канцэпцыю iснавання i развiцця, абмеркаваць на навуковай
Радзе i зацвердзiць. Фондавы збор кожнага музея павiнен адпавядаць
яго тэматычнай скiраванасцi. Праграма камплектавання з цягам часу
можа карэкцiравацца ў адпаведнасцi з патрэбай дзейнасцi музея.
27. Пры камплектаваннi фондавых калекцый музей павiнен улiчваць
магчымасцi па iх дакументаванню, навуковай апрацоўцы, забеспячэнню
належнай захаванасцi, рэстаўрацыi i экспанавання.
28. Музей не можа прымаць непасрэдны ўдзел, а таксама
падтрымлiваць тым цi iншым чынам любую здзелку ў набыццi музейных
прадметаў, калi яна ажыццяўляецца супрацьзаконна.
29. Не можа набывацца музеем прадмет для яго калекцыi ад
прыватнай асобы, калi музей не перакананы ў яго законнай
прыналежнасцi ўладальнiку.
30. Пры атрыманнi ў сваю калекцыю музейных прадметаў, якiя
знойдзены пад час археалагiчных даследванняў, музей павiнен
пераканацца ў iх навуковай сапраўднасцi i, разам з тым, у наяўнасцi
пры гэтым адпаведнага дазволу на правядзенне раскопак ад органаў
кантролю за захаваннем гiсторыка-культурнай спадчыны.
31. Любая практычная дзейнасць музея, якая звязана з
арганiзацыяй i правядзеннем пошукавых альбо даследчых экспедыцый з
мэтай камплектавання фондавых калекцый, павiнна ажыццяўляцца згодна
з адпаведнымi дзяржаўнымi законамi i навуковымi патрабаваннямi, што
дзейнiчаюць у Рэспублiцы Беларусь.
32. Музей абавязаны адыгрываць значную ролю ў справе
прадухiлення працэса дэградацыi гiстарычных, прыродных,
археалагiчных, этнаграфiчных, лiтаратурных i мастацкiх помнiкаў
краiны.
33. Дараваннi, завяшчаннi i прадметы, што бяруцца ў часовае
карыстанне, музей можа прымаць толькi тады, калi гэта стасуецца з
праграмай камплектавання яго фондавых калекцый i агульнай палiтыкай
дзейнасцi. Прапановы, якiя не адпавядаюць гэтым умовам, не павiнны
прымацца музеем.
34. Кожны музей прызнае неабходнасць супрацоўнiцтва i
кансультацый памiж музеямi ў галiне камплектавання фондавых
калекцый, асаблiва па адзiнай альбо супольнай тэматычнай
скiраванасцi.
Суцэльнасць калекцый
35. 3 улiкам таго, што калекцыя ўяўляе навукова абгрунтаваны
збор рухомых матэрыяльных каштоўнасцей або фiксаваных духоўных
каштоўнасцей, якiя належаць аднаму ўласнiку, музей не мае права
адчужаць гэтыя каштоўнасцi, якiя ўвайшлi ў яго фондавыя калекцыi.
36. Музеi, прадметам захавання якiх з`яўляюцца "жывыя" узоры,
абавязаны час ад часу замяняць цi абнаўляць частку сваiх калекцый.
Юрыдычны аспект адчужэння музейных
прадметаў з калекцыi ў асобных выпадках
(вяртанне былым уладальнiкам, спiсанне)
37. Вяртанне музейных прадметаў з калекцыi па заявах юрыдычных
альбо фiзiчных асоб, што раней перадалi iх рэчы музею, павiнна
адбывацца ў адпаведнасцi з патрабаваннямi дзеючага заканадаўства
Рэспублiкi Беларусь i нарматыўнымi дакументамi, зацверджанымi
Мiнiстэрствам культуры, толькi са згоды кiраўнiцтва музея.
38. Дазвол на адчужэнне даецца ў пiсьмовай форме Мiнiстэрствам
культуры, на якога дзяржавай ускладзены абавязкi аховы i зберажэння
гiсторыка-культурнай спадчыны народа Беларусi. Пры неабходнасцi
Мiнiстэрства мае права запрасiць заключэнне высокаквалiфiкаваных
спецыялiстаў-экспертаў па спрэчных пытаннях адчужэння (вяртання)
музейнага прадмета.
39. Пры вяртаннi музейнага прадмета з калекцыi музей абавязаны
правесцi яе фотафiксацыю, адбiткi якой разам з дакументацыяй
падлягаюць абавязковаму захаванню.
40. Спiсанне музейных прадметаў асноўнага фонду ажыццяўляецца
толькi з пiсьмовага дазволу (загаду) Мiнiстэрства культуры на
падставе прадастаўлення музеем усей неабходнай папярэдняй
дакументацыi i абгрунтавання па кожнаму прадмету асобна. У выпадку
адсутнасцi патрэбнай дакументацыi i заключэння экспертаў адносна
лёсу таго цi iншага музейнага прадмета пытанне аб спiсаннi яго з
улiку Мiнiстэрствам культуры не разглядаецца.
41. У выпадку страты цi пашкоджання фiзiчнага стану музейнага
прадмета музей абавязаны прыкласцi ўсе намаганнi для яго пошуку з
далучэннем адпаведных дзяржаўных органаў цi ўзнаўлення фiзiчнага
стану (рэстаўрацыi) i, разам з тым, у асобных выпадках знайсцi
аўтэнтычную замену. Толькi пасля вычарпальных захадаў адносна
ўзнаўлення музейнага прадмета перад фондава-закупачнай камiсiяй можа
быць пастаўлена пытанне па яго адчужэнню. Прыняцце такога рашэння аб
хадайнiцтве перад Мiнiстэрствам культуры з`яўляецца справай
прафесiйнага сумлення кожнага з членаў камiсii i павiнна быць
усебакова абгрунтавана.
42. Дазвол Мiнiстэрства культуры на вяртанне дзяржаўных
узнагарод былога СССР даецца толькi пры станоўчым рашэннi па гэтаму
пытанню адпаведных мясцовых Саветаў, куды i павiнны звяртацца
грамадзяне. У дадзеным выпадку разам з рашэннем Савета да
Мiнiстэрства культуры дасылаецца лiст ад музея адносна яго згоды на
вяртанне той цi iншай узнагароды.
43. Катэгарычна эабараняецца набыццё спiсаных музейных
прадметаў супрацоўнiкамi музея цi супрацоўнiкамi органаў кiравання
культуры, членамi iх сем`яў, сваякамi. Не могуць спiсаныя прадметы
апынуцца ў часовым карыстаннi альбо ў асабiстых калекцыях азначаных
асоб.
44. Калi музей мае прадметы, адносна якiх ёсць доказы, што яны
трапiлi да яго ў калекцыю з парушэннем iснуючых нормаў мiжнароднага
права, якiя маюць дачыненне да Рэспублiкi Беларусь, музей павiнен
спрыяць вяртанню гэтых прадметаў у краiну паходжання.
45. Прафесiйным абавязкам кожнага музейнага работнiка
з`яўляецца навуковае дакументаванне набытых музеем прадметаў, якiя
ўзяты як на пастаяннае, так i на часовае карыстанне.
46. Недапушчальным з`яўляецца захаванне музейных прадметаў,
якiя не ўлiчаны i не забяспечана iх належная захаванасць i
ўтрыманне.
47. Пры экспанаваннi выставак за межамi Рэспублiкi Беларусь
музей павiнен застрахаваць музейныя прадметы па кошту, якi адэкватны
iх сапраўднай каштоўнасцi, уключаючы i прадметы, што атрыманы для
ўдзелу ў выстаўцы на часовае карыстанне ад iншых арганiзацый цi
прыватных асоб.
48. Музей не павiнен даручаць захаванне, рэстаўрацыю альбо
iншыя прафесiйныя функцыi асобам, якiя не маюць для гэтага
неабходнай прафесiйнай падрыхтоўкi, альбо такiя асобы павiнны
ажыццяўляць работы толькi пад наглядам з боку вопытных спецыялiстаў
i з дазволу кiраўнiцтва музея.
49. Галоўным абавязкам кожнага музейнага работнiка з`яўляецца
забеспячэнне захаванасцi музейных калекцый i асобных музейных
прадметаў, якая гарантуе iх перадачу нашчадкам у належным стане.
50. Рашэнне аб неабходнасцi рэстаўрацыйнага ўмяшальнiцтва ў
дачыненнi да таго цi iншага музейнага прадмета ў мэтах забеспячэння
яго аўтэнтыкi прымаецца па прапанове адказнага за калекцыю
супрацоўнiка i прафесiйнага мастака-рэстаўратара,
навукова-рэстаўрацыйнай Радай i зацвярджаецца кiраўнiцтвам музея.
Дакументацыя
51. Кожны прадмет, што ўвайшоў у склад музейнай калекцыi,
павiнен быць зарэгiстраваны i дакументаваны ў адпаведнасцi з
iнструкцыямi i палажэннямi, якiя прыняты ў Рэспублiцы Беларусь.
52. Недапушчальна вольная iнтэрпрэтацыя iснуючай улiковай
дакументацыi як дакументаў юрыдычнай адказнасцi.
53. Улiковая дакументацыя павiнна быць пазбаўлена ўмоў
знiшчэння цi крадзяжу.
Кожны музейны прадмет цi суцэльная калекцыя, якiя перадаюцца
альбо набываюцца музеем на пастаяннае захаванне, павiнны быць
ацэнены фондава-закупачнай камiсiяй у беларускiх рублях i доларах
ЗША па адпаведнаму курсу на момант ацэнкi.
Музейныя прадметы, якiя выкарыстоўваюцца ў складзе экспазiцый
цi выставак (пастаянных, часовых, перасоўных i г.д.) i да якiх маюць
доступ для агляду наведвальнiкi, у абавязковым парадку павiнны мець
адпаведную ацэнку каштоўнасцi ў беларускiх рублях i доларах ЗША па
курсу.
II. МУЗЕЙНЫ ФОНД РЭСПУБЛIКI БЕЛАРУСЬ
54. Музейны фонд Рэспублiкi Беларусь уяўляе сабой сукупнасць
рухомых i асобных нерухомых помнiкаў гiсторыi i культуры Беларусi, а
таксама гiсторыка-культурных каштоўнасцей замежжа, якiя маюць
гiстарычную, навуковую, прыродную, мастацкую i iншую вартасць i
знаходзяцца на тэрыторыi Рэспублiкi Беларусь.
55. Дакументальныя помнiкi, што знаходзяцца на ўлiку i
захаваннi ў музеях, адначасова ўваходзяць у склад Дзяржаўнага
архiўнага фонду Рэспублiкi Беларусь. Парадак iх камплектавання,
улiку, захавання, забеспячэння аховы i выкарыстанне вызначаюцца
адпаведным заканадаўствам Беларусi, а таксама iнструкцыйнымi
дакументамi па адносiнах да музейных калекцый.
56. Дзяржаўнымi органамi кiравання i кантролю за станам i
выкарыстаннем помнiкаў Музейнага фонду з`яўляюцца Мiнiстэрства
культуры Рэспублiкi Беларусь i падпарадкаваныя яму органы культуры
на месцах.
57. Музейны фонд ствараецца i iснуе для найбольш поўнага
выяўлення, цэнтралiзаванага ўлiку, камплектавання, вывучэння,
забеспячэння належнай захаванасцi i выкарыстання рухомых
гiсторыка-культурных каштоўнасцей у мэтах развiцця культуры, навукi,
ведаў аб прыродзе i навакольным асяроддзi, мастацтве, лiтаратуры,
гiсторыi, выхавання самасвядомасцi грамадства, яго чалавечых,
маральных i эстэтычных густаў.
Склад Музейнага фонду Рэспублiкi Беларусь
58. Помнiкамi Музейнага фонду ў галiне гiсторыi i культуры
з`яўляюцца:
- калекцыi i асобныя музейныя прадметы, якiя звязаны з
найважнейшымi з`явамi ў жыццi беларускага i iншых народаў, эпох,
грамадства i дзяржавы; развiццём культуры i побыту, навукi i
тэхнiкi; жыццём i дзейнасцю дзяржаўных, палiтычных, грамадскiх,
ваенных дзеячоў, дзеячоў навукi, лiтаратуры, культуры i мастацтва,
актыўных удзельнiкаў гiстарычных падзей;
- археалагiчныя калекцыi i асобныя археалагiчныя знаходкi, што
выяўлены пры археалагiчных даследаваннях помнiкаў гiсторыi i
культуры;
- помнiкi манументальнага, выяўленчага,
дэкаратыўна-прыкладнога, народнага, музычнага, тэатральнага i iншых
вiдаў мастацтва;
- калекцыi i асобныя прадметы геалогii, палеанталогii,
мiнералогii i iншыя, што характарызуюць прыродную гiсторыю;
- рукапiсы ўсiх вiдаў творчасцi, рукапiсныя кнiгi, старадрукi,
антыкварныя, рэдкiя i асаблiва каштоўныя выданнi;
- нумiзматычныя, геральдычныя, эпiграфiчныя калекцыi i асобныя
прадметы;
- калекцыi зброi i ваеннай атрыбутыкi, асобныя прадметы i
прадметы азначанай тэматыкi;
- калекцыi i асобныя прадметы з каштоўных металаў i камянёў,
якiя маюць гiстарычную, мастацкую, навуковую альбо iншую
каштоўнасць;
- iншыя музейныя прадметы, якiя ўяўляюць гiстарычную,
навуковую, мастацкую i культурную каштоўнасць.
Арганiзацыя Музейнага фонду
59. Асноўнымi сховiшчамi помнiкаў Музейнага фонду ў Беларусi
з`яўляюцца:
- дзяржаўныя музеi, музеi-запаведнiкi, гiсторыка-культурныя
запаведнiкi, музеi-"скансэны", выставачныя залы, музейныя панарамы i
iншыя музейныя структуры дзяржаўнай сеткi;
- выстаўкi, галерэi, запаснiкi Мастацкага фонду Рэспублiкi
Беларусь;
- музеi iншых мiнiстэрстваў i ведамстваў;
- музеi на грамадскiх пачатках прадпрыемстваў, калгасаў,
саўгасаў, арганiзацый, устаноў, школ, ПТВ, тэхнiкумаў, лiцэяў,
гiмназiй, ВНУ i гэтак далей;
- акадэмiчныя музеi;
- музеi кааператыўных i грамадскiх арганiзацый, аб`яднанняў,
асацыяцый, прыватныя музеi;
- прыватныя калекцыi, якiя ўзяты на дзяржаўны ўлiк.
60. На ўсе азначаныя музейныя ўстановы цi ўстановы музейнага
тыпу па правiлах улiку, захавання, навуковай апрацоўкi i
выкарыстання помнiкаў Музейнага фонду распаўсюджваюцца палажэннi
дакументаў, якiя дзейнiчаюць для дзяржаўных музеяў.
61. Помнiкi Музейнага фонду са збораў музеяў на грамадскiх
пачатках, якiя ўяўляюць найбольшую каштоўнасць, ставяцца на ўлiк
адпаведнымi тэрытарыяльнымi дзяржаўнымi музеямi па даручэнню органаў
кiравання культуры; дзяржаўныя музеi забяспечваюць кантроль за
належным iх захаваннем i выкарыстаннем.
62. У выпадку спынення дзейнасцi музея на грамадскiх пачатках,
яго фонды павiнны перадавацца ў адпаведны тэрытарыяльны дзяржаўны
музей.
63. Для разгляду i прафесiйнага вырашэння пытанняў па аднясенню
i ўключэнню прадметаў у склад Музейнага фонду ў музеях ствараюцца i
дзейнiчаюць фондава-закупачныя i экспертныя камiсii.
64. Музейны фонд складаецца з прадметаў i калекцый асноўнага,
навукова-дапаможнага i абменнага фондаў.
65. Адносiны да збору, захавання i выкарыстання калекцый i
прадметаў як асноўнага, так i навукова-дапаможнага фонду iдэнтычныя.
66. Усе спецыфiчныя пытаннi па праблемах адносiн да Музейнага
фонду з боку юрыдычных цi фiзiчных асоб вызначаюцца "Палажэннем пра
Музейны фонд Рэспублiкi Беларусь", якое зацверджана загадам
Мiнiстэрства культуры ад 8 траўня 1992 г. № 51.
III. КАМПЛЕКТАВАННЕ МУЗЕЙНЫХ ФОНДАЎ
67. Камплектаванне фондаў уяўляе адзiн з галоўных напрамкаў
музейнай дзейнасцi.
68. Спосабамi камплектавання з`яўляюцца:
- навуковыя экспедыцыi i камандзiроўкi;
- закупка i дарэнне ад прадпрыемстваў, устаноў, арганiзацый,
прыватных асоб;
- заказы твораў выяўленчага i дэкаратыўна-прыкладнога
мастацтва, а таксама капiйных прадметаў;
- абмен непрофiльнымi i дублетнымi матэрыяламi з iншымi музеямi
цi прыватнымi асобамi.
69. Пытаннi адбору, набыцця i кошту прадметаў музейнага
значэння вырашае фондава-закупачная камiсiя музея.
Структура i склад музейных фондаў
70. Склад фондаў фармiруецца, зыходзячы з профiлю музея.
Асноўнымi профiльнымi групамi музеяў з`яўляюцца:
а) гiстарычныя музеi: шырокага гiстарычнага профiлю
(краязнаўчыя), спецыяльныя гiстарычныя (археалагiчныя,
этнаграфiчныя, нумiзматычныя i iнш.), ваенна-гiстарычныя;
б) прыродазнаўчыя музеi (бiялагiчныя, батанiчныя, заалагiчныя,
геалагiчныя, экалагiчныя i iнш.);
в) мастацкiя музеi (выяўленчага цi дэкаратыўна-прыкладнога
мастацтва, мастацкiх рамёстваў, тэатральныя, музычныя,
кiнематаграфiчныя i iнш.);
г) лiтаратурныя музеi, у тым лiку лiтаратурна-мемарыяльныя;
д) тэхнiчныя музеi (палiтэхнiчныя, сувязi, чыгуначнага
транспарту, прадпрыемстваў i iнш.);
ж) комплексныя музеi, якiя спалучаюць тэматыку розных профiляў
(прыродазнаўча-гiстарычныя, гiсторыка-мастацкiя i iнш.);
з) гiсторыка-культурныя музеi-запаведнiкi; музеi народнай
архiтэктуры i побыту ("скансэны") i iнш.
71. Музейныя фонды маюць у сваёй структуры:
- асноўны фонд музейных прадметаў;
- фонд навукова-дапаможных матэрыялаў;
- абменны фонд.
72. Пры неабходнасцi ствараецца фонд часовага захавання
музейных прадметаў.
73. У асобных выпадках ствараецца абменны фонд, куды вылучаюцца
няпрофiльныя i дублетныя музейныя прадметы (звыш 5 адз.). Юрыдычны
статус музейных прадметаў абменнага фонда вызначаецца
фондава-закупачнай камiсiяй.
74. Да асноўнага фонду належаць сапраўдныя рухомыя i асобныя
нерухомыя помнiкi прыроднай гiсторыi, матэрыяльнай i духоўнай
культуры, якiя дакументуюць з`явы прыроды, гiстарычныя падзеi,
развiццё навукi i тэхнiкi, культуры i побыту, жыццё i дзейнасць
выдатных прадстаўнiкоў грамадства.
75. Склад асноўнага фонду камплектуецца на падставе прынятай у
музеязнаўстве класiфiкацыi з улiкам стварэння найбольш спрыяльных
умоў захавання, вывучэння i выкарыстання музейных прадметаў.
Аднясенне музейнага прадмета да канкрэтнага тыпу гiстарычнага
помнiка абумоўлiваецца прыродай паходжання гэтага прадмета.
Рэчавыя помнiкi:
- археалагiчныя знаходкi;
- прадметы нумiзматыкi, геральдыкi, сфрагiстыкi, эпiграфiкi;
- зброя;
- вайсковая атрыбутыка;
- сцягi;
- прылады працы, прыборы, механiзмы, сродкi руху i iнш.;
- узоры дасягненняў навукi i тэхнiкi, вырабаў прамысловасцi;
- прадметы побыту;
- адзенне, абутак, галаўныя ўборы;
- узоры i аб`екты прыроды, тэхнiкi прэпарыравання i навуковай
таксiдэрмii, бiягрупы i ландшафтныя дыярамы, зборы
прыродавыпрабавальнiкаў i iнш;
- меморыi.
Выяўленчыя помнiкi:
- творы выяўленчага мастацтва: жывапiс, графiка (у тым лiку
мастацкi плакат, кнiжная iлюстрацыя, паштоўкi, маркi, камп`ютэрныя
выявы i iнш.), скульптура;
- творы дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва;
- схематычныя выявы (карты, планы i iнш.);
- фатаграфii (дагератыпы, негатывы, пазiтывы);
- паштоўкi.
Пiсьмовыя помнiкi:
- дакументы навуковага, устаноўчага цi асабiстага паходжання
(летапiсы, хронiкi, даследаваннi навукоўцаў, заканадаўчыя,
палiтычныя, статыстычныя дакументы, пасведчаннi, даведкi, граматы,
дыпломы, лiсты, публiцыстычныя i мастацкiя творы i iнш.).
Фонапомнiкi:
- пласцiнкi, магнiтафонныя стужкi i дыскi;
- кiна-вiдэа-аўдыафiльмы.
76. Падставай для фармiравання той цi iншай калекцыi можа
з`яўляцца:
- агульнасць матэрыяла, з якога выраблены прадмет (метал,
дрэва, шкло, керамiка, тканiна, папера i г.д.);
- тэхнiка вырабу (завадскi, самаробны, друкаваны, рукапiсны i
iнш.);
- функцыянальнае прызначэнне прадмета (адзенне, мэбля, прылады
працы i г.д.);
- храналагiчны, тэматычны i геаграфiчны прынцыпы;
- аўтарская прыналежнасць;
- прыналежнасць да пэўнага жанру, школы i г.д. (для мастацкiх
твораў).
77. Усе варыянты арганiзацыi калекцыi знаходзяць адлюстраванне
ў iнвентарных кнiгах, картатэках цi аўтаматызаваным каталозе
музейных прадметаў.
78. У склад навукова-дапаможнага фонду ўключаюцца копii
фотаздымкаў i дакументаў, муляжы, макеты, слепкi, планы, схемы i
iнш., распрацаваныя i набытыя ў якасцi дапаўнення да музейных
прадметаў.
79. У асобных выпадках копii, маючыя гiстарычную, навуковую,
мастацкую цi мемарыяльную каштоўнасць, а таксама дакладныя копii
страчаных музейных прадметаў могуць быць аднесены да асноўнага
фонду.
80. У асобных выпадках недастатковая вывучанасць цi патрэба ў
рэстаўрацыi з`яўляецца падставай аднясення прадмета да
навукова-дапаможнага фонду.
81. Фонд часовага захавання складаюць прадметы i
навукова-дапаможныя матэрыялы, якiя прымаюцца ў часовае карыстанне
ад iншага музея, установы цi прыватнай асобы для навукова-даследчай,
экспазiцыйнай i iншай работы.
82. У абменны фонд музея могуць быць вылучаны няпрофiльныя i
дублетныя (звыш 5 адзiнак) музейныя прадметы.
83. Склад абменнага фонду фiксуецца ў спецыяльнай кнiзе.
84. Фонд выкарыстоўваецца для абмену з iншымi музеямi цi
прыватнымi асобамi на прадметы, якiя адпавядаюць профiлю музея.
Абмен ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з дадзенай "Iнструкцыяй".
85. Пытаннi аднясення прадметаў да асноўнага,
навукова-дапаможнага цi абменнага фондаў вырашаюцца
фондава-закупачнай камiсiяй музеяў.
86. Крытэрыi прыроднай, гiстарычнай, навуковай, мастацкай i
мемарыяльнай каштоўнасцi помнiкаў асноўнага фонду вызначаюцца ў
адпаведнасцi з п.5 Палажэння пра музейны фонд Рэспублiкi Беларусь.
Аўтаматызаваныя iнфармацыйна-пошукавыя сiстэмы
87. У сувязi з пастаянным ростам музейных збораў, павелiчэннем
аб`ёму неабходнай дакументацыi, а таксама ў мэтах рацыянальнага
назапашвання, захавання i перадачы iнфармацыi па ўсiх напрамках
музейнай дзейнасцi, у музеях укараняюцца аўтаматызаваныя
iнфармацыйна-пошукавыя сiстэмы.
88. ЭВМ не замяняюць улiкова-захаваўчых дакументаў, якiя маюць
юрыдычную сiлу актаў, iнвентарных кнiг i кнiг спецыяльнага ўлiку.
89. 3 мэтай стварэння Зводнага навуковага каталога Музейнага фонду
Рэспублiкi Беларусь у ЭВМ уводзяцца ўлiкова-захаваўчыя i навуковыя
дадзеныя аб музейных прадметах згодна з зацверджанай формай
"Унiфiкаванага навуковага пашпарту музейнага прадмета" (гл.
дадатак).
90. Доступ да гэтай iнфармацыi ажыццяўляецца з дазволу
галоўнага захавальнiка цi навуковага супрацоўнiка-аўтара ўводу
iнфармацыi ў ЭВМ.
91. Навукова-даведачныя картатэкi могуць быць заменены
аўтаматызаваным каталогам музейных прадметаў, якi праводзiць адбор
дадзеных у адпаведнасцi з канкрэтным запытам i прадастаўляе iх у
любых патрабуемых спалучэннях.
92. Выкарыстанне ЭВМ мэтазгодна таксама пры складаннi ўлiковых
вопiсаў, iншых даведачных, улiкова-дапаможных i
планава-справаздачных дакументаў, прынятых у кожным канкрэтным
музеi.
IV. ДЗЯРЖАЎНЫ ЎЛIК МУЗЕЙНЫХ ФОНДАЎ
Агульныя палажэннi
93. Дзяржаўны ўлiк музейных фондаў уяўляе сабой вызначэнне i
рэгiстрацыю музейных збораў, якiя з`яўляюцца нацыянальным здабыткам.
94. Музейныя фонды падлягаюць дакладнаму дзяржаўнаму ўлiку, якi
забяспечвае iх юрыдычную ахову i стварае ўмовы для вывучэння i
рацыянальнага выкарыстання.
95. Усе рухомыя помнiкi гiсторыi i культуры, якiя захоўваюцца ў
музеi, бухгалтарскаму ўлiку па кошту не падлягаюць.
96. Улiк музейных фондаў прадугледжвае дзве стадыi:
а) першую - рэгiстрацыю i атрыбуцыю трапiўшых у музей
прадметаў, маючы на ўвазе iх дакументальную ахову (складанне акта,
кароткi запiс у кнiзе паступленняў, складанне картатэкi);
б) другую - iнвентарызацыю, г.зн. навуковую рэгiстрацыю
музейных прадметаў згодна класiфiкацыi па тыпах крынiц, вiдах
матэрыялаў, вiдах мастацтва, калекцыях i iнш., складанне больш
разгорнутага i дасканалага апiсання, удакладненне атрыбуцыi, запiс у
навуковы iнвентар, складанне навуковага пашпарту.
97. Асноўнымi юрыдычнымi дакументамi дзяржаўнага ўлiку музейных
фондаў з`яўляюцца:
- акт прыёму;
- акт выдачы;
- кнiга паступленняў;
- навуковы iнвентар.
98. Для характарыстыкi музейнага прадмета навуковы iнвентар
з`яўляецца найбольш поўным дакументам, якi фiксуе яго класiфiкацыю i
вынiкi вывучэння.
99. Акты прыёму i выдачы, кнiгi паступленняў i iнвентарныя
кнiгi павiнны запаўняцца разборлiва, дакладна, без памарак,
падчыстак i неабумоўленых выпраўленняў.
100. Выпраўленне запiсаў у гэтых дакументах магчыма толькi ў
выключных выпадках. Пры неабходнасцi ўнясення выпраўленняў яны
выконваюцца чырвонымi чарнiламi на падставе рашэння
фондава-закупачнай камiсii. Пры гэтым старыя запiсы закрэслiваюцца
адной рысай, новыя запiсы павiнны добра чытацца. Запiс завяраецца
подпiсам галоўнага захавальнiка, пячаткай музея.
101. Кнiгi паступленняў i iнвентарныя кнiгi, як дакументы
ахоўнага i юрыдычнага парадку, павiнны быць да запаўнення
пранумараваны, прашнураваны, падпiсаны галоўным захавальнiкам,
дырэктарам музея i зацверджаны пячаткай вышэйстаячай арганiзацыi па
падпарадкаванню.
Парадак прыёму прадметаў, якiя паступiлi ў музей
102. У музей паступаюць прадметы:
1) для папаўнення фондаў (на закупку, у дар, па абмену i г.д.);
2) у часовае карыстанне для экспанавання на выстаўках, часовых
i стацыянарных экспазiцыях, экспертызы.
103. Прадметы, якiя паступiлi ў музей у дар або набытыя, а
таксама прынятыя ў часовае карыстанне, падлягаюць дакладнаму
дакументальнаму ўлiку.
Першасны юрыдычны дакумент - "Акт прыёму".
104. Афармленне прыёму i выдачы прадметаў ажыццяўляецца адразу
па iх паступленнi або выдачы.
105. Захоўванне ў музеi прадметаў, якiя не аформлены актамi
прыёму, катэгарычна забараняецца.
106. Акт прыёму прадметаў на пастаяннае захаванне ў дар
складаецца ў двух экзэмплярах, у выпадку закупкi - у трох, пад
капiрку чорнай або фiялетавай пастай. Нумар акта прысвойвае загадчык
сектара ўлiку або навуковы супрацоўнiк, адказны за ўлiк фондаў.
107. Кожны экзэмпляр акта падпiсваецца навуковым супрацоўнiкам,
якi прымае матэрыялы, i уладальнiкам, пры гэтым прозвiшчы
паўтараюцца ў дужках разборлiва.
Заўвага. Перад выездам, камандзiроўкай, экспедыцыяй навуковы
супрацоўнiк атрымлiвае чыстыя акты (бланкi) з пячаткай у загадчыка
сектара ўлiку або ў галоўнага захавальнiка пад роспiс,
невыкарыстаныя акты вяртае, аб чым робiцца адпаведны запiс у кнiзе
ўлiку бланкаў.
108. Пры складаннi акта прыёму на пастаяннае або часовае
захаванне дакладна ўказваецца месца складання акта, год, месяц,
чысло, ад каго i для якой мэты, на якi тэрмiн (калi прадмет паступiў
часова на выстаўку, экспертызу i iнш.) прыняты прадмет.
109. Пры гэтым прадметы дакладна пералiчваюцца адзiн за другiм
па назве, даецца кароткае iх апiсанне, указваецца памер, матэрыял,
тэхнiка, абавязкова адзначаецца захаванасць прадмета. Калi прадмет
мае кошт (быў заказаны або набыты), яго кошт указваецца пропiсам.
110. Пры неабходнасцi, калi прадмет патрабуе асаблiвай
атрыбуцыi, да акта прыёму прыкладаецца заключэнне спецыялiстаў або
экспертнай камiсii, заверанае адпаведнай установай, якая праводзiла
экспертызу.
111. Для археалагiчных матэрыялаў да акта прыёму прыкладаецца
палявы або калекцыйны вопiс прадметаў.
112. На падставе рашэння (пратакола) фондава-закупачнай камiсii
аб набыццi (закупцы), перадачы ў дар музею i г.д. прадметаў,
афармленне акта прыёму завяршаецца подпiсам галоўнага захавальнiка,
зацвярджаецца дырэктарам музея, замацоўваецца пячаткаю.
113. Прозвiшчы асоб, якiя здаюць i прымаюць прадметы, павiнны
быць у акце паўтораны разборлiва ў дужках.
114. У выпадку адхiлення матэрыялу ён вяртаецца ўладальнiку
асабiста або па пошце за кошт музея. У акце прыёму i ў кнiзе
рэгiстрацыi актаў у графе "Заўвагi" робiцца адпаведная адзнака са
спасылкай на нумар i дату пратакола фондава-закупачнай камiсii.
115. Першы экзэмпляр акта прыёму захоўваецца з пратаколам ФЗК,
другi (у выпадку закупкi) перадаецца ў бухгалтэрыю музея, трэцi
экзэмпляр - уладальнiку (сдатчыку).
116. Акты прыёму пастаяннага i часовага захавання нумаруюцца
парадкавымi нумарамi асобна, пры гэтым нумары актаў часовага
захавання маюць дадаткова шыфр "ЧЗ".
117. Акты прыёму пастаяннага i часовага захавання падшываюцца ў
дзве асобныя справы ў храналагiчным парадку.
118. Нумарацыя актаў прыёму i выдачы прадметаў штогод павiнна
пачынацца з першага нумара. У канцы кожнага каляндарнага года акты
нумаруюцца па аркушах, шнуруюцца, апячатваюцца пячаткай музея.
119. Усе акты падлягаюць рэгiстрацыi ў спецыяльных кнiгах
рэгiстрацыi актаў; пры гэтым вядуцца дзве кнiгi рэгiстрацыi актаў:
прыёму i выдачы на пастаяннае захаванне, прыёму i выдачы на часовае
захаванне.
120. Запiсы ў кожнай з кнiг рэгiстрацыi актаў доўжацца ад года
да года да запаўнення кнiгi.
121. Акты прыёму i выдачы лiчацца несапраўднымi, калi яны не
зарэгiстраваны ў "Кнiзе рэгiстрацыi актаў".
122. Акты прыёму ў пастаяннае карыстанне разам з пратаколам
фондава-закупачнай камiсii з`яўляюцца падставай для запiсу ў кнiгу
паступленняў.
123. Пры паступленнi матэрыялаў у часовае карыстанне (на
выстаўку, экспазiцыю i г.д.) ад музея, архiва або iншай установы акт
выдачы гэтай установы можа быць актам прыёму i рэгiструецца ў кнiзе
рэгiстрацыi актаў праз дроб.
124. Акты прыёму поруч з пратаколам (або з выпiскай з
пратакола) ФЗК з`яўляюцца падставай для запiсу ў кнiгу паступленняў.
Парадак падрыхтоўкi матэрыялаў на фондава-закупачную
камiсiю
125. Навуковы супрацоўнiк, якi выявiў i прыняў матэрыялы ў
музей па акту, да перадачы iх сакратару ФЗК нясе адказнасць за iх
захаванне.
126. У 3-5-дзённы тэрмiн з моманту паступлення (пасля
камандзiроўкi, экспедыцыi i iнш.) матэрыялы з актамi перадаюцца
сакратару фондава-закупачнай камiсii.
127. Сакратар ФЗК прымае матэрыялы па актах прыёму ад
супрацоўнiкаў музея разам з суправаджальнымi дакументамi (легенда,
заключэнне спецыялiстаў, даведка i iнш.).
Заўвага. Загадам дырэктара музея сакратар ФЗК з`яўляецца
матэрыяльнаадказным за захаванасць прадметаў з моманту iх атрымання
да разгляду на пасяджэннi ФЗК i да здачы на адказнае захаванне.
128. Пры паступленнi ў фонды калекцыi больш за сто адзiнак
тэрмiн першаснай апрацоўкi можа быць падоўжаны адпаведным рашэннем
ФЗК.
129. Сакратар ФЗК вядзе пратакол i "Кнiгу ўлiку пратаколаў
фондава-закупачнай камiсii".
130. Пратакол фондава-закупачнай камiсii павiнен быць
падрыхтаваны ў 15-дзённы тэрмiн i надрукаваны (у двух экзэмплярах
пры закупцы), падпiсаны ўсiмi членамi камiсii i зацверджаны
дырэктарам музея.
131. Дзяржаўныя ўстановы (музеi, арганiзацыi мастацкага фонда,
букiнiстычныя i камiсiйныя магазiны i iнш.) перадаюць альбо прадаюць
матэрыялы ў музей па наступных дакументах:
а) пры набыццi кнiг, iншых прадметаў праз букiнiстычны або
антыкварны магазiн выпiсваецца рахунак, якi iдзе ў бухгалтэрыю для
аплаты.
Заўвага. Неабходнасць набыцця антыкварных прадметаў, рарытэтных
выданняў вырашае фондава-закупачная камiсiя, папярэдне;
б) з iншых музеяў, бiблiятэк i г.д. матэрыялы паступаюць па
акту выдачы;
в) з устаноў i ведамстваў па загаду або пiсьмоваму
распараджэнню дырэкцыi па акту прыёму;
г) пры закупцы матэрыялаў у прыватных асоб афармляюцца
наступныя дакументы:
- акт прыёму ў 3 экземплярах;
- рахунак ад уладальнiка.
132. Навуковы супрацоўнiк пасля рашэння ФЗК складае навуковы
пашпарт на кожны выяўлены iм прадмет i здае разам з актам прыёму ў
фонды музея.
133. Пералiк неабходных дакументаў пры набыццi прадмета:
у фонды здаецца:
- акт прыёму - 1 экз.;
- навуковы пашпарт на кожны прадмет;
- пратакол ФЗК - 1 экз.;
- эаключэнне эксперта або камiсii (пры неабходнасцi);
у бухгалтэрыю музея:
- акт прыёму - 2-гi экз.;
- выпiска з пратакола ФЗК;
- рахунак ад уладальнiка.
Парадак выдачы прадметаў у пастаяннае i часовае
карыстанне
134. Выдача музейных прадметаў у часовае i пастаяннае
карыстанне ажыццяўляецца па адпаведных актах.
135. У акце выдачы дакладна ўказваюцца дата, месяц, год, месца,
каму i па чыйму распараджэнню, для якой мэты i на якi тэрмiн
выдадзены прадметы.
136. Пры гэтым прадметы дакладна пералiчваюцца адзiн за другiм,
даецца кароткае iх апiсанне, указваюцца матэрыял, тэхнiка,
захаванасць, манцiроўка (напрыклад, у раме пад шклом), нумар па КП i
нумар навуковага iнвентара, указваецца iх кошт (калi прадметы
набыты).
137. Акты выдачы ў часовае i пастаяннае карыстанне складаюцца ў
двух экзэмплярах (першы экзэмпляр застаецца ў музеi, другi -
перадаецца асобе, арганiзацыi або аддзелу, сектару музея, якi
атрымаў прадметы ў часовае карыстанне).
138. Прозвiшчы асоб, якiя здалi i атрымалi прадметы, павiнны
быць запiсаны разборлiва ў дужках.
139. Выдача музейных прадметаў з фондаў iншым музеям у
пастаяннае карыстанне ажыццяўляецца са згоды музея-ўладальнiка па
загаду Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi Беларусь.
140. Выдача музейных прадметаў музеям або ўстановам у часовае
карыстанне ажыццяўляе па пiсьмоваму дазволу Мiнiстэрства культуры
Рэспублiкi Беларусь пры наяўнасцi гарантыйнага пiсьма i даверанасцi
прымаючай установы. Пры выдачы музейных прадметаў у часовае
карыстанне ва ўстанову (на выстаўку або для iншай мэты) ў акце
выдачы павiнна быць абумоўлена, што ўстанова, якая прымае музейныя
прадметы, у асобе яе прадстаўнiка, азнаёмiлася з iнструкцыяй па
ўлiку, захаванасцi музейных каштоўнасцей i абавязуецца яе выконваць.
Заўвага. Катэгарычна забараняецца перадача музейных прадметаў,
якiя знаходзяцца на часовым карыстаннi, без згоды iх уладальнiка.
141. Пры стварэннi выстаўкi або стацыянарнай экспазiцыi ў музеi
i яго фiлiялах прадметы выдаюцца па акту выдачы, якi сапраўдны
ўнутры музея. Пры гэтым адказнасць за захаванасць экспанатаў нясе
загадчык аддзела, фiлiяла, сектара або навуковы супрацоўнiк, адказны
за выстаўку, экспазiцыю.
142. Кантроль за своечасовым вяртаннем музейных прадметаў, што
выдадзены на часовае карыстанне, вядзе загадчык сектара ўлiку альбо
адказны навуковы супрацоўнiк музея па спецыяльнай картатэцы.
Тэрмiн часовай выдачы можа быць падоўжаны дырэктарам музея, але
не болей чым на адзiн год.
143. Кароткачасовая перадача музейных прадметаў у
фоталабараторыю для навуковай работы або напiсання навуковых
пашпартоў у межах музея ажыццяўляецца па дазволу галоўнага
захавальнiка i афармляецца роспiсам асобы, якая прыняла iх, у
спецыяльнай кнiзе.
144. Музейныя прадметы, якiя не ўвайшлi ў экспазiцыю цi на
выстаўку, вяртаюцца ў фонды на працягу трох дзён пасля адкрыцця
выстаўкi, экспазiцыi.
Заўвага. У выключных выпадках (пры арганiзацыi выставак па-за
музеем) тэрмiн вяртання можа быць падоўжаны па ўзгадненню з галоўным
захавальнiкам музея.
Рэгiстрацыя новых паступленняў
145. Усе прадметы, што паступiлi ў музей на пастаяннае
захаванне, пасля акцiравання i разгляду на пасяджэннi
фондава-закупачнай камiсii на працягу месяца ўносяцца ў кнiгу
паступленняў асноўнага або навукова-дапаможнага фонду. Прадметы,
якiя паступiлi ў музей на часовае захаванне, рэгiструюцца неадкладна
ў кнiзе часовых паступленняў.
146. Запiсу ў кнiзе паступленняў папярэднiчае складанне
ўлiковай карткi, дзе зазначаюцца аўтар, назва, кароткае апiсанне,
матэрыял, тэхнiка, памеры, захаванасць. На iх аснове складаецца
ўлiковая картатэка.
147. Шыфр музея (абрэвiятура музея) i парадкавы нумар па кнiзе
паступленняў прастаўляюцца на прадмеце i, адначасова, пасля запiсу ў
кнiзе паступленняў ў акце прыёму. Унiкальныя прадметы абавязкова
фатаграфуюцца.
148. Да запiсу музейнага прадмета ў кнiгу паступленняў i
надання яму ўлiковых абазначэнняў забараняецца выдача яго ў
карыстанне.
149. Прадметы з каштоўных металаў i каштоўных камянёў апроч
кнiгi паступленняў улiчваюцца ў спецыяльнай iнвентарнай кнiзе па
ўлiку каштоўных металаў i камянёў у парадку, прадугледжаным
Iнструкцыяй "Аб улiку i захаваннi музейных каштоўнасцей з каштоўных
металаў i камянёў, якiя знаходзяцца ў дзяржаўных музеях".
150. Пры адначасовым паступленнi вялiкай колькасцi аднародных
прадметаў (нумiзматычныя i графiчныя калекцыi, фотаматэрыялы i iнш.)
дапускаецца групавы запiс. У гэтых выпадках колькасць прадметаў,
якiя паступiлi, павiнна быць адлюстравана ў адпаведных парадкавых
нумарах ккiгi паступленняў (напрыклад, КП-250-825. Калекцыя рускiх
манет, XVIII ст., медзь) альбо ў кнiзе паступленннў робiцца сумарны
запiс з наданнем калекцыi адзiнага нумара з адпаведнымi колькасцi
дробнымi нумарамi ўваходзячых прадметаў (напрыклад, КП 250/1-26
Купава М., калекцыя лiнагравюр на тэму "Коласаўскiя мясцiны").
Групавы запiс у КП дапускаецца толькi пры наяўнасцi
папрадметнага вопiсу склада дадзенай калекцыi, на якую ў кнiзе
паступленняў робiцца спасылка. Групавы запiс прадметаў з каштоўных
металаў i камянёў забараняецца.
151. Матэрыял, якi паступае ў музей у вынiку дзейнасцi
археалагiчных, этнаграфiчных, геалагiчных i iнш. экспедыцый,
улiчваецца першапачаткова па актам цi калекцыйным вопiсам
комплексамi. У выпадку, калi пералiчаныя комплексы перадаюць у музей
экспедыцыi iншых арганiзацый, тады яны паступаюць па актах з
папрадметнымi вопiсамi, у якiх аднатыпныя матэрыялы запiсваюцца
групамi, а ўнiкальныя - iндывiдуальна. Да запiсу ў КП археалагiчныя
матэрыялы сiстэматызуюцца, падзяляюцца на асноўны i
навукова-дапаможны фонд, у апошнi выдзяляюцца масавыя знаходкi
(крэмневыя адшчэпы, фрагменты керамiкi i iнш., прадметы, моцна
парушаныя i не падлягаючыя рэстаўрацыi). Паступiўшаму
археалагiчнаму, этнаграфiчнаму, геалагiчнаму комплексу цi
несiстэматызаванаму архiву мемарыяльнага характару даецца адзiны
нумар КП. Колькасць прадметаў фiксуецца дробнымi парадкавымi
нумарамi на падставе папрадметнага апiсання калекцыйнага вопiсу.
У сувязi з неабходнасцю папярэдняй сiстэматызацыi i камеральнай
апрацоўкi экспедыцыйных збораў археалагiчных, этнаграфiчных,
геалагiчных i iнш. калекцый, а таксама несiстэматызаваных архiваў
мемарыяльнага характару тэрмiн iх запiсу ў кнiгу паступленняў
вызначаецца фондава-закупачнай камiсiяй з ўлiкам складанасцi i
аб`ёму работ.
152. Скарбы, якiя трапляюць у музей, захоўваюцца ў поўным
складзе i не могуць змешвацца з iншымi прадметамi i iншымi скарбамi.
Скарб пазначаецца адзiным нумарам кнiгi паступленняў i падрабязна
ўлiчваецца па вопiсу.
153. Палявы цi калекцыйны вопiс павiнен быць падпiсаны асобай,
што склала вопiс, зацверджаны подпiсам кiраўнiка экспедыцыi i
пранумараваны i апячатаны пячаткай музея.
Навуковая iнвентарызацыя музейных прадметаў
154. Iнвентарызацыя - асноўная форма вывучэння, апiсання i
навуковага вызначэння музейных прадметаў асноўнага фонду.
Iнвентарызацыi падлягаюць усе музейныя прадметы асноўнага фонду, што
паступiлi ў пастаяннае карыстанне.
155. Пры iнвентарызацыi музейныя прадметы сiстэматызуюцца па
групах у адпаведнасцi з прынятай i зацверджанай музеем класiфiкацыяй
асноўнага фонду.
У гiстарычных, комплексных музеях прадметы сiстэматызуюцца па
тыпах крынiц, калекцыях, вiдах матэрыялу, вiдах мастацтва, тэхнiцы,
прызначэнню. Напрыклад, рэчавыя крынiцы:
- прыродазнаўча-гiстарычныя калекцыi;
- археалагiчныя калекцыi;
- нумiзматычныя калекцыi (манеты, ордэны, медалi, жэтоны,
знакi, плакаты i iнш.);
- этнаграфiчныя калекцыi i прадметы побыту;
- музычныя iнструменты;
- вырабы з металу, дрэва, керамiкi, тканiны i iнш.;
выяўленчыя крынiцы (жывапiс, графiка, скульптура,
дэкаратыўна-прыкладное мастацтва, фотаздымкi, паштоўкi мастацкiя);
пiсьмовыя крынiцы (рукапiсы аўтарскiя, машынапiсы, кнiгi,
часопiсы, газеты, дакументы, эпiсталярыi i iнш.);
кiнаматэрыялы i помнiкi гуказапiсу (пласцiнкi, магнiтафонныя
стужкi, дыскi);
мемарыяльныя комплексы.
У мастацкiх музеях музейныя прадметы сiстэматызуюцца па вiдах
мастацтва (жывапiс, скульптура, графiка, дэкаратыўна-прыкладное
мастацтва i iнш.), матэрыялу i тэхнiцы (дрэва, метал, косць,
гравюра, малюнак) або па iх прызначэнню (мэбля, нумiзматыка i iнш.).
У музеях з вялiкiмi мастацкiмi калекцыямi можа быць наступная
сiстэматызацыя музейных прадметаў:
- жывапiс;
- iконапiс;
- графiка (малюнкi i акварэлi, гравюра i лiтаграфiя, плакаты,
кнiгi з гравюрамi, прыкладная графiка);
- скульптура;
- архiтэктурныя дэталi i фрагменты;
- дэкаратыўна-прыкладное мастацтва (керамiка i шкло, вырабы з
металу, вырабы з дрэва, косцi, камення, мэбля);
- нумiзматычныя матэрыялы (манеты, ордэны, медалi, жэтоны,
плакаты, папяровыя грошы);
- археалагiчныя калекцыi.
У невялiкiх мастацкiх музеях колькасць груп можа быць паменшана
да 3-4:
- жывапiс i iконапiс;
- графiка i архiтэктурныя чарцяжы;
- скульптура i фрагменты архiтэктуры;
- дэкаратыўна-прыкладное мастацтва (мэбля, тканiна, фарфор i
г.д.).
156. Згодна класiфiкацыi асноўнага фонду i вызначэння колькасцi
асноўных груп усе музейныя прадметы размяркоўваюцца памiж
адпаведнымi раздзеламi. Кожны раздзел музейных прадметаў мае сваю
iнвентарную кнiгу i шыфр. Напрыклад: iнвентарная кнiга для запiсу
жывапiсу можа мець шыфр "Ж", графiкi - "Г", фотаздымкаў - "Ф" i г.д.
Заўвага. Матэрыялы навуковай бiблiятэкi i музейнага архiва
ўлiчваюцца ў адпаведнасцi з правiламi спецыяльных iнструкцый
адпаведных ведамстваў.
157. Запiсу ў iнвентарнай кнiзе папярэднiчае складанне
iнвентарнай карткi, графы якой адпавядаюць графам навуковага
iнвентару. Картка складаецца навуковым супрацоўнiкам, якi атрымаў
прадмет для iнвентарнага апiсання. Тэкст да занясення ў iнвентарную
кнiгу павiнен вiзавацца загадчыкам аддзела, галоўным захавальнiкам
або намеснiкам дырэктара па навуцы, а пры адсутнасцi апошнiх -
дырэктарам музея.
Супрацоўнiк музея, атрымаўшы музейны прадмет для iнвентарнага
апiсання, у найбольш кароткi тэрмiн вывучае прадмет, апiсвае яго,
пасля чаго прадмет заносiцца ў iнвентарную кнiгу за чарговым
парадкавым нумарам, затым прастаўляюцца ў адпаведнай графе галоўнай
iнвентарнай кнiгi шыфр i iнвентарны нумар прадмета.
158. Устанаўлiваюцца наступныя правiлы запаўнення граф
iнвентарнай кнiгi музея:
Iнвентарны нумар. Асноўныя звесткi па кожнаму прадмету
заносяцца пад асобным нумарам у iнвентарную кнiгу. Парадкавы нумар,
пад якiм ён занесены ў кнiгу, з`яўляецца адначасова яго iнвентарным
нумарам i прастаўляецца на самiм прадмеце.
Прадметы, якiя складаюцца з некалькiх частак, уносяцца ў
iнвентар за адным нумарам, а кожная складаючая частка нумаруецца
асобнай лiтарай, напрыклад, кубак са сподкам - П-161; кубак - 161/а,
сподак 161/б.
У камплектах прадметаў (напрыклад: сервiзы, гарнiтуры мэблi i
iнш.) кожны асобны прадмет iнвентарызуецца за асобным нумарам, а
прыналежнасць яго да камплекту агаворваецца ў графе "апiсанне".
Альбомы малюнкаў, фотаздымкаў запiсваюцца пад адным iнвентарным
нумарам, а кожны аркуш атрымлiвае дробны нумар, прычым указваецца
агульная колькасць аркушаў з замалёўкамi або колькасць фотаздымкаў,
колькасць пустых i адсутных аркушаў або гнёзд для фотаздымкаў. У
выпадку, калi альбом складаецца з твораў розных аўтараў,
iнвентарызацыi падлягае кожны аркуш асобна.
Назва i апiсанне прадмета. Назва прадмета пачынаецца з
прадметнага слова. Напрыклад: плакат друкаваны, паштоўка, рукапiс,
касцюм мужчынскi, стол пiсьмовы i г.д.
Апiсанне дакументальных матэрыялаў пачынаецца з назвы аўтара
дакумента або складальнiка, а дакументаў, не маючых аўтара, - з
назвы дакумента.
Апiсанне мастацкiх помнiкаў (жывапiсу, скульптуры, графiкi,
плакатаў i г.д.) пачынаецца з аўтара мастацкага твора: прозвiшча,
iмя, iмя па бацьку i гадоў жыцця. Далей указваецца назва твора i
коратка апiсваецца сюжэт. У выпадку, калi аўтар невядомы, запiс
пачынаецца са словаў "Невядомы мастак".
Таксама неабходна ўлiчваць, цi мае прадмет па-мастацку выкананы
пастамент, раму, аклад, якiя ўносяцца ў iнвентар за асобным нумарам.
Апiсанне партрэтных фотаздымкаў (адбiткаў i негатываў)
пачынаецца з прозвiшча i iнiцыялаў заснятай асобы, указваецца год,
да якога адносiцца фотаздымак, потым даецца апiсанне тыповых прыкмет
партрэта: галава, пагрудны, паясны, у рост i г.д. Запiс фотаадбiткаў
i негатываў з групавымi выявамi пачынаецца з агульнага наймення
группы, далей пералiчваюцца заснятыя асобы.
Апiсанне фотаадбiткаў i негатываў з выявамi розных падзей,
вытворчых працэсаў, вiдаў мясцовасцi i iнш. пачынаецца з наймення
сюжэта. Па магчымасцi, указваюцца час, месца фотаз`ёмкi, прозвiшча
асобы, яе выканаўшую.
Апiсанне ўзораў флоры i фауны неабходна пачынаць з назвы вiда
на беларускай i лацiнскай мовах, i ўключыць у яго ўсе дадзеныя
палявых этыкетак.
Пры запiсу ў iнвентарныя кнiгi музея вырабаў з каштоўных
металаў i каштоўных камянёў неабходна, акрамя звестак абавязковых
для дадзеных груп музейных прадметаў, уключыць дадзеныя аб агульнай
вазе прадмета (у грамах, каратах), а таксама назву i вагу кожнага
каштоўнага металу, з якога складаецца прадмет. Пры наяўнасцi на
прадмеце каштоўных камянёў указваюцца iх колькасць, назва, памер i
вага. Адзначаецца колькасць пустых гнёздаў.
Прадметы з каштоўных металаў i каштоўных камянёў заносяцца ў
iнвентар толькi пры наяўнасцi акта ювелiрнай экспертызы па
апрабаванню каштоўных металаў i камянёў, з указаннем iх дакладнай
вагi.
Разборка музейных прадметаў, маючых дэталi з каштоўных металаў
i камянёў для вызначэння iх вагi, а таксама выключэнне каштоўных
камянёў са сваiх гнёздаў катэгарычна забараняюцца.
Памеры i вага даюцца ў наступным парадку:
- для проставугольных прадметаў - вышыня i шырыня (даўжыня);
пры вызначэннi памера тканiны ў цэльным адрэзе спачатку ўказваецца
пастаянная велiчыня (шырыня), а затым - даўжыня;
- для аб`ёмных - вышыня, шырыня, глыбiня;
- круглыя i сферычныя прадметы вызначаюцца толькi па
найбольшаму дыяметру;
- памеры ваз вызначаюцца iх вышынёй i найбольшым дыяметрам;
- для твораў графiкi ўказваецца двайны памер - аркуша i выявы
(у мм);
- для твораў жывапiсу - памеры па падрамнiку або дошцы;
- вышыня статуi ўказваецца разам з плiнтам, калi яны складаюць
адно цэлае;
- у касцюмах - кожная асобная частка: для кашулi, спаднiцы,
верхняй вопраткi - даўжыня, аб`ём вората, шырыня падола; для штаноў
- памер пояса, даўжыня. Пры абмерах забараняецца карыстацца мяккiм
сантыметрам.
Захаванасць. У графу захаванасць уносяцца ўсе наяўныя дэфекты:
трэшчыны, сколы, надрывы, зломы, пашкоджаннi фарбы, адсутнасць
асобных частак або дэталяў прадмету i г.д., прычым дакладна
ўказваюцца месцы i памеры асаблiва значных пашкоджанняў.
Кошт. Графа запаўняецца ў выпадку набыцця прадмета.
159. Iнвентарныя кнiгi, як юрыдычны дакумент музея, да iх
запаўнення павiнны быць пранумараваны, прашнураваны i апячатаны
пячаткай вышэйстаячай арганiзацыi, у падпарадкаваннi якой
знаходзiцца музей.
Парадак спiсання музейных прадметаў
160. Без спецыяльнага дазволу Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi
Беларусь забараняецца выключэнне музейных прадметаў з кнiгi
паступленняў i iнвентару.
У выпадку пашкоджання, крадзяжу або страты прадмета музей
хадайнiчае перад Мiнiстэрствам культуры аб яго спiсаннi з дадаткам
усёй неабходнай дакументацыi ў залежнасцi ад канкрэтнага выпадку:
заключэння камiсii аб стане прадмета i немагчымасцi яго рэстаўрацыi,
акта, фiксуючага акалiчнасцi страты або пашкоджання прадмета;
дакументаў аб вынiках зверкi наяўнасцi з iнвентарнымi кнiгамi, а ў
выпадку крадзяжу або сур`ёзнага пашкоджання прадмета - дакументаў аб
мерах, прынятых дырэкцыяй музея па пошуках, аднаўленню пашкоджаных
прадметаў i вынiках гэтых мер.
161. Падставай для спiсання i выключэння музейных прадметаў з
iнвентарных кнiг музея з`яўляецца загад Мiнiстэрства культуры
Рэспублiкi Беларусь.
162. Адзнака аб выключэннi прадмета з кнiгi паступленняў,
iнвентарнай кнiгi робiцца ў графе "Заўвагi" са спасылкай на загад
Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi Беларусь, падпiсваецца галоўным
захавальнiкам i замацоўваецца пячаткай.
163. Забараняецца выкарыстанне iнвентарных нумароў, вызваленых
пасля выключэння музейных прадметаў для запiсу iншых.
164. Перавод музейных прадметаў з адной iнвентарнай кнiгi ў
другую i адпаведна змена яго iнвентарнага нумара i шыфра робяцца па
рашэнню фондава-закупачнай камiсii, зацвярджаецца загадам дырэктара
музея пры ўмове, што прадмет застаецца ў асноўным фондзе. Замена
старых iнвентарных кнiг новымi магчыма толькi ў выключных выпадках i
з дазволу Мiнiстэрства культуры. Пры атрыманнi дазволу i пасля
завяршэння работы па перапiсцы старых iнвентарных кнiг складаецца
акт на зробленую замену i iнвентарных кнiг. Акт замены зацвярджаецца
Мiнiстэрствам культуры Рэспублiкi Беларусь.
165. У акце замены старых iнвентарных кнiг новымi дакладна
фiксуецца дата, на падставе якiх дакументаў праведзена замена кнiг,
прычына замены, апроч таго ў акце павiнна быць адзначана:
1) колькасць нумароў, перанесеных у новыя кнiгi;
2) колькасць нумароў, раней выключаных;
3) колькасць нумароў страчаных.
166. Акт на замену старых iнвентарных кнiг складаецца ў 3 экз.:
1-шы - у справаводства музея, 2-гi закладваецца ў кнiгу пагашанага
iнвентара, 3-цi - перадаецца Мiнiстэрству культуры Рэспублiкi
Беларусь.
Да зацверджання акта замены старых iнвентарных кнiг новымi
дзейнiчаючым лiчыцца стары iнвентар.
Улiк прадметаў навукова-дапаможнага фонду
167. Прадметы навукова-дапаможнага фонду акцiруюцца па формах
акта прыёму i выдачы i заносяцца ў кнiгу ўлiку навукова-дапаможнага
фонду.
168. Навуковая iнвентарызацыя прадметаў навукова-дапаможнага
фонду не вядзецца.
169. Выдача прадметаў навукова-дапаможнага фонду ў часовае i
пастаяннае карыстанне i выключэнне iх з кнiгi ўлiку праводзiцца па
загаду дырэктара музея.
У мастацкiх i мемарыяльных музеях выдача прадметаў
навукова-дапаможнага фонду вядзецца па правiлах выдачы асноўнага
фонду.
170. Перавод прадметаў навукова-дапаможнага фонду ў асноўны
фонд праводзiцца па рашэнню фондава-закупачнай камiсii музея,
перавод з асноўнага ў навукова-дапаможны - загадам Мiнiстэрства
культуры.
170а. Сыравiнныя матэрыялы пасля акцiравання заносяцца ў кнiгу
сыравiнных матэрыялаў, у залежнасцi ад вынiкаў далейшай апрацоўкi
запiсваюцца ў асноўны цi навукова-дапаможны фонд.
Парадак улiку фондаў у фiлiялах музея
(у музейных аб`яднаннях)
171. Фiлiялы музеяў вядуць улiк музейных фондаў у залежнасцi ад
структуры музейнага аб`яднання наступным чынам:
а) усе новыя паступленнi акцiруюцца i заносяцца ў кнiгi
паступленняў у асноўным музеi, а ўлiк па кнiгам навуковага iнвентару
вядзецца ў самiм фiлiяле. Дублiкат iнвентарнай карткi на кожны
музейны прадмет накiроўваецца ў асноўны музей;
б) у асобных выпадках, калi фiлiялы маюць значныя гiстарычна
сфармiраваныя зборы, прадметы заносяцца ў кнiгi паступленняў i
iнвентарныя кнiгi ў самiм фiлiяле. Пры гэтым фiлiялы абавязаны
накiроўваць у асноўны музей па аднаму экзэмпляру актаў прыёму i
выдачы, а таксама iнвентарныя карткi з тым, каб у асноўным музеi
мелiся поўныя звесткi аб усiх прадметах, што захоўваюцца ў яго
фiлiяле.
Ва ўлiковых дакументах i на прадметах i ў тым i ў другiм
выпадках, акрамя шыфра асноўнага музея, прастаўляюцца нумар i шыфр
фiлiяла;
в) у фiлiяле, якi мае невялiкiя зборы, прадметы акцiруюцца,
заносяцца ў кнiгi паступленняў i навуковы iнвентар у асноўным музеi,
а ў фiлiяле таксама вядуцца кнiгi паступленняў прадметаў, што былi
прыняты ад асноўнага музея па акту на матэрыяльна-адказнае
захаванне, i iнвентарная картатэка.
172. Выдача прадметаў з фiлiяла на часовае i пастаяннае
карыстанне афармляецца ва ўстаноўленым парадку асноўным музеем.
Зводныя дадзеныя пра рух прадметаў ў фiлiяле (выдадзеных i
прынятых у пастаяннае карыстанне) падаюцца ў справаздачы за год
асноўнага музея вышэйстаячай арганiзацыi ў адпаведнасцi з
падпарадкаваннем.
Пераўлiк музейных прадметаў, парадак улiку i
захавання ўлiковых дакументаў
173. Музеi абавязаны сiстэматычна праводзiць зверку наяўнасцi
музейных прадметаў з кнiгамi паступленняў, iнвентарнымi кнiгамi,
актамi i iншай улiковай дакументацыяй.
174. Музеi, якiя маюць калекцыi да 3 тыс.адзiнак, зверку
наяўнасцi праводзяць штогод.
175. Музеi, калекцыi якiх больш за 3 тыс.адзiнак, штогод
праводзяць зверку наяўнасцi па калекцыях у адпаведнасцi з планам,
зацверджаным дырэктарам музея.
176. Канчатковыя вынiкi зверкi наяўнасцi калекцый фiксуюцца ў
акце, якi падпiсваецца галоўным захавальнiкам фондаў i зацвярджаецца
дырэктарам музея.
177. Пераўлiк праводзiць камiсiя ў складзе не меней 3 чалавек,
прызначаная загадам дырэктара з абавязковым удзелам галоўнага
захавальнiка фондаў цi захавальнiка дадзенай калекцыi.
178. У выпадку, калi ў вынiку зверкi выяўлены недахоп музейных
прадметаў, акт зверкi накiроўваецца ў вышэйстаячую арганiзацыю
згодна падпарадкавання з дадаткам усёй неабходнай дакументацыi i
тлумачальнай запiскай дырэктара музея аб прычыне страты i прынятых
мерах.
179. Усе акты, iнвентарныя кнiгi, кнiгi часовых паступленняў,
кнiгi па ўлiку прадметаў з каштоўных металаў i камянёў, пратаколы
ФЗК захоўваюцца ў галоўнага захавальнiка цi адказных асоб у
памяшканнi, якое апламбiруецца ў непрацоўны час. Пабочным асобам яны
не выдаюцца. Вынас усiх пералiчаных дакументаў i кнiг па-за межы
музея забараняецца.
Улiковыя абазначэннi
180. Адначасова з занясеннем музейных прадметаў у кнiгу
паступленняў i iнвентарную кнiгу на iх прастаўляюцца ўлiковыя
абазначэннi: шыфр музея, нумар па кнiзе паступленняў, нумар па
iнвентарнай кнiзе i яе шыфр. Да прадметаў з утрыманнем драгметалаў
таксама прастаўляецца нумар па кнiзе спецыяльнага ўлiку.
181. У выпадку немагчымасцi праставiць улiковыя абазначэннi
непасрэдна на прадмеце, яны прастаўляюцца на яго афармленнi (раме,
футарале, канверце, паспарту i г.д.) у выглядзе этыкеткi цi ярлыку,
якi мацуецца да прадмета.
182. Усе старыя этыкеткi, шыфры i нумары на прадметах скасуюцца
пры замене iх новымi, але гасяцца ўмоўным знакам (касым крыжом)
сiняй шарыкавай пастай, для графiкi - графiтным алоўкам, пры гэтым
яны павiнны лёгка чытацца. Ярлыкi, этыкеткi i надпiсы старых збораў,
якiя адлюстроўваюць гiсторыю прадмета, гашэнню не падлягаюць.
183. Прадметы, якiя паступiлi ў музей на час выставы,
экспертызы i г.д., шыфруюцца спрошчанай тэхнiкай:
- на карцiнах шыфры наносяцца алоўкам на падрамнiку;
- малюнках, гравюрах - на адвароце графiтным алоўкам;
- скульптурах, керамiчных i металiчных вырабах - на тканiнах
прымацоўваюцца ярлыкi з улiковымi абазначэннямi.
184. На карцiнах шыфр i нумары прастаўляюцца белай фарбай на
нiжняй планцы падрамнiка ў левым вуглу, без падрамнiка - на пругу
палатна з адваротнага боку ў левым нiжнiм вуглу. На карцiнах, памер
якiх вельмi вялiкi, улiковыя абазначэннi прастаўляюцца зверху i
знiзу.
На iконах (дошках) шыфр i нумар прастаўляюцца белай (светлай)
фарбай на тарцы або на адваротным баку дошкi. На двухбаковай iконе
шыфр прастаўляецца на тарцы.
185. Акварэлi, малюнкi, гравюры, плакаты шыфруюцца штампам на
адвароце прадмета ў левым нiжнiм вуглу, нумары наносяцца графiтным
алоўкам. На малюнках, уманцiраваных у раму, паспарту або акантоўку
шыфр i нумар дублiруюцца на акантоўцы. У выпадку асаблiва складанай
манцiроўкi, калi раскантоўка можа прывесцi да пашкоджання прадмета,
нумар i шыфр прастаўляюцца на акантоўцы прадмета, аб чым робiцца
адпаведная адзнака ў графе "Заўвагi" ў iнвентарнай кнiзе.
Для гравюр i малюнкаў на тонкай i празрыстай або ветхай паперы
напiсанне нумароў дазваляецца толькi на акантоўцы цi мантыроўцы;
Заўвага. На графiчных творах забараняецца рабiць надпiсы
чарнiлам, тушшу або хiмiчным алоўкам.
186. Рукапiсы шыфруюцца таксама, толькi мiнiяцюрным штампам,
графiчным алоўкам.
187. Кнiгi, часопiсы, альбомы з малюнкамi цi фатаграфiямi
шыфруюцца на адвароце тытульнага лiста ў правым нiжнiм вуглу. На
адвароце кожнага лiста альбома таксама прастаўляецца штамп з шыфрам
музея.
188. На iконах з металу, крыжах, а таксама на мiнiяцюрах,
дробных прадметах, калi няма магчымасцi праставiць нумары непасрэдна
на прадмеце, да яго прымацоўваюцца этыкеткi з шыфрам i нумарам.
Заўвага. Для этыкеткi выкарыстоўваюцца плотны кардон i суравая
нiтка (недапушчальным з`яўляецца выкарыстанне дроту).
189. На скульптуры (дрэва, мармур, метал) нумары ставяцца ззаду
злева на нiжнiм вуглу плiнта маслянай фарбай. На дробнай скульптуры
нумары i шыфр прастаўляюцца на паддоне.
190. На прадметах керамiчных (глiна, парцаляна, фаянс) i з
дрэва нумары i шыфр прастаўляюцца на паддоне чорнай тушшу i
пакрываюцца празрыстым лакам, пры гэтым клеймы i маркi, якiя маюцца
на прадмеце, павiнны чытацца.
191. На прадметах, якiя адчыняюцца (скрынках, табакерках),
улiковыя нумары i шыфр ставяцца ўнутры.
192. Манеты, медалi, гемы шыфруюцца на манцiроўцы i асабiстай
упакоўцы (канверты, футаралы, скрынкi).
193. На тканiнах этыкетка са светлай матэрыi прышываецца з
адвароту да левага вугла (дываны, рушнiкi, паясы i г.д.), да
прадметаў (спаднiцы, кашулi) этыкетка прышываецца да нiжняга краю
споду. Шыфр i нумар на этыкетцы прастаўляюцца чорнай тушшу.
194. На мэблi штамп з шыфрам i нумарамi з цвёрдага кардону
прыбiваецца ззаду пад сядзеннем, з тыльнага боку, да асноўнай рамы
(да сталоў). Для этыкеткi выбiраецца месца, не пакрытае лакам.
195. На негатывах i дыяпазiтывах улiковыя абазначэннi
прастаўляюцца тушшу на эмульсii. На фотаадбiтках - на адвароце ў
левым нiжнiм вуглу. На негатывах памерам меней за 9х12 нумары
прастаўляюцца на канверце.
196. На агнястрэльнай зброi шыфры i нумар наносяцца на
ўнутраным баку спускавой планкi, на халоднай зброi - на чаранку або
на спецыяльна прымацаванай этыкетцы. На металiчных прадметах -
эмалевай фарбай.
196а. Прадметы прыродазнаўчай гiсторыi шыфруюцца:
- тушкi жывёлiн - на спецыяльных падвесных ярлыках;
- чучала - на падстаўках, на прэпаратах, якiя заключаны ў банкi
цi пастаянныя футаралы, звонку банкi цi футарала;
- гербарныя лiсты - на кожным лiсце ўнiзе злева; на гербарных
лiстах, зманцiраваных у альбом, - на першым лiсце альбома;
- геалагiчныя i палеанталагiчныя ўзоры - непасрэдна на
прадметах;
- узоры глебы - на сценцы скрынi з маналiтамi цi на банках i
каробках з узорамi;
- сыпучыя цяла - на ўпакоўцы.
Дапаможныя формы ўлiку
197. Дапаможны музейны ўлiк мае мэту аператыўнага пошуку
неабходных музейных прадметаў i звестак аб iх. Праводзiцца з
дапамогай картак, вопiсаў, пры гэтым юрыдычных дакументаў яны не
заменяць.
198. На кожны музейны прадмет, якi паступiў у музей, складаецца
картка ў некалькiх экзэмплярах (па колькасцi iснуючых у музеi
картатэк).
Змест карткi, у залежнасцi ад яе прызначэння, нясе адпаведную
iнфармацыю аб музейным прадмеце. Абавязковым у ёй з`яўляюцца
ўказанне ўлiковага абазначэння (шыфра) i месца знаходжання прадмета
(фондасховiшча, экспазiцыi i iнш.).
199. Абавязковымi з`яўляюцца наступныя картатэкi:
- улiковая - уключае фонды музея ў парадку iх запiсу ў кнiгах
паступленняў;
- iнвентарная - уключае музейныя прадметы ў парадку iх запiсу ў
iнвентарных кнiгах;
- тапаграфiчная - фiксуе месцазнаходжанне музейных прадметаў у
фондасховiшчах, экспазiцыях;
- сiстэматычная (аўтарская, iмянная, прадметная, геаграфiчная,
храналагiчная i iнш.);
- здатчыкаў (фондастваральнiкаў);
- захаванасцi - фiксуе фiзiчны стан музейнага прадмета ў момант
яго паступлення i далейшыя яго змены, рэстаўрацыю.
V. ЗАХАВАННЕ МУЗЕЙНЫХ ПРАДМЕТАЎ
Захаванне музейных прадметаў - гэта накiрунак фондавай работы,
якi ажыццяўляецца на аснове рэжыму i сiстэмы захавання.
Асноўныя палажэннi
200. Мэтай музейнага захавання з`яўляюцца забеспячэнне фiзiчнай
захаванасцi музейнага прадмета (у сховiшчы, экспазiцыi, пад час
iншых перамяшчэнняў) i ахова рухомых помнiкаў ад разбурэння,
захворвання, крадзяжу, псавання, а таксама ў стварэннi ўмоў для iх
вывучэння, прэзентацыi i папулярызацыi.
201. Забараняецца перамяшчэнне музеяў з памяшканняў, спецыяльна
прызначаных для экспазiцый i фондасховiшчаў, у iншыя, не
прыстасаваныя для захавання музейных прадметаў, а таксама
выкарыстанне будынка музея (або яго часткi) не па прамому
прызначэнню.
Нельга выкарыстоўваць фондасховiшчы пад iншыя мэты.
202. Забараняецца прыстасаванне пад фондасховiшчы наддашных i
падвальных памяшканняў, адрын.
Агульныя правiлы захавання
203. Належны будынак - галоўная ўмова захавання калекцый музея.
Ён павiнен быць iзаляваным. Музейны будынак робiцца з выкарыстаннем
матэрыялаў павышанай трываласцi. Цэнтральнае вадзяное ацяпленне,
прыточна-выцяжная вентыляцыя, супрацьпажарная бяспека павiнны
нейтралiзаваць шкодныя ўздзеяннi навакольнага асяроддзя на музейны
мiкраклiмат.
Заўвага. Выключэннем з`яўляюцца музеi, размешчаныя ў
мемарыяльных будынках, помнiках архiтэктуры, якiя гiстарычна звязаны
з калекцыямi.
204. Для новых музейных будынкаў неабходна прадугледжваць
сiстэму кандыцыявання; пры рэканструкцыi старых будынкаў варта
звяртаць асаблiвую ўвагу на стварэнне максiмальна прыстойнага для
экспанатаў тэмпературна-вiльготнаснага i бiялагiчнага рэжыму.
205. Кацельныя пры музейных будынках павiнны размяшчацца ў
асобных памяшканнях. Збудаванне кацельных у падвальных памяшканнях
музеяў дазваляецца толькi ў крайнiх выпадках, з устаноўкай катлоў
нiзкага цiску.
206. Кухня, сталовая, буфет, гардэробы, камера захавання ручной
покладзi, санiтарныя вузлы ў будынках музеяў павiнны быць старанна
iзаляваны ад сховiшчаў i экспазiцыйных залаў.
207. У музейных будынках павiнна быць належнае электрычнае
асвятленне, а таксама аўтаномная сiстэма аварыйнага асвятлення. У
нерабочы час электраправодка абавязкова абясточваецца. Для дзяжурнай
аховы ўнутры музея абсталёўваецца дзяжурнае асвятленне. У музейных
будынках асобнага характару, дзе правядзенне электрычнасцi
немагчыма, працуюць толькi пры дзённым асвятленнi.
208. Калi будынак музея ўяўляе сабой драўляную пабудову -
помнiк архiтэктуры, гiсторыi, мастацтва, мемарыяльны будынак - яго
рэжым ацяплення i асвятлення павiнен быць узгоднены з органамi, якiя
загадваюць аховай помнiкаў гiсторыi i культуры, а таксама з
мясцовымi органамi дзяржаўнага пажарнага нагляду Мiнiстэрства
ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь.
209. Драўляныя наддашныя канструкцыi i будынка музея павiнны
быць надзейна абаронены ад пажару.
210. Музейны будынак забяспечваецца кругласутачна
супрацьпажарным назiраннем i знаходзiцца пад асаблiвым наглядам
пажарнай аховы горада або раёна; будынак музея павiнен быць
абсталяваны ўнутраным супрацьпажарным водаправодам з усiм неабходным
дзеючым абсталяваннем.
211. Пры адсутнасцi цэнтралiзаванага водаправоду на тэрыторыi
музея павiнен быць наладжаны штучны вадаём ёмкасцю не менш 200 куб.м
з запасам вады для тушэння пажару.
212. У кожным фондасховiшчы i экспазiцыйнай зале ўсталёўваюцца
вуглекiслотныя (сухiя) вогнетушыцелi, колькасць якiх вызначаецца
нормамi ГУПА Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь. У
музеях, дзе няма спецыяльнай пажарнай аховы, дырэкцыя абавязана
сачыць за своечасовай заменай састарэлага пажарнага абсталявання.
213. Згодна ўказанню органаў дзяржаўнага пажарнага нагляду
Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь абласнога i
рэспублiканскага падпарадкавання музеi павiнны мець разам з ручнымi
вогнетушыцелямi спецыяльныя стацыянарныя або перасоўныя сiстэмы
пажаратушэння.
214. У памяшканнях, якiя не ацяпляюцца, павiнны быць усталяваны
вогнетушыцелi са спецыяльнымi незамярзаючымi зарадамi.
215. Усё супрацьпажарнае абсталяванне размяшчаецца ў будынку
музея з такiм разлiкам, каб не псаваць знешняга выгляду памяшканняў.
Супрацьпажарны iнвентар павiнен быць у спраўнасцi i заўсёды
знаходзiцца ў спецыяльна адведзеным месцы; выкарыстоўваць яго для
гаспадарчых мэтаў забараняецца.
216. Памяшканнi музеяў абсталёўваюцца электрычнай
супрацьпажарнай сiгналiзацыяй, асноўныя пасты пажарнай i вартаўнiчай
аховы - гарадской тэлефоннай сувяззю.
Новыя i рэканструяваныя музейныя будынкi павiнны быць
абсталяваны цэнтралiзаванай аўтаматычнай сiстэмай газавага тушэння
пажару.
217. Супрацьпажарная прапiтка ўсiх вiдаў экспазiцыйнага i
фондавага абсталявання забараняецца.
218. У выпадках, калi будынак музея знаходзiцца ў сапраўды
пажаранебяспечным стане, дырэкцыя музея павiнна тэрмiнова паведамiць
аб гэтым у вышэйшыя органы згодна падпарадкаванасцi.
Дырэкцыя музея абавязана распараджэннем па музею выдзелiць
адказных за пажарную бяспеку асоб па кожнаму памяшканню
(экспазiцыйныя залы, сховiшчы, бiблiятэка, майстэрнi i г.д.).
У музеi павiнны быць правiлы пажарнай бяспекi.
Увесь персанал музея ў абавязковым парадку пад распiску
знаёмiцца з правiламi супрацьпажарнага рэжыму ў музеi i спосабамi
тушэння пажару. Дырэкцыяй музея павiнен быць распрацаваны план
эвакуацыi музейных прадметаў i iншых матэрыялаў на выпадак
узнiкнення пажару. Рэкамендуецца перыядычна праводзiць вучэбныя
заняткi з асобамi, адказнымi за пажарную бяспеку.
Аб узнiкненнi пажару ў музейных будынках тэрмiнова паведамляюць
у гарадскую пажарную каманду, дырэкцыi i ахове музея. Адначасова
прымаюцца меры па тушэнню пажару падручнымi сродкамi. Карыстацца
вадой i пеннымi вогнетушыцелямi дазваляецца толькi ў самых крайнiх
выпадках.
Палiць у экспазiцыйных залах, сховiшчах i рэстаўрацыйных
памяшканнях строга забараняецца. Для гэтага павiнна быць адведзена
спецыяльна абсталяванае бяспечнае месца.
Захаванне ў экспазiцыйных залах i сховiшчах упаковачных
матэрыялаў недапушчальна.
219. Надворныя пабудовы варта ўзводзiць з вогнестойкiх
матэрыялаў. Вакол будынка з мэтай пажарнай бяспекi пажадана мець
свабодную прастору.
220. Недапушчальна знаходжанне паблiзу будынка музея сховiшчаў
палiва, гаражоў, складоў дрэва i iншых вогненебяспечных аб`ектаў, а
таксама стаянак аўтамашын.
Арганiзацыя аховы музейных памяшканняў
221. Ахова музея, выставачных i рэстаўрацыйных прадпрыемстваў
можа быць грамадзянскай, пазаведамаснай мiлiцэйскай i камбiнаванай.
Яна ажыццяўляецца па iнструкцыi, якая прадугледжвае забеспячэнне
бесперапыннай кругласутачнай аховы калекцыi i памяшканняў музея.
222. Акрамя такой аховы музей павiнен мець ахоўную
сiгналiзацыю, звязаную з гарадскiмi арганiзацыямi УУС, якая гарантуе
бесперапынную ахову калекцыi i памяшканняў музея на працягу сутак.
Характар сiстэмы сiгналiзацыi i рэжыма яе работы павiнен быць
узгоднены з мясцовымi органамi Мiнiстэрства ўнутраных спраў
Рэспублiкi Беларусь.
У дзённы час у музеi дзейнiчае спецыяльная служба аховы
(музейныя наглядчыкi, мiлiцыя i т.п.).
Работа музейных наглядчыкаў вызначаецца ўнутрымузейнай
iнструкцыяй.
Асоба, адказная за арганiзацыю работы музейных наглядчыкаў,
размяркоўвае пасты ўнутранага назiрання памiж iмi па ўзгадненню з
галоўным захавальнiкам або дырэктарам, а таксама захавальнiкамi
экспазiцыi i часовых выставак i пастаянна кантралюе выкананне
наглядчыкамi абавязкаў па ахове калекцый i памяшканняў музея.
223. Усе дзверы сховiшчаў, экспазiцыйных залаў, а таксама шафы
i вiтрыны павiнны мець свой парадкавы нумар, петлi для пломб i
надзейныя ўнутраныя замкi.
Першыя экзэмпляры ключоў ад памяшканняў сховiшчаў i
экспазiцыйных залаў павiнны захоўвацца ў спецыяльным замкнёным сейфе
на нумарной дошцы. Ключ ад сейфа захоўваецца ў адказнага дзяжурнага.
Выдача ключоў дазваляецца толькi асобам, указанным у спецыяльным
распараджэннi дырэкцыi музея. Запiсы аб выдачы i вяртаннi ключоў
робяцца ў спецыяльным журнале, якi захоўваецца ў дзяжурнага
ўнутранай аховы. Другiя экзэмпляры ключоў знаходзяцца ў галоўнага
захавальнiка або дырэктара музея.
Рэжым аховы, што вызначаны ў музеi, павiнен прадугледжваць
парадак апламбiравання i апячатвання сховiшчаў i экспазiцыйных
памяшканняў, выключаць магчымасць пранiкнення ў iх пабочных асоб i
забяспечваць захаванасць музейных прадметаў, якiя знаходзяцца на
матэрыяльнай адказнасцi асобных захавальнiкаў.
Вынас пламбiраў i пячатак (акрамя асабiстых) i ключоў з будынка
музея катэгарычна забараняецца.
Ключы ад шафаў i вiтрын захоўваюцца ў памяшканнi сховiшча ў
спецыяльнай шафе або сейфе. Адказнасць за iх нясе захавальнiк.
224. Вокны падвальных памяшканняў музея першага паверху, а
таксама выходзячыя на дах павiнны быць забяспечаны жалезнымi
кратамi.
225. Усе экспазiцыйныя i выставачныя залы i ўсе сховiшчы
павiнны быць забяспечаны тапаграфiчнымi вопiсамi (пералiкам
экспанатаў), а па магчымасцi i схемай iх размяшчэння або
фотаздымкамi залаў, асобных сцен i вiтрын; залы з каштоўнымi
металамi i камянямi - дадатковымi ахоўнымi тапаграфiчнымi вопiсамi,
складзенымi захавальнiкамi экспазiцый i выставак, якiя захоўваюцца ў
музейных наглядчыкаў гэтых залаў.
Штодня ў пачатку i ў канцы рабочага дня матэрыяльна адказныя
навуковыя супрацоўнiкi i музейныя наглядчыкi абавязаны фiксiраваць у
спецыяльных журналах наяўнасць экспанатаў i стан экспазiцыўных
залаў.
226. Перадача экспазiцыi ад дзённай аховы начной (пры закрыццi
музея) i наадварот (пры адкрыццi) ажыццяўляецца адказным дзяжурным
або матэрыяльна адказнай асобай i музейнымi наглядчыкамi (цi
спецыяльнай камiсiяй) у адпаведнасцi з унутранай iнструкцыяй,
зацверджанай дырэктарам.
227. Адкрыццё, закрыццё i апячатванне сховiшчаў ажыццяўляюцца
захавальнiкамi цi галоўным захавальнiкам.
228. Накладанне i зняцце пячатак цi пломб на дзверы
экспазiцыйных залаў i сховiшчаў рэгiструюцца ў спецыяльным журнале,
якi захоўваецца на пасту аховы.
229. Апячатванне вiтрын i шафаў у экспазiцыйных залах i
сховiшчах ажыццяўляецца адпаведнымi матэрыяльна адказнымi асобамi
асабiстымi пячаткамi. Зняцце пячатак i пломб без адпаведнай
матэрыяльна адказнай асобы забараняецца, за выключэннем асаблiвых
выпадкаў, па якiх прымаецца рашэнне кiраўнiцтвам музея.
230. Кожны захавальнiк павiнен мець асабiсты пламбiр або
пячатку са сваiм нумарам або знакам. Перадача пламбiра i пячаткi
другой асобе катэгарычна забараняецца.
231. Памяшканне сховiшча вырабаў з каштоўных металаў i камянёў
павiнна быць iзалявана ад iншых фондаў i забяспечана жалезнымi
дзвярамi i кратамi на вокнах.
Заўвага. У выключных выпадках вырабы з каштоўных металаў i
камянёў могуць захоўвацца ў агульных запаснiках, у незгараемых шафах
цi сейфах.
Ключы ад памяшкання сховiшча каштоўных металаў i камянёў або
сейфаў захоўваюцца ў металiчнай скрынi асобна ад iншых ключоў,
апячатанай захавальнiкам асобнай кладовай. У такiм выглядзе яны
перадаюцца на захаванне дырэктару музея або асобе, прызначнай
загадам дырэктара. Пры гэтым указваюцца час прыёму i здачы ключоў i
прозвiшчы адказных.
У асобнай кладовай цi сейфе захоўваецца спецыяльны журнал, у
якiм за подпiсамi захавальнiка адзначаецца кожнае ўскрыццё сховiшча
з указаннем мэты ўскрыцця.
232. Допуск у сховiшча i рэстаўрацыйныя майстэрнi пабочных асоб
ажыццяўляецца толькi з дазволу дырэктара музея або галоўнага
захавальнiка па спецыяльных разавых прапусках, якiя па сканчэнню
наведвання застаюцца ў захавальнiка.
Абсталяванне экспазiцыйных залаў
у сувязi з захаваннем экспанатаў
233. Упарадкаванне i абсталяванне экспазiцыйных залаў павiнны
прадугледжваць не толькi стварэнне найлепшых умоў для паказу
экспанатаў, але i забеспячэнне iх захаванасцi ад заўчаснага зносу,
пашкоджванняў i крадзяжу.
234. Для прадухiлення крадзяжу экспанатаў экспазiцынная мэбля
забяспечваецца ўнутранымi замкамi i спецыяльнымi прыстасаваннямi для
накладання пломбаў.
Экспазiцыйнае абсталяванне павiнна служыць арганiзацыi
экспазiцыйнай прасторы; забяспечваць зручны агляд экспанатаў для
наведвальнiкаў; максiмальна ахоўваць выстаўленыя музейныя прадметы.
235. Экспазiцыйны iнвентар робiцца з улiкам габарытаў i вагi
экспанатаў i павiнен быць трывалым i ўстойлiвым (асаблiва падстаўкi
для скульптур, макетаў i мадэляў).
Для забеспячэння неабходнай устойлiвасцi шафы, у выпадку
неабходнасцi, прымацоўваюць да падлогi металiчнымi вугольнiкамi.
Усе малаўстойлiвыя прадметы, выстаўленыя на розных палiцах i
падстаўках, павiнны абавязкова прымацоўвацца да палiцы, сценкi шафы
цi да падстаўкi.
236. Унiкальныя, асаблiва каштоўныя i крохкiя экспанаты, а
таксама любую зброю забараняецца экспанаваць на стэндах i падстаўках
без зашклення. Прадметы невялiкiх памераў (у тым лiку дробныя
скульптуры, фарфор, шкло i г.д.) таксама экспануюцца ў зашклёных
шафах i вiтрынах.
Вiтрыны i шафы для такiх экспанатаў павiнны быць абсталяваны
сiгналiзацыяй.
237. Вiтрыны i шафы ўсiх тыпаў павiнны быць iзаляваны ад пылу.
238. Экспазiцыйная мэбля размяшчаецца ў адносiнах да вокнаў
такiм чынам, каб пазбавiць экспанаты ад прамых сонечных промняў.
239. У выпадку неабходнасцi асобныя экспанаты закрываюцца
шклянымi каўпакамi. Каўпакi павiнны быць падагнаны да падставак так,
каб яны не маглi рухацца.
У адкрытай экспазiцыi каля асаблiва каштоўных цi крохкiх
экспанатаў устанаўлiваюцца адпаведныя агароджы.
240. Тэрмiн экспанавання ўсiх вiдаў папяровых матэрыялаў
залежыць ад характару асвятлення залаў i выкарыстаных сродкаў аховы
самiх твораў. У залежнасцi ад умоў агульная працягласць экспанавання
павiнна быць не больш за 6 месяцаў у год.
241. Старыя фотаздымкi экспануюцца ў вiтрынах або пад шклом, у
паспарту, па тых жа правiлах, што i мастацкая графiка. Дапушчальны
тэрмiн iх экспанавання - не болей года. Для пастаяннай экспазiцыi iх
неабходна замяняць дакладнай фотакопiяй.
242. Тканiны, касцюмы, галаўныя ўборы, абутак варта выстаўляць
толькi ў зашклёных вiтрынах i шафах. Пры экспанаваннi адзення лепш
выкарыстоўваць манекены. Калi адзенне захоўваецца або экспануецца на
плечыках, то на апошнiя неабходна зрабiць мяккiя падкладкi, а пад
адзенне прымацаваць мяшэчак з рэчывам ад молi.
Тэрмiн экспанавання недублiраваных тканiн у вiсячым выглядзе не
павiнен перавышаць тры гады.
Недублiраваныя археалагiчныя i старыя тканiны, а таксама тонкiя
тканiны з цяжкiм залатым i срэбным шыццём можна экспанаваць толькi ў
гарызантальным стане. Для падвескi тканiн да верхняга беражка з
тыльнага боку прышываецца кiшэня з дапаможнага матэрыялу для
прадзявання планкi, за якую i ажыццяўляецца падвеска. Старадаўнiя,
добра захаваўшыеся тканiны можна экспанаваць у вертыкальным стане,
прымацаванымi па перыметру да палатна, нацягнутага на падрамнiк.
Такую падрыхтоўку тканiн можа выконваць толькi квалiфiкаваны
рэстаўратар.
Дываны i габелены пры iх экспанаваннi могуць прымацоўвацца за
нашытыя палосы другой тканiны да абцягнутага палатном падрамнiка
адпаведнага памеру.
Тканiны, дываны, габелены катэгарычна забараняецца прыбiваць
цвiкамi або прыколваць булаўкамi.
243. Пры мантажы экспазiцыi карцiны ўсталёўваюцца на падлогу
ўздоўж сцен, на спецыяльных падушках або падстаўках. Распiсную або
залачоную скульптуру з дрэва, разьбу, разныя або залачоныя рамы пры
мантажы экспазiцыi нельга ставiць прама на падлогу або прыхiляць да
сцяны; неабходна карыстацца мяккiмi пракладкамi з паралону цi
падушакамi з ваты i рыззём памiж падлогай, сценкай i прадметам.
Экспанаты зручней ставiць да сцяны тыльным бокам.
244. Пры экспанаваннi мэблi пажадана змяшчаць яе на подзiўмы па
плошчы некалькi больш экспаната i не менш за 10 см вышынi.
Недапушчальна выкарыстанне мастацкай, гiсторыка-побытавай i
мемарыяльнай мэблi ў якасцi падставак для вiтрын або подзiўмаў пад
скульптуры. Пры неабходнасцi паставiць на мэблю якiя-небудзь
прадметы (вазы, гадзiннiк, настольныя ўпрыгожваннi, фотаздымкi ў
рамцы i г.д.) нiжнюю частку прадмета iзалююць ад паверхнi мэблi
пракладкай з байкi.
245. Двухбаковыя прадметы экспануюцца на спецыяльных падстаўках
i ў вiтрынах, якiя даюць магчымасць агляду з розных бакоў.
246. Аб`ёмныя вазы, скульптура вялiкiх памераў, керамiчнае
пано, мазаiка павiнны размяшчацца на спецыяльных тумбах, падстаўках
або прымацоўвацца да сцяны.
247. Скульптуру, што змяшчаецца ў экспазiцыi, неабходна
мацаваць да пастамента з улiкам спецыфiкi матэрыялу помнiка.
Заўвага. Косць, дрэва, неглазурованую керамiку, метал мацаваць
з дапамогай пластылiну забараняецца. Выкарыстанне ў якасцi мацавання
неабрацiмых клеяў для ўсiх без выключэння матэрыялаў забараняецца.
248. Калекцыi насякомых экспануюцца наколатымi на спецыяльныя
шпiлькi ў зашклёных скрынях цi каробках з тарфяным дном, абклееным
белай паперай. Экспанаванне батанiчных матэрыялаў больш за адзiн
месяц без герметызацыi недапушчальна.
249. Каб пасбегнуць награвання, экспанаты i, перш за ўсё,
прадметы з арганiчных матэрыялаў (папера, тканiны, фатаграфii,
дрэва, скура, косць, алейны i тэмперны жывапiс, воск, батанiчныя i
заалагiчныя аб`екты i г.д.) павiнны размяшчацца не менш чым на 1,5-2
м ад ацяпляльных прыбораў i вытокаў цяпла, якiя валодаюць цеплавым
уздзеяннем (лямпы накальвання).
Размяшчэнне экспанатаў паблiзу ацяпляльных прыбораў i
вентыляцыйных адтулiн катэгарычна забараняецца.
250. Для аховы музейных памяшканняў ад пылу, мух i iншых
шкоднiкаў музейных прадметаў вокны i вентыляцыйныя адтулiны павiнны
быць забяспечаны фiльтрамi ў выглядзе спецыяльных рам, абцягнутых
марляй, капронавай або густой металiчнай сеткай з ячэйкамi не больш
за адзiн мм.
251. Абсталяванне часовых выставак (шафы, вiтрыны подзiўмы)
павiнна быць нейтральным па форме i разлiчаным на шматразовае
выкарыстанне для розных катэгорый экспанатаў.
Сховiшчы музейных фондаў i iх абсталяванне
252. Музейныя фонды размяшчаюцца ў спецыяльна абсталяваных
сховiшчах з вентыляцыяй, ацяпленнем, запаснымi выхадамi i адпаведным
супрацьпажарным абсталяваннем. Плошча запаснiкаў вызначаецца на
аснове ўлiку некалькiх фактараў:
- складу збораў музея па катэгорыях i колькасцi кожнай з iх:
археалогii, нумiзматыкi; жывапiсу, графiкi, скульптуры, рэдкiх кнiг
i рукапiсаў; дакументаў i г.д.;
- ступенi даступнасцi калекцый для працы з iмi: "адкрытае"
захаванне фондаў цi захаванне, разлiчанае на азнаямленне i вывучэнне
калекцый толькi спецыялiстамi. Пры вызначэннi аптымальных тыпаў
абсталявання для кожнай катэгорыi ўлiчваюцца бяспечнасць захавання
даступнасць матэрыялу, а у выпадку "адкрытага" захавання i
магчымасць агляду;
- частка экспанатаў, якая штогод прыцягваецца ад iншых музеяў i
прыватных асоб; для забеспячэння выставачнай дзейнасцi музея;
размяшчаецца iзалявана ад астатнiх калекцый;
- штогадовага прыросту калекцый па катэгорыях;
- комплекснасцi фондавых памяшканняў.
253. Пры фондасховiшчах мэтазгодна мець наступныя групы
памяшканняў:
першую:
- для захавальнiкаў;
- для даведачнай дакументацыi;
- для работы наведвальнiкаў;
другую, у склад якой уваходзяць: упаковачная, iзалятар,
дэзакамера, манцiровачная, памяшканне для новых паступленняў;
трэцюю - рэстаўрацыйную майстэрню;
чацвёртую - спецыяльную кладоўку для захавання гаспадарчага
iнвентару, упаковачнага матэрыялу i запасу матэрыялаў
кансервацыйнага характару.
254. Памяшканне для захавання экспанатаў часовых выставак
павiнна быць iзалявана ад асноўных сховiшчаў музея i абсталявана з
разлiкам на захаванне экспанатаў рознага профiлю.
255. Музейнае абсталяванне ў сховiшчах размяшчаюць такiм чынам,
каб дзвярныя i аконныя праёмы заставалiся вольнымi. Шафы i стэлажы ў
сховiшчах варта размяшчаць уздоўж сцен або перпендыкулярна iм,
пакiдаючы цэнтральны праход не менш за 2,5-3 м, а праходы памiж iмi
не менш за 1-2,5 м, у залежнасцi ад глыбiнi памяшкання i памераў
прадметаў захавання. Сцены можна абсталяваць штангамi для падвескi
экспанатаў.
Абсталяванне для захавання робiцца з металу або сухога дрэва,
апрацаванага антысэптычнымi прэпаратамi. Апрацоўка павiнна
праводзiцца 1 раз у год.
Драўлянае абсталяванне перыядычна аглядаецца для своечасовага
выяўлення шкоднiкаў драўнiны.
Для размяшчэння прадметаў розных катэгорый ужываюцца розныя
тыпы мэблi (гл. адпаведныя раздзелы гэтай iнструкцыi па катэгорыях
матэрыялаў).
Рэжым музейнага захавання
Паняцце - рэжым захавання музейных прадметаў - гэта навукова
абгрунтаваныя ўмовы, пры якiх прыроднае старэнне матэрыялаў музейных
калекцый адбываецца максiмальна замаруджана.
256. Галоўнымi знешнiмi прычынамi разбурэння музейных
прадметаў, акрамя разбурэнняў, акрамя разбурэнняў, выклiканых
тэхнiчнымi аварыямi i стыхiйнымi бедствамi, з`яўляюцца:
- рэзкiя хiстаннi i парушэнне нормаў тэмпературы i
вiльготнасцi;
- шкоднае ўздзеянне святла або недахоп яго;
- засарэнне паветра шкоднымi газамi, копаццю, пылам;
- бiялагiчныя шкоднiкi;
- выкарыстанне нетрывалых матэрыялаў пры вырабе прадметаў
(нястойкiя фарбы, нетрывалыя тканiны i г.д.);
- нядбайнае абыходжанне з прадметам, якое вядзе да механiчных
пашкоджанняў;
- неналежнае захаванне i выкарыстанне гэтых прадметаў да
паступлення ў музей i ў самiм музеi.
Разбурэнне музейных прадметаў можа баць таксама следствам
няўмелай або неасцярожнай рэстаўрацыi цi не своечасовага яе
правядзення.
Тэмпературна-вiльготнасны рэжым
257. Асноўнай умовай забеспячэння доўгай захаванасцi музейнай
калекцыi з`яўляецца стабiльнасць тэмпературна-вiльготнасных
параметраў захавання.
Забеспячэнне гэтых умоў магчыма толькi ў будынках, што маюць
сiстэму кандыцыянiравання. У будынках, якiя не маюць кандыцыянера,
тэмпературна-вiльготнасны рэжым усталёўваецца i падтрымлiваецца пры
дапамозе ацяпляльнай сiстэмы, праветрывання, увiльгатнiцеляў i
асушыцеляў.
258. Тэмпература паветра ў музейных памяшканнях пры комплексным
захаваннi розных матэрыялаў павiнна быць у межах 18+-1°С.
Аптымальныя ўмовы адносна вiльготнасцi пры комплексным
захаваннi розных матэрыялаў 55%+-5%. Бяспечныя межы адноснай
вiльготнасцi для музея, якiя не маюць кандыцыянераў - 50-65%.
259. Калi ў розных частках музейнага будынка
тэмпературна-вiльготнасны рэжым адрознiваецца, тады пры
размеркаваннi фондаў неабходна ўлiчваць спецыфiчныя асаблiвасцi
матэрыялаў.
Неабходная тэмпература пры паасобным захаваннi:
для метала - +18 - +20°С
каштоўных i паўкаштоўных камянёў - +15 - +18°С
дрэва - +15 - +18°С
тканiны - +15 - +18°С
скуры, пергаменту, меху - +16 - +18°С
косцi, рогу - +14 - +15°С
паперы - +17 - +19°С
жывапiсу - +12 - +18°С
чорна-белых фотаздымкаў - +12°С
каляровага фота - +5°С
Адпаведна вiльготнасць:
для металу - 50%
шкла, эмалi, керамiкi 55-65%
каштоўных i паўкаштоўных камянёў - 50-55%
дрэва - 50-60%
тканiны - 55-60%
скуры, пергаменту, меху - 50-60%
косцi, рогу 55-65%
паперы - 50-55%
жывапiсу - 6О-70%
чорна-белых фотаздымкаў - 40-50%
каляровага фота - 40-50%
260. Для захавання шэрагу матэрыялаў неабходны асобны
тэмпературна-вiльготнасны рэжым. Так, напрыклад:
а) для археалагiчных прадметаў, якiя маюць прадукты карозii ў
выглядзе хлорыстых злучэнняў, патрэбна асаблiвая сухасць: прадметы з
медных сплаваў застаюцца стабiльнымi нявызначана доўгi час пры
адноснай вiльготнасцi 37%;
б) мiнералы групы сярнiстых злучэнняў i солi неабходна
захоўваць пры панiжанай вiльготнасцi, пераважна ў шырокагорлых
слоiках з прыцёртымi коакамi;
в) недапушчальна захаванне прадметаў з волава, а таксама
фармалiнавых прэпаратаў у памяшканнях з панiжанай тэмпературай. Для
захавання такiх матэрыялаў тэмпература павiнна быць не нiжэй за
+18°С;
г) прадметы з волава пры тэмпературы нiжэй чым +18°С
разбураюцца алавяннай чумою. На прадметах з`яўляюцца спачатку шэрыя
лiшаi, потым пустыя барадаўкi. Затым пашкоджаныя месцы рассыпаюцца ў
парашок. Пры гэтым чума хутка распаўсюджваецца i можа заразiць
вялiкiя партыi волава.
Пашкоджаныя алавянай чумой прадметы трэба тэрмiнова iзаляваць у
памяшканне з тэмпературай не нiжэй за +20°С;
д) прадметы з воску i пластылiну варта захоўваць ва ўмовах
строга пастаяннага рэжыму. Асаблiва важна сачыць за тэмпературай:
яна павiнна быць не вышэй за +25°С i не нiжэй чым +16°C;
ж) забараняецца захаванне ў неацяпляльных памяшканнях або пры
тэмпературы нiжэй за 0°С каштоўных i паўкаштоўных камянёў i вырабаў
з бурштыну.
261. Хiстаннi тэмпературы i вiльготнасцi паветра аказваюць
надзвычайна шкоднае ўздзеянне на прадметы. Гiграскапiчныя матэрыялы
пры такiх хiстаннях то разбухаюць, то сцiскаюцца. Рэзкiя перапады
тэмпературы выклiкаюць кандэнсацыю вiльгацi на паверхнi прадметаў.
Хiстаннi тэмпературы i вiльготнасцi паветра разглядаюць як адзiн з
важнейшых фактараў натуральнага старэння прадметаў.
Адхiленне тэмпературна-вiльготнаснага рэжыму ад параметраў,
рэкамендуемых для комплекснага захавання матэрыялаў, у бок павышэння
цi панiжэння вiльготнасцi выклiкае наступныя змены: пры павышанай
вiльготнасцi магчыма карозiя металаў (на жалезе - iржа, на бронзе -
дзiкая пацiна); плеснявенне i страта колеру скуры i гербарыяў;
актывiзацыя шчалачных працэсаў шкла (з`яўленне радужнай пабегласцi i
расслаеннi); з`яўленне чырвоных плям, якiя выклiкаюцца вокiсамi
жалеза, на некаторых пародах мармуру; расслаенне порыстай керамiкi;
набуханне эмульсii, утварэнне складак i пузыроў i адставанне ад шкла
ў фотаматэрыялах; набуханне i загнiванне клею ў жывапiсу, паперы i
г.д.
Пры панiжанай адноснай вiльготнасцi паветра (нiжэй за 50%)
адбываецца страта эластычнасцi ва ўсiх гiграскапiчных матэрыялах
(скура, дрэва, папера, тканiна i г.д.), пачынаецца iх карабленне,
патрэскiванне, расслаенне. Асаблiва моцным разбурэнням падвержаны
прадметы, пры стварэннi якiх выкарыстоўвалiся матэрыялы з рознымi
каэфiцыентамi расшырэння: фанераваная i iнкруставаная мэбля,
наборная косць, а таксама прадметы, пакрытыя грунтам i фарбаванымi
слаямi (жывапiс, скульптура, мэбля, драўляная разьба).
У прадметах з косцi археалагiчнага паходжання назiраюцца
расслаенне i патрэскiванне масы. Асаблiва легка разбураюцца канцы
доўгiх трубчатых касцей, пазванкi i зубы.
262. У музейных будынках, якiя не маюць сiстэмы кандыцыянавання
паветра, адзначаюцца два тыпы хiстанняў тэмпературы i вiльготнасцi:
- сезонныя, звязаныя са зменай пораў года i перыядамi
ацяплення;
- сутачныя, звязаныя з рэзкiмi зменамi вонкавых умоў i
колькасцю наведвальнiкаў.
263. Абявязковым патрабаваннем з`яўляецца паступовасць i
замаруджанасць у музеi сезонных змен тэмпературна-вiльготнаснага
рэжыму.
Дапушчальныя сутачныя хiстаннi адносна вiльготнасцi не павiнны
перавышаць 5%.
Для рэгiстрацыi тэмпературы i вiльготнасцi ў кожным сховiшчы i
экспазiцыйнай зале неабходна ўсталяваць псiхрометры, гiгрометры,
тэрмометры або самапiшучыя тэрмографы i гiгрографы.
Паказчыкi тэмпературы i вiльготнасцi запiсваюцца ў спецыяльнай
кнiзе два разы ў суткi ў адзiн i той жа час.
Тэрмографы i гiгрографы неабходна перыядычна, не радзей аднаго
разу ў месяц, вывяраць па аспiрацыйнаму псiхрометру.
264. Асноўнай мерай прадухiлення музейных каштоўнасцей ад
сырасцi з`яўляецца рэгулярнае праветрыванне. Аднак варта ўлiчыць,
што празмернае праветрыванне ў зiмовы i ў спякотны летнi час можа
прывесцi да перасушкi паветра. Павышэнне i панiжэнне тэмпературы
паветра ў памяшканнi ў працэсе праветрывання не павiнна
перабольшваць двух градусаў.
Асенняе праветрыванне магчыма толькi ў цёплыя пагодлiвыя днi,
калi тэмпература вонкавага паветра блiзкая да тэмпературы ўнутры
памяшкання.
265. Усялякая змена тэмпературна-вiльготнаснага рэжыму
ажыццяўляецца паволi i паступова.
Пры паступленнi прадметаў у музей з другiх месцаў iх паступовая
аклiматызацыя мае асаблiвае значэнне ва ўмовах прамежкавага рэжыму.
266. Пры перамяшчэннi музейных прадметаў з аднаго будынка ў
другi або ў iншы горад неабходна прадугледжваць стварэнне ўмоў, якiя
забяспечваюць iх паступовую аклiматызацыю.
Пажадана перамяшчэнне калекцый пры найбольш спрыяльных умовах
па надвор`ю.
Светлавы рэжым
267. Светлавы рэжым у музеi накiраваны на рэгуляванне доступу
светлавых праменняў да прадметаў. Гэта неабходна для тармажэння
працэсу натуральнага старэння.
Найбольш разбуральным уздзеяннем валодае натуральнае святло.
Недапушчальна ўздзеянне прамых сонечных праменняў на ўсе вiды
матэрыялаў i, перш за ўсё, на арганiчныя, а таксама каштоўныя i
паўкаштоўныя камянi, мiнералы i каляровае шкло.
З вытокаў штучнага святла найбольш багатыя шкоднымi
ўльтрафiялетавымi выпраменьваннямi люмiнесцэнтныя лямпы. Шырокае
выкарыстанне iх у музеях не рэкамендуецца. Самымi бясшкоднымi ў
гэтых адносiнах з`яўляюцца лямпы накальвання. Аднак апошнiя
выпраменьваюць найбольшую колькасць цяпла.
Змены, якiя адбываюцца пад удзеяннем святла, носяць дваякi
характар: бачны - выцвятанне (змена колеру) i нябачны - разбурэнне
структуры матэрыялу экспаната, страта трываласцi.
268. Для ўсiх вiдаў графiкi, кнiг, рукапiсных матэрыялаў,
фотаздымкаў, тканiн, батанiчных i заалагiчных калекцый, скуры
асвятляльнасць музейных памяшканняў павiнна знаходзiцца ў межах
50-75 люкс. Для ўсiх астатнiх музейных прадметаў - 75 люкс.
269. Для аховы экспанатаў ад уздзеяння натуральнага святла ўсе
вокны павiнны быць забяспечаны шторамi. Рэкамендуецца мець два рады
штор: знешнiя з плотнай тканiны цёмнага колеру i ўнутраныя з тонкай
светлай тканiны. Цёмныя шторы павiнны быць апушчаны ў час, калi
экспазiцыя закрыта. Светлыя шторы прызначаны для прадухiлення
прадметаў ад прамога траплення сонечных промняў.
У памяшканнях з матэрыяламi, якiя найбольш адчувальны да
ўздзеяння святла, шторы робяцца з плотнай цёмнай тканiны.
У залах з натуральным асвятленнем асобныя прадметы, найбольш
адчувальныя да ўздзеяння святла (акварэлi, дакументы, тканiны i
г.д.), закрываюцца дадаткова шторамi з любой дэкаратыўнай тканiны на
светанепранiкальнай падкладцы.
270. Вокны ў новых i рэканструяваных музейных будынках
рэкамендуецца зашкляць ахоўнымi шкельцамi. Пажадана мець на вокнах
жалюзi.
271. Пры выкарыстаннi лямп накальвання апошнiя павiнны
размяшчацца на такой адлегласцi, каб не награваць паверхню
экспаната.
272. Пры кiназдымках, тэлевiзiйных перадачах i фатаграфаваннi ў
музейных памяшканнях неабходна прымаць усе меры перасцярогi, якiя
гарантуюць адчувальнасць да перамены тэмпературы ад нагрэву
экспанатаў. Вытокi святла павiнны знаходзiцца не блiжэй чым 4 метры
ад экспаната, а святло належыць уключаць на мiнiмальны час (не больш
за 3-5 хвiлiн). Недапушчальна павышэнне тэмпературы паветра ў
памяшканнi, дзе адбываецца з`ёмка, больш чым на 2°С.
Дазвол на кiна-, тэле-, фотаз`ёмкi даецца пры абавязковым
папярэднiм узгадненнi галоўнага захавальнiка i ў адпаведнасцi з
парадкам, устаноўленым Мiнiстэрствам культуры Рэспублiкi Беларусь.
Здымкi iгравых фiльмаў у памяшканнях i на тэрыторыi музея i
выдача сапраўдных экспанатаў на кiназ`ёмкi забараняюцца, акрамя
асобных выпадкаў, па якiх прымаецца рашэнне кiраўнiцтва музея.
Здымкi дакументальных фiльмаў дапускаюцца ў выключных выпадках.
Галоўнай умовай застаецца выкананне адпаведных палажэнняў дадзенай
"Iнструкцыi".
273. Дазвол на падобныя работы для замежных фiрм i арганiзацый
даецца Мiнiстэрствам культуры Рэспублiкi Беларусь.
274. Кiно- i тэлез`ёмкi музейных прадметаў, якiя знаходзяцца ў
дрэнным стане, забараняюцца.
Тэле- i кiназ`ёмкi ажыццяўляюцца без перамяшчэння i
разманцiроўкi музейных рэчаў.
Музеi абавязаны забяспечыць прысутнасць пры кiназ`ёмках,
тэлевiзiйных перадачах i фатаграфаваннi вопытнага электрыка,
захавальнiка i рэстаўратара для прыняцця мер, гарантуючых поўную
захаванасць музейных рэчаў.
Забруджванне паветра
275. На працэс старэння музейных прадметаў значны ўплыў
аказваюць прымесi, якiя маюцца ў паветры. Да iх адносяцца: газавыя
засаральнiкi (амiяк, сярнiсты газ, серавадарод, хлор); арганiчны i
мiнеральны пыл, сажа, якiя знаходзяцца ва ўзважаным стане.
Недапушчальна выкарыстоўваць у музейным абсталяваннi гумы,
казеiнавыя фарбы, бо яны могуць служыць вытокам паступлення
серавадароду, якi ўтвараецца яшчэ ў працэсе загнiвання, прамысловай
вытворчасцi, выдыхаемым чалавекам паветрам.
Серавадарод разбуральна дзейнiчае на многiя неарганiчныя i
арганiчныя матэрыялы: металы (срэбра, медзь, свiнец), фарбы,
тканiны.
Сярнiсты газ - вынiк працэсаў гарэння. Колькасць гэтага газу ў
паветры павышаецца ў халоднае сухое надвор`е. Злучаючыся з
вiльгаццю, ён утварае сярнiстую, потым серную кiслату. Газ
небяспечны для большасцi матэрыялаў: моцна разбурае тканiну, скуру,
паперу, жывапiс, свiнец, мармур, пяшчанiк, вапняк, гiпс, алебастр,
жэмчуг.
Хлор трапляе ў паветра галоўным чынам з прадпрыемстваў
(тэкстыльных, папяровых). У злучэннi з вiльгаццю ён утварае
хларавацiстую, пасля саляную кiслату. Хлор небяспечны для большасцi
матэрыялаў. Ён моцка дзейнiчае на тканiну, паперу, жывапiс, срэбра,
бронзу, мармур, пяшчанiк, вапняк, алебастр, жэмчуг.
Амiяк, як i серавадарод, вынiк загнiвання. Раствараецца ў
вадзе. Разбуральна дзейнiчае на шэраг матэрыялаў (срэбра, фарбы, лак
i г.д.).
Пыл, сажа затрымлiваюць на прадмеце вiльгаць i газы, якiя
садзейнiчаюць хiмiчным рэакцыям, што адбываюцца ў спорах дрэва,
тканiнах, паперы. Пыл з`яўляецца таксама добрым спажыўным асяродкам
для бiялагiчных шкоднiкаў.
Таму неабходна ўважлiва сачыць за чысцiнёй наваколля, якое
аточвае музейны будынак, i характарам забруджвання, што выкiдваюць у
паветра блiжэйшыя прадпрыемствы.
Супраць забруджвання радыёактыўнымi рэчывамi неабходна
дэзактывацыя, бо ў вялiкай колькасцi гэта небяспечна для жыцця
чалавека.
276. Музейныя памяшканнi пажадана ачышчаць ад пылу з дапамогай
пыласосу або працiраць падлогу добра адцiснутай мокрай анучай.
Усё музейнае абсталяванне, вокны, падваконнiкi i г.д. таксама
павiнны рэгулярна ачышчацца ад пылу.
У мэтах прадухiлення ад забруджвання мэблi, скульптуры,
буйнапамернай керамiкi са складанай паверхняй i г.д. на iх апранаюць
чахлы пасля закрыцця музея для наведвальнiкаў. Асаблiва мае патрэбу
ў чахлах гiпсавая скульптура.
У памяшканнях запаснiкаў мэблi, скульптуры, неглазураванага
фарфору, адзення, чучал i г.д. усе адкрытыя прадметы павiнны
пастаянна захоўвацца ў чахлах.
Для захавання мастацкiх паркетаў мэтазгодна мець для
наведвальнiкаў чахлы на абутак. Пры ўваходах у музеях павiнны быць
усталяваны спецыяльныя краты i шчоткi для чысткi абутку ад бруду.
Для больш дакладнай прыборкi музей мае права вызначаць адзiн
санiтарны дзень штомесячна.
Бiялагiчны рэжым
277. Захаванасць музейных калекцый у значнай ступенi залежыць
ад арганiзацыi iх аховы ад бiялагiчных пашкоджанняў. Такiя
пашкоджаннi выклiкаюць мiкраарганiзмы, грыбкi, насякомыя i грызуны.
278. Мiкраарганiзмы (бактэрыi i цвiль) пашкоджваюць
разнастайныя музейныя прадметы, у першую чаргу вырабы, выкананыя з
арганiчных матэрыялаў (жывапiс розных тэхнiк, папера, тканiны,
косць, дрэва i iнш.).
279. Галоўнай умовай папярэджання цвiлi з`яўляюцца захаванне
рэкамендуемага для музеяў тэмпературна-вiльгаснага рэжыму. Асноўная
прычына з`яўлення цвiлi - павышаная вiльготнасць, тэмпература
ўплывае толькi на хуткасць росту грыбкоў. Асаблiва энергiчна грыбкi
развiваюцца пры тэмпературы +20 - +25°С адносна вiльготнасцi паветра
вышэй 70%.
Нельга дапускаць вялiкiх змен тэмпературы, бо гэта выклiкае
кандэнсацыю вiльгацi на паверхнi прадметаў, што ў сваю чаргу стварае
ўмовы для развiцця цвiлi.
280. Забруджванне паверхнi прадметаў стварае спрыяльнае
асяроддзе для развiцця мiкраарганiзмаў.
281. Музейнае абсталяванне, у якiм захоўваюцца прадметы з
арганiчных матэрыялаў, пажадана, каб пазбегнуць з`яўлення цвiлi,
перыядычна працiраць чыстай анучкай, змочанай у 2% спiртавым
растворы фармальдэгiду.
282. Пры выяўленнi цвiлi пашкоджаны прадмет неабходна перанесцi
ў сухое, iзаляванае памяшканне.
Вырабы з тканiны пасля прасушкi ачышчаюць мяккай шчоткай або
мяккiм пэнзалем. Усе iншыя апрацоўкi могуць быць даручаны толькi
вопытнаму рэстаўратару.
Чучалы, скуры, тушкi пасля ачышчэння ад цвiлi апрацоўваюцца
фармалiнам. Iм жа апрацоўваюцца шафы, каробкi, скрынi i iнш., у якiх
захоўвалiся сапсаваныя прадметы.
У калекцыях насякомых прычынай адсырэння i з`яўлення цвiлi
могуць служыць тарфяныя пласцiнкi на дне каробкi або скрынi; у
выпадку з`яўлення цвiлi ў энтамалагiчных скрынях неабходна дастаць з
iх насякомых, старанна прасушыць i ачысцiць ад цвiлi.
Мiкраарганiзмы на прадметах з мармуру, гiпсу, камяню i iнш.
развiваюцца за кошт забруджанай паверхнi, якая ўтрымлiвае арганiчныя
рэчывы, таму неабходна сачыць за чысцiнёй музейных прадметаў.
283. Складаная дэзiнфекцыя ўсiх пералiчаных вьшэй музейных
матэрыялаў можа ажыццяўляцца толькi вопытнымi, з веданнем спецыфiкi
працы, спецыялiстамi.
284. Апрацаваныя прадметы для папярэджання рэцыдыву павiнны
быць змешчаны ва ўмовы адпаведнага тэмпературна-вiльготнаснага
рэжыму.
285. Музейныя калекцыi часта псуюцца насякомымi, з якiх
найбольш распаўсюджаны жукi-тачыльшчыкi, вусачы, дрэвагрызы, молi,
скураеды, цукровыя чашуйнiцы, жукi-прытворшчыкi, а таксама пакаёвыя
мухi.
Насякомыя могуць пашкоджваць вырабы з самых разнастайных
матэрыялаў, акрамя металу, шкла i керамiкi.
286. Насякомыя трапляюць у музеi праз адчыненыя вокны i дзверы
або заносяцца з заражанымi прадметамi.
Пры набыццi прадметаў у дамах, што заражаны шкоднiкамi,
пажадана ўказаць у дакуменце паступлення на магчымую заражанасць
прадмета.
287. Кожны музей павiнен мець iзалятар для праверкi на
заражанасць з наступнай дэзiнфекцыяй музейных прадметаў.
Iзалятар павiнен быць ацяпляльным, мець асобны ўваход i двайныя
дзверы з тамбурам.
Пры iзалятары павiнна быць камера, прыгодная для дэзiнсекцый i
супрацьгрыбковай апрацоўкi пашкоджаных прадметаў. Памяшканне, у якiм
размешчана камера, павiнна мець прымусовае вентыляцыйнае
прыстасаванне. Апрацоўка павiнна выконвацца толькi спецыялiстамi,
якiя прайшлi адпаведнае навучанне i iнструктаж па рабоце з
прымяненнем таксiчных рэчываў.
288. Заражэнню садзейнiчае запыленасць i захламленасць
памяшканняў, скапленне мух i iншых зiмуючых i мёртвых насякомых,
наяўнасць рэшткаў харчу, чучал, прыгатаваных без мыш`яку або яго
замяняльнiкаў, выкарыстанне драўнiны, неадчышчанай ад кары, без
спецыяльнай апрацоўкi, суседства прадуктовых сховiшчаў, гнёздаў
галубоў, працякаючы дах.
289. Катэгарычна забараняецца выкарыстанне тэхнiчнага войлаку ў
будынках i на тэрыторыi музея для ацяплення канструкцый або
ацяпляльнай сiстэмы, бо гэта прыводзiць да заражэння музея моллю i
скураедамi. Цэментная абмазка войлачнага пакрыцця прабiваецца знутры
вусенямi молi i таму служыць аховай не можа.
290. Двойчы ў год (увесну, перад адкрыццём вокнаў, i восенню,
пасля залёту насякомых на зiмоўку) трэба вычышчаць пыласосам месцы
скаплення зiмуючых насякомых (памiж рамамi, за плiнтусамi i г.д.).
291. Не радзей аднаго разу ў год праводзiцца агульны
прафiлактычны агляд музея для вызначэння заражанасцi насякомымi.
Агляд робяць вясной перад тым, як расчынiць вокны.
У музеях сярэдняй паласы з высокай вiльготнасцю агляд трэба
праводзiць з сакавiка па кастрычнiк; у паўднёвых раёнах - з сакавiка
па кастрычнiк, асаблiва старанна - з траўня па лiпень.
Батанiчныя i заалагiчныя калекцыi неабходна аглядаць тры разы
на год: у красавiку-траўнi, лiпенi i вераснi.
Агляд на заражанасць насякомымi-шкоднiкамi пачынаюць з вокан i
падлогi пад iмi, потым аглядаюць аддаленыя ад святла паверхнi i
заднiя сценкi мэблi, асаблiва звонку. Пры аглядзе музейных прадметаў
асаблiвую ўвагу неабходна звяртаць на паступленнi апошнiх двух-трох
гадоў.
292. Калекцыi драўляных прадметаў, падрамнiкi карцiн, дошкi
абразоў, драўляныя часткi вырабаў i пабудоў, драўляная скульптура,
мэбля i плеценыя вырабы бываюць пашкоджанымi тачыльшчыкамi,
вусачамi, дрэвагрызамi, даўганосiкамi-трухлякамi. Найбольш часцей
сустракаюцца тачыльшчыкi.
Жукi-тачыльшчыкi адкладваюць яйкi ў розныя няроўнасцi, адтулiны
i шчылiны ў драўляным прадмеце. З яек выходзяць лiчынкi, якiя
ўгрызаюцца ў драўнiну. З-за малога памеру лiчынак iх уваходную
адтулiну няўзброеным вокам не вiдаць. Лiчынка развiваецца ўнутры
драўнiны некалькiх гадоў (не менш за два), не выходзячы на паверхню.
Малады жук, якi выйшаў з кукалкi, прагрызае круглую лётную адтулiну
дыяметрам ад 1,5 да 3 мм i пры гэтым выштурхоўвае кучку буравай
мукi.
Пры з`яўленнi на вырабах свежых адтулiн з кучкамi або
струменьчыкамi буравой мукi iх неабходна тэрмiнова адпраўляюць у
iзалятар. Для праверкi на заражанасць тачыльшчыкамi прадметы трэба
вытрымлiваць у iзалятары не менш аднаго летняга сезону.
293. Вусачы пакiдаюць у драўнiне авальныя адтулiны памерам 3х7
або 3х9 мм i больш, а дрэвагрызы - дробныя, круглыя дыяметрам да 1
мм. Вусачы ўяўляюць небяспеку як для экспанатаў, так i для пабудоў.
294. Пры выкананнi розных рамонтных работ у музеi або на яго
тэрыторыi будаўнiчыя лясы, стэлажы i г.д. дазваляецца рабiць толькi
з добра ачышчанага ад кары i высушанага дрэва.
295. Пры падазрэннi на заражэнне фондаў шашалям трэба выклiкаць
спецыялiста-энтамолага для вызначэння правiльнага спосабу
дэзiнсекцыi.
Знiшчэнне шашаляў у экспанатах робiцца вопытным рэстаўратарам
пры кансультацыi спецыялiста-энтамолага.
296. Шарсцяную i шоўкавую тканiну, мех, скуру, валасы, пер`е,
дываны, скураныя пераплёты кнiг, пергаменты i г.д. пашкоджваюць дзве
групы насякомых: скураеды i моль.
Вусенi молi жывуць у павуцiных хадах i чэхлiках; лiчынкi
скураедаў пакiдаюць у месцах харчавання валасатыя лiначныя скуркi
або (пад кнiгамi) кучкi пылавiднай трухi. Матылькi молi жывуць
нядоўга, аднак iх адсутнасць яшчэ не сведчыць аб тым, што калекцыя
не заражана. Мэблевая моль дае 3 пакаленнi ў год (у студзенi-лютым,
траўнi, жнiўнi-вераснi). З молi вылупляюцца вусенi, якiя здольныя
пранiкаць у драбнейшыя шчылiны куфраў, шафаў i iншых прадметаў, тым
самым павялiчваючы колькасць заражаных сярод iх.
297. Вырабы, у складзе якiх ёсць шарсцяныя нiцi, волас, мех,
скура, трэба захоўваць асобна ад чыста баваўняных, iльняных i
шоўкавых. Пры iзаляваным захаваннi шоўкавыя вырабы, як правiла,
моллю не кранаюцца.
298. На заражанасць моллю, у першую чаргу, трэба аглядаць
забруджаныя i закрытыя ад святла месцы прадметаў: абшлагi, каўняры,
складкi.
299. Вядома некалькi спосабаў барацьбы з моллю:
- прадметы з шэрсцi i меха, а таксама вырабы з iншых тканiн,
якiя знаходзяцца побач з iмi, у канцы вясны - пачатку лета неабходна
прасушваць на вулiцы ў цёплае i сухое надвор`е не менш 4 гадзiн. Пад
час сушкi адзення старанна чысцяць шафы, дзе яно захоўваецца. Пасля
прасушкi вырабы трэба ачысцiць, змясцiць у шафы, у якiх раскласцi
або падвесiць мяшэчкi з рэпелентам (адпалохваючым рэчывам).
Для прадухiлення ад молi тканiн, адзення i iншых прадметаў пры
захаваннi прымяняюць нафталiн або камфарна-нафталiнавыя шарыкi, якiя
раскладваюцца ў марлевых мяшэчках у скрынях i куфрах або
падвешваюцца да адзення (на палiто дарослага чалавека патрэбна
прыкладна 5 мяшэчкаў па чайнай лыжцы нафталiна ў кожным). Наяўнасць
рэпелентаў правяраюць не радзей двух разоў на год. Рэпеленты, як
правiла, не знiшчаюць насякомых, а толькi адпалохваюць iх.
Заўвага. Прымяненне нафталiну недапушчальна ў прысутнасцi
срэбра (срэбных нiцяў, упрыгожванняў i г.д.) i белага меха. У такiх
выпадках нафталiн трэба замянiць прэпаратам "Антымоль" цi "Малебай".
Да рэпелентаў таксама адносяцца: лавандавае масла, камфара,
далмацкi рамонак, палын, лiсты арэха. Антымолевыя сродкi неабходна
перыядычна мяняць, бо моль прывыкае да iх.
Дываны i шпалеры пракладваюць паперай, прапiтанай сумессю
керасiну са шкiпiнарам (1:2). Потым разам з гэтай паперай шпалеры i
дываны накручваюць на вал, змяшчаюць у баваўнянапапяровыя мяшкi
(чахлы) i моцна завязваюць.
Мэблевую i плацяную моль можна вымаразiць. Для гэтага заражаныя
або падазроныя на заражэнне прадметы трэба вытрымлiваць на марозе
пры тэмпературы -15-20°С на працягу 10 гадзiн. Вымаражванне не
знiшчае моль зiмуючых вiдаў: мехавую, галубiную, норавую i iнш.
300. Мехавыя i шарсцяныя вырабы, энтамалагiчныя калекцыi,
кнiгi, чучалы i iншы заалагiчны матэрыял могуць быць пашкоджаны,
акрамя молi, скураедамi.
Жукi-скураеды скаплiваюцца на вокнах, лiчынкi скураедаў жывуць
на паверхнях, закрытых ад святла.
301. Акварэльны жывапiс i некаторыя гатункi паперы могуць быць
пашкоджаны цукровымi лускавiцамi. Лускавiца - срэбраныя бяскрылыя
насякомыя да 1 см даўжынёй - выядаюць асобныя месцы верхняга слою
паперы i часткова-акварэльныя фарбы.
Знiшчэнне лускавiц ажыццяўляецца кантактнымi iнсектыцыдамi.
Апрацоўваюцца сцены i падлога вакол музейнага абсталявання, плiнтусы
i шчылiны ў падлозе, а таксама месцы вакол вытокаў вiльгацi.
Прымяняюцца кантакныя яды: хларафос, дыхлафос i iнш.
302. У пап`е-машэ, у кнiжных пераплётах i iншых прадметах з
крухмальнымi праклейкамi, на засохлых камочках цеста i iншых
харчовых рэштках, у разьбе пернiкавых дошак, у разных корабах i
пляцёнках (калекцыi прадметаў сялянскага ўжытку), а таксама
гербарыях у цёплых памяшканнях развiваецца хлебны шашаль, у халодных
i сырых - жукi-прытворшчыкi, маленькiя бурыя жучкi 3-5 мм даўжынёй.
Хлебны шашаль iнтэнсiўна ляцiць на святло, скаплiваецца на
вокнах. У адрозненне ад мэблевага шашаля, гэты шкоднiк у чыстай
драўнiне не развiваецца.
Рэкамендуецца ў мэтах прадухiлення гербарыяў ад шкоднiкаў
загортваць гербарныя пачкi ў шчыльную матэрыю (калянкор).
Гербарыi, заражаныя хлебным шашалем, варта апрацаваць у
дэзiнфекцыйнай камеры тым жа прэпаратам "Антымоль".
303. Заражэнне прытворцамi звычайна звязана з харчовымi
сховiшчамi, якiя блiзка знаходзяцца ад музея.
Пры заражэннi сховiшчаў прытворцамi ўвесну, перад адкрыццём
вокнаў, палiцы, на якiх захоўваюцца заражаныя прадметы, блiжэйшыя
вокны, сцены i падлога пад вокнамi, палiцамi або шафамi
апрацоўваюцца доўгадзейнiчаючымi кантактнымi iнсектыцыдамi.
Апрацоўку паўтараюць у наступны сезон.
304. Уяўляе небяспеку пакаёвая муха, якая пакiдае "засiды" на
паверхнi музейных прадметаў. У цёплы час года яе развiццё праходзiць
на працягу тыдня. З`яўленне пакаёвых мух указвае на дрэнны санiтарны
стан памяшканняў або наяўнасць рэшткаў харчу.
Iншыя вiды мух, якiя залятаюць восенню на зiмоўку, небяспечныя
як харчавальныя (пасля iх гiбелi) для развiцця скураедаў i
прытворцаў.
305. Пры заражэннi памяшканняў прусакамi i блохамi варта
звяртацца за дапамогай у гарадскую дэзiнфекцыйную станцыю.
306. Да лiку папераджальных мер ад усiх шкоднiкаў, акрамя
дакладнага падтрымання тэмпературна-вiльготнаснага рэжыму, адносяцца
добра закрытыя вiтрыны, шафы, скрынi i г.д., а таксама старанная
папераджальная дэзiнфекцыя кожнага новага аб`екта, якi заносiцца ў
музей звонку.
Захававасць музейных фондаў ад экстрымальных умоў
307. Важнай задачай захавання фондаў з`яўляецца стварэнне ўмоў,
якiя папярэджваюць страту музейных каштоўнасцей.
Пажары. Для iх папярэджання неабходна захоўваць усе правiлы
супрацьпажарнага рэжыму ў музеi. Рэжым прадугледжвае шэраг мер:
- прапiтку вогнестойкiм матэрыялам перакрыццяў i г.д.;
- правiльнае размяшчэнне абсталявання;
- аснашчэнне супрацьпажарным iнвентаром, сiстэмамi
аўтаматычнага пажаратушэння i сiгналiзацыяй;
- назiранне за электрасеткай.
Стыхiйныя няшчасцi - ураганы, навадненнi, землятрусы.
Войны.
Стан - вадаправоднай i ацяпляльнай сiстэм.
Крадзеж.
Супрацоўнiкi музея павiнны ведаць, якiя музейныя прадметы i
калекцыi трэба ратаваць перш за ўсё. Адбор ажыццяўляецца ў
адпаведнасцi з нарматывамi, у якiя ўключаны крытэрыi адбору.
VI. КОМПЛЕКСНАЕ I АСОБНАЕ ЗАХАВАННЕ МУЗЕЙНЫХ ПРАДМЕТАЎ
а) Комплекснае захаванне.
308. Пры неабходнасцi захавання рознага роду музейных прадметаў
у адным памяшканнi яны павiнны быць падзелены па асобных месцах
аб`ёму сховiшча.
309. Характар абсталявання фондасховiшчаў пры гэтым павiнен
адпавядаць роду матэрыялу музейных прадметаў.
310. У сховiшчы комплекснага захавання
тэмпературна-вiльготнасны рэжым павiнен адпавядаць аналагiчнаму
рэжыму комплексных экспазiцый (не болей чым 65% адноснай
вiльготнасцi).
311. Пры знаходжаннi ў адным памяшканнi прадметаў з наяўнасцю
свiнца i волава тэмпература паветра ў iм не павiнна быць нiжэй за
+18°С.
312. Сiстэма асвятлення комплекснага сховiшча павiнна быць
разлiчана на два рэжымы: рэжым звычайны працоўны (асвятляльнасць
50-75 люксаў) i рэжым агляду захаванасцi прадметаў (150 люксаў).
313. Усе матэрыялы, што не трываюць святла (тканiны, папера,
кнiгi, фотаматэрыялы, творы з выкарыстаннем нетрывалых фарбаў i
гэтак далей), павiнны быць размешчаны ў зачыненым абсталяваннi, якое
перашкаджае трапляць святлу да iх.
314. У выпадку адхiлення тэмпературна-вiльготнаснага рэжыму пры
комплексным захаваннi неабходна:
- пры знiжэннi вiльгацi выкарыстоўваць сродкi агульнага яе
павышэння, якiя звычаўна ўжываюцца музеямi;
- пры павышанай вiльгацi адыйсцi ад надта шчыльнага размяшчэння
зачыненых шафаў у дачыненi да сцен (мiнiмальная адлегласць ад сцен у
дадзеным выпадку 10-15 см).
315. Па заканчэннi працоўнага дня шафы мэтазгодна пакiнуць
адчыненымi, а палiцы i шуфлядкi у iх - высунутымi.
316. Пад час агляду стану захаванасцi асаблiвую ўвагу трэба
засяроджваць на прадметах са скуры, мастацкiх творах у тэхнiцы
пастэлi, фота- i папяровых матэрыялах, вырабах з чорных i каляровых
металаў, археалагiчным шкле.
б) Асобнае захаванае па роду матэрыялаў
Музейныя прадметы з паперы
(дакументальны фонд, рэдкiя кнiгi, рукапiсы i г.д.)
317. Неабходна ведаць, што пераважная большасць вiдаў паперы,
якiя выраблены да 1870 года, з`яўляюцца анучнымi i маюць узмоцненую
трываласць. Знiжэнне якасцi i трываласцi паперы адбылося пад час
пераходу ў яе вытворчасцi ад анучнай асновы да драўлянай масы.
318. Мастацкая графiка i дакументы часоў Кастрычнiцкай
рэвалюцыi, грамадзянскай i Вялiкай Айчыннай войнаў выкананы
пераважна на вельмi нетрывалай паперы i патрабуюць асаблiвай увагi
да ўмоў iх захавання, таксама i да твораў жывапiсу, якiя выкананы на
кардоне без папярэдняй грунтоўкi.
319. Пры арганiзацыi захавання музейных прадметаў на папяровай
аснове неабходна ўлiчваць наступнае:
- папяровая аснова разбураецца пад уздзеяннем святла, а таксама
ад страты вiльгацi (перасыхае);
- акварэлi, маляваныя лубкi i гравюры, тэксты, што надрукаваны
на машынцы альбо напiсаны чарнiламi цi алоўкам, пад уздзеяннем
святла лёгка страчваюць колер i вартасць;
- малюнкi i тэксты, якiя выкананы алоўкам, у тэхнiцы пастэлi i
незамацаваным вугалем лёгка абсыпаюцца i страчваюць выяву, таму
з`яўляюцца асаблiва чуллiвымi да страсак i вiбрацый пры
перамяшчэннях i транспартыроўцы.
320. Катэгарычна забараняецца:
- захоўваць музейныя прадметы з паперы i на папяровай аснове ў
адкрытым выглядзе на сталах, палiцах, стэлажах i гэтак далей;
- перагiбаць азначаныя матэрыялы (акрамя карт, якiя замацаваны
мяккай тканiнай, i асобных архiўных дакументаў, якiя маюць
натуральныя перагiбы), скручваць iх;
- прымацоўваць кнопкамi цi цвiкамi графiчныя лiсты, загiбаць
аўтарскiя палi цi адразаць iх;
- прыклейваць графiчныя лiсты цалкам на кардон альбо
прыклейваць пашпарту непасрэдна на палi малюнка цi гравюры;
- выкарыстоўваць канторскi клей альбо клейкую стужку фабрычнай
вытворчасцi непасрэдна для замацавання твораў графiкi;
- скарыстоўваць пад час акантоўкi драўляныя пракладкi i
каляровы кардон без аклейкi апошнiх белай паперай.
321. Аднародныя фонды матэрыялаў i калекцыi матэрыялаў з паперы
павiнны, па магчымасцi, знаходзiцца ў адным памяшканнi.
322. У мэтах прадухiлення ўздзеяння святла i пылу на матэрыялы
з паперы яны павiнны захоўвацца ў шчыльна зачыненых шафах з палiцамi
i шуфлядкамi, якiя лёгка выцягваюцца.
323. Архiўныя матэрыялы захоўваюцца ў адпаведнасцi з правiламi
i iнструкцыямi Галоўнага архiўнага ўпраўлення пры Кабiнеце Мiнiстраў
Рэспублiкi Беларусь (у шафах i на стэлажах з выкарыстаннем кардонных
папак альбо каробак, якiя аклейваюцца паперай без лiгнiну, а
найбольш каштоўныя дакументы - у незгаральных шафах са спецыяльным
рэжымам захавання).
324. Дакументы малых памераў лепш захоўваць у канвертах з белай
паперы, якая не ўтрымлiвае лiгнiну.
Кожная папка альбо каробка павiнна мець нумар i вопiс
дакументаў. Пры выдачы матэрыялаў неабходна адзначаць i колькасць
лiстоў, якiя дадзены для карыстання, i стан iх захаванасцi, а
таксама праверыць гэта пры вяртаннi матэрыялаў.
325. Рукапiсныя кнiгi (на пергаменце i на паперы) захоўваюцца ў
спецыяльных шафах, якiя забяспечваюць iх абарону ад святла i пылу.
326. Старадрукаваныя кнiгi захоўваюцца асобна ад рукапiсных.
327. Рукапiсныя i старадрукаваныя кнiгi, якiя маюць вельмi
дрэнны натуральны стан, захоўваюцца ў спецыяльных чахлах цi
каробках.
328. Граматы (на пергаменце i на паперы) павiнны захоўвацца ў
спецыяльных папках гарызантальна ў шафах альбо на стэлажах.
329. Папка павiнна забяспечваць захаванне граматы ў разгорнутым
выглядзе. У кожнай з iх можа знаходзiцца не болей 3-5 адзiнак,
перакладзеных мiкалентнай паперай.
330. Берасцяныя граматы захоўваюцца заклеенымi памiж двума
шкламi вертыкальна ў спецыяльных шафах.
331. Стоўбцы захоўваюцца ў спецыяльных папках гарызантальна
альбо накручанымi на адпаведны валiк у футляры.
332. Расклеяныя стоўбцы захоўваюцца ў папках не болей чым па
50-60 лiстоў у кожнай. Расклейка стоўбцаў дазваляецца толькi ў
выпадку надзвычайнай неабходнасцi пасля нумарацыi склеяных лiстоў.
333. Пры працы з рукапiснымi i старадрукаванымi кнiгамi ў
фондзе павiнны выкарыстоўвацца спецыяльныя пюпiтры.
334. У сховiшчы дакументальных матэрыялаў наведвальнiкi не
маюць права заходзiць. Праца з дадзеным фондам вядзецца толькi
адказнымi супрацоўнiкамi.
335. Не радзей аднаго разу на тыдзень у сховiшчах з паперамi i
матэрыяламi на папяровай аснове робiцца праветрыванне шафаў i
скрыняў. Пры гэтым шафы, скрынi, вiтрыны пажадана пакiнуць
адчыненымi на 5-6 гадзiн, а пры магчымасцi - на дзень. Сховiшчы
павiнны быць абсталяваны прымусовай вентыляцыяй.
336. Шафы, скрынi i iншыя месцы i прылады, у якiх захоўваюцца
рэчы з паперы цi на папяровай аснове, неабходна сiстэматычна
пазбаўляць ад пылу.
337. Дэзiнфекцыя i рэстаўрацыя папяровых матэрыялаў павiнна
праводзiцца прафесiйнымi мастакамi-рэстаўратарамi па дадзенаму
профiлю альбо па рэстаўрацыi твораў графiкi.
338. Памяшканнi, у якiх экспануюцца прадметы дадзенай групы
матэрыялаў, неабходна абараняць ад прамых сонечных праменняў, яркага
дзённага святла i скразнякоў.
Тканiны, скура, косць
339. Тканiны, якiя захоўваюцца ў музеях, звычайна выраблены з
натуральных матэрыялаў - пражы з валокнаў жывёльнага i раслiннага
паходжання, а таксама з сiнтэтычных валокнаў.
340. Галоўнымi прычынамi разбурэння i фактычнага знiшчэння
тэкстыльных вырабаў з`яўляецца ўздзеянне яркага святла, сонечных
праменняў, неадпаведнага тэмпературна-вiльготнаснага рэжыму, цвiлых
грыбкоў, насякомых i газавага бруду з паветра.
341. Тканiны павiнны захоўвацца асобна па матэрыялах (шоўк,
воўна, баваўнянапапяровыя тканiны i гэтак далей) у глухiх шафах,
гардэробах, камодах, куфрах, скрынях. Выключэнне адносна асобнага
захоўваня складаюць комплексы з розных матэрыялаў, якiя мэтазгодна
трымаць у адной шафе.
342. Скрынi ў шафах для захоўвання тканiн павiнны быць розных
памераў як для малых, так i для аб`ёмных прадметаў.
343. Забараняецца аббiваць сукном вiтрыны, камоды, шафы, куфры
i скрынi, у якiх захоўваюцца тканiны.
344. Захоўваць тканiны неабходна без перагiбаў i перакладваць
мiкалентнай паперай.
345. Гарнiтуры захоўваюцца ў шафах на плечыках адпаведна крою
адзення i з мяккiмi накладкамi. Па-за шафамi гарнiтуры захоўваюцца ў
чахлах, каб пазбавiць iх ад пылу.
346. Адзенне з жэмчугам i каштоўнымi камянямi нават у шафах
захоўваецца ў чахлах, што выключае страты ўпрыгожванняў з нагоды iх
магчымага абсыпання.
347. Галаўныя ўборы захоўваюцца на драўляных, кардонных
балванках цi балванках з арганiчнага шкла, а пры iх адсутнасцi
галаўныя ўборы шчыльна набiваюцца мiкалентнай паперай, каб не
страцiлi сваёй формы. Мэтазгодна захоўваць галаўныя ўборы ў шафах i
ў асобных для кожнага кардонных альбо фанерных футлярах.
348. Шпалеры i дываны захоўваюцца накатанымi на вал (0-10 см)
вонкавым бокам унутр. Вал павiнен мець на тарцах кружалы (0-15 см)
для апоры ў ляжачым выглядзе.
349. Пры размяшчэннi валоў з дыванамi на кранштэйнах яны
робяцца без кружалаў i памер вала павiнен быць даўжэйшым за шырыню
дывана на 25-30 см.
350. Вал з накатанымi дыванамi цi шпалерамi дакладна
абкладваецца грубай паперай альбо бавоўнапапяровай тканiнай i
абвязваецца. Пры накатцы шпалераў i дываноў на вал неабходна
пазбягаць складак.
351. У мэтах прадухiлення ад пашкоджанняў насякомымi дываны
перад накаткаю на вал абварочваюцца паперай, якая прапiтана сумессю
газа з шкiпiнарам у адносiнах 1:2. Перакладка паперай ажыццяўляецца
пасля таго, як яна падсохне.
352. Зверху апошняга дывана на вал накатваецца папяровы альбо
баваўняны чахол цi абёртка, апрацаваная аналагiчным чынам.
353. Сцягi неабходна захоўваць накручанымi на дрэўка ў чахлах.
Выключэнне складаюць сцягi, выявы i надпiсы на якiх зроблены
фарбамi. Iх мэтазгодна захоўваць гарызантальна на палiцах у
разгорнутым выглядзе.
354. Прадметы з залатым, срэбным, жамчужным i iншым рэльефным
шыццём i з футравымi ўпрыгожаннямi захоўваюцца асобна. Кожны прадмет
перакладваецца паперай i памiж iмi надладжваюць пракладку з байкi цi
некалькiх пластоў мiкалентнай паперы.
355. Пры немагчымасцi захавання шытых прадметаў вялiкiх памераў
гарызантальна iх накручваюць на валы дыяметрам не менш чым 20 см.
Накручваюць вонкавым бокам да верху з перакладкай мiкалентнай
паперай.
356. Шафы, камоды, куфры i скрынi, у якiх захоўваецца тканiна,
неабходна сiстэматычна праветрываць, чысцiць i абцiраць.
357. Пазбаўленне тканiн ад пылу робiцца наступным чынам:
- дываны, габелены, шпалеры, адзенне з грубага сукна чысцяць
пыласосам, якi мае шчоткi з доўгiм ворсам, альбо мяккiмi шчоткамi
для адзення;
- галаўныя ўборы без упрыгожванняў - мяккiмi шчоткамi для
адзення;
- узоры тканiн i веяры - шляхам лёгкага ўстрэсвання ў
разгорнутым выглядзе;
- тканiны, якiя ўпрыгожаны залатым шыццём, жэмчугам i
каштоўнымi камянямi, чысцяцца мяккiм флейцам з адначасовым
выкарыстаннем пыласосу з перасцярогай ад пашкоджання ўпрыгожванняў;
- старыя i археалагiчныя тканiны пад час чысткi раскладаюцца
гарызантальна ў разгорнутым выглядзе, на iх накладваецца рамка,
абцягнутая марляй, такiм чынам, каб марля датыкалася да паверхнi
тканiны, потым вядзецца апрацоўка пыласосам;
- прадметы з футры чысцяцца мяккiм венiкам тыпу "сарго".
358. Новыя паступленнi ўжытковых тканiн (акрамя старых
прадметаў) пасля выпрабавання фарбаў на трываласць ачышчаюцца
спецыялiстам-рэстаўратарам па адпаведнай методыцы.
359. Вырабы са скуры захоўваюцца ў шафах, пры вытворчасцi якiх
не ўжывалiся драўляна-стружкавыя плiты. Шафы павiнны зберагаць рэчы
ад пылу i насякомых, аглядацца i праветрывацца не радзей 5-6 разоў
на працягу года.
360. Адзенне са скуры захоўваецца на вешалках з ватнымi
падкладкамi на канцах.
361. Галаўныя ўборы са скуры кладуцца ў асобныя каробкi на
балванках адпаведнай формы.
362. Галоўнай умовай захавання абутку з`яўляецца яго першасная
форма.
363. Плоскiя прадметы перакладваюцца фiльтравальнай паперай,
апрацаванай папярэдне цiмолам.
364. Скураныя прылады: збруя, сёдлы, чапракi i гэтак далей
развешваюцца ў шафах на драўляных круглых кранштэйнах.
365. Вырабы са скуры пазбаўляюцца ад пылу мяккiмi анучамi.
366. Светлыя скураныя i замшавыя рэчы пазбаўляюцца ад пылу
шляхам стрэсвання.
367. Косткi захоўваюцца ў зашклёных шафах, якiя перасцярагаюць
ад пранiкнення пылу, i ў светлых памяшканнях.
368. Кожны прадмет з косткi захоўваецца асобна.
369. У кардонных каробках захоўваюцца прадметы з косткi, якiя
маюць агульны дрэнны стан цi iнкрустацыю.
370. Мiнiяцюры на слановай костке, якiя намаляваны акварэлем,
захоўваюцца пад шклом у аправе цi ў акантоўцы, што пазбаўляе iх ад
прамога ўздзеяння святла i баронiць фарбы.
371. Прадметы з косткi пазбаўляюцца ад пылу флейцам з доўгiм
ворсам. Забараняецца для гэтых мэтаў выкарыстоўваць вiльгасныя
анучы. З мiнiяцюр пыл выводзiцца толькi мастаком-рэстаўратарам.
Дрэва
372. Драўляная скульптура, ларцы вялiкiх памераў, праснiцы i
аналагiчныя прадметы захоўваюцца на стэлажах альбо на палiцах, якiя
пакрыты лiнолеумам цi пластыкам.
373. Драўляная разьба, рэшткi дэкору з будынкаў, драўляныя
царскiя брамы ад цэркваў i касцёлаў i iншыя буйныя прадметы
захоўваюцца развешанымi на стэндах, абапёртымi на спецыяльныя
падклады.
374. Прадметы малога памеру: начынне, посуд, лялькi i гэтак
далей захоўваюцца ў зашклёных шафах.
375. Карэты захоўваюцца на калодках.
376. Мэбля месцiцца на стэлажах, якiя падзелены на 2 ярусы. На
нiжнiм - вялiкiя прадметы.
377. Рамы карцiн захоўваюцца на стэлажах з раздзяляльнiкамi.
378. Нельга перасоўваць цяжкую мэблю па падлозе, каб не зламiць
ножкi i не змясцiць каркас. Пры пераносе мэблi трэба пазбягаць злому
яе асобных частак, за якiя немэтазгодна трымацца.
379. Пад ножкi мэблi, на якiх няма колаў цi ролiкаў, мацуецца
байка.
380. Ад механiчных пашкоджанняў найперш церпяць тонкiя i слабыя
рэшткi тачоных прадметаў, пазалота з ляўкасам i палiроўка.
381. Iнкруставаныя i наборныя прадметы, упрыгожаныя каштоўнымi
пародамi дрэва, косцю, перламутрам, металам i iншым, неабходна
берагчы пры перамяшчэннi ад розных штуршкоў.
382. Рэшткi прадметаў, якiя адвалiлiся пры перамяшчэннi цi
iншым уздзеяннi на мэблю, мацуюцца па месцы з поўнай атрыбуцыяй для
далейшай працы мастакоў-рэстаўратараў.
383. У мэтах абароны ад пылу i святла мэбля павiнна захоўвацца
ў чахлах. У экспазiцыi мэбля пазбаўляецца ад чахлоў толькi на той
перыяд, калi залы адчыняюцца для наведвальнiкаў.
384. Нельга захоўваць мэблю ў чахлах, калi памяшканнi маюць
узмоцненую вiльготнасць.
385. Пазбаўленне драўляных прадметаў ад пылу, у тым лiку
палiраваных, з разьбою, пазалотаю, палiхромным роспiсам
ажыццяўляецца мяккiм флейцам, якi абгортваецца марляю, пры
адначасовым выкарыстаннi пыласосу. Недапушчальна пры гэтым
карыстацца падушачкамi з замшы.
386. Нельга выкарыстоўваць пыласос пры апрацоўцы старой i
пашкоджанай абiўкi.
387. Пры пазбаўленнi ад пылу абiўкi пыласосам карыстаюцца
насадкамi-шчоткамi з мяккiм i доўгiм ворсам.
388. Недапушчальна скразное праветрыванне памяшканняў, дзе
захоўваюцца прадметы з дрэва.
Фарфор, керамiка, шкло, вапняк, мармур, гiпс
389. Прадметы невялiкiх памераў з фарфору, керамiкi, шкла,
вапняку, гiпсу, мармуру i iншых падобных матэрыялаў (у тым лiку
скульптура) захоўваюцца на палiцах у зашклёных шафах. Палiцы павiнны
быць выраблены з дрэва. Дапушчальна пакрыццё iх лiнолеумам.
390. Фарфоравыя, фаянсавыя i керамiчныя талеркi неабходна
захоўваць вертыкальна ў спецыяльных драўляных "грабельчыках".
391. Некалькi плоскiх прадметаў магчыма ставiць адзiн на другi,
перакладаючы iх мяккай паперай, складзенай у некалькi радоў, байкаю
альбо фланеллю, каб пазбегнуць пашкоджання глазуры цi роспiсу.
392. Больш важкiя рэчы павiнны знаходзiцца ўнiзе шафаў.
393. Колькасць фарфоравых i фаянсавых талерак, пакладзеных адна
на другую, не павiнна перабольшваць 6.
394. Нельга памiж прадметаў з керамiкi i шкла ставiць прадметы
з iншых матэрыялаў.
395. Пры размяшчэннi азначаных прадметаў iх групуюць па
вызначаных адзнаках: па заводах, фабрыках, краiнах i гэтак далей.
396. Вялiкiя рэчы з неглазурованага фарфору ("бiсквiты") i
керамiкi захоўваюцца пад каўпакамi цi чахламi з тоўстай тканiны на
стэлажах альбо падстаўках.
397. Мыць фарфор i фаянс, якi не пашкоджаны, патрэбна толькi
мяккiм пэндзалем у цёплай вадзе са спiртам.
398. Порыстую (сiтавую) керамiку без глазуры трэба дакладна
баранiць ад пылу i вiльгацi.
399. Шкло нельга мыць вадою, бо яна спрыяе вымыванню салей,
якiя ўваходзяць у яго склад. Два разы ў год шкло апрацоўваецца
рэктыфiкаваным спiртам. Працаваць са шклом неабходна ў пальчатках з
тканiны.
Метал
400. Музейныя прадметы з каляровых i чорных металаў захоўваюцца
асобна ад прадметаў з высокародных (каштоўных) металаў.
401. Пры захаваннi калекцый у адным памяшканнi прадметы з
каштоўных металаў i зброя павiнны знаходзiцца ў металiчных шафах цi
сейфах, абсталяваных ахоўнай сiгналiзацыяй.
402. Абсталяванне павiнна адпавядаць характару i памерам
прадметаў.
403. Агнястрэльная i халодная зброя захоўваецца ў памяшканнях з
ахоўнай i супрацьпажарнай сiгналiзацыяй, акаванымi цi аббiтымi
дзвярыма, кратамi на вокнах i аканiцамi, якiя запiраюцца звонку.
404. Доўгаствольная i халодная зброя захоўваецца вертыкальна ў
шафах, абсталяваных рэйкамi ў выглядзе "грабеньчыкаў" цi спецыяльных
спружынiстых зацiскаў, якiя абцягнуты гумаю. Шафы павiнны мець
дзверы з замкамi.
405. Пiсталеты захоўваюць у аналагiчных шафах на палiцах, якiя
выцягваюцца.
406. Халодную клiнковую зброю захоўваюць у шафах з
гарызантальнымi стэлажамi цi вертыкальна ў падвешаным выглядзе.
407. Казназарадную наразную зброю вытворчасцi пасля 1870 г.
захоўваюць альбо ў асобным памяшканнi, абсталяваным як сейф, цi ў
сейфах. Яна павiнна быць прасвiдравана збоку ў казённай частцы (0-5
мм). Дзiрка не павiнна дакранацца да клеймаў. У пiсталетах i
рэвальверах дзiрка свiдруецца ў ствале ўнiзе. Свiдраванне робiцца
пад накладкамi ствалоў альбо кажухоў.
408. Дзiды, алебарды, ружжа, вiнтоўкi i гэтак далей могуць
захоўвацца ў спецыяльных пiрамiдах, якiя ўладкоўваюцца ў шафах, цi ў
адкрытым выглядзе.
409. Буйнапамерныя рэчы (даспехi, кулямёты, гарматы i г.д.)
павiнны ўладкоўвацца на падстаўкi.
410. Нумiзматыка (манеты, медалi, ордэны, жэтоны, значкi i
г.д.) захоўваецца ў шафах, абсталяваных плоскiмi скрынямi-латкамi,
якiя выцягваюцца. Прыкладная вышыня скрынi 3-5 см. Скрынкi
абсталёўваюцца бляшанымi, кардоннымi, пластмасавымi каробкамi
вышынёй 1,5-2 см (без накрывак). На донца каробак кладзецца картка з
дадзенымi аб прадметах. На кожны латок кладзецца этыкетка з
вызначэннем колькасцi манет i асобна - па металах.
411. Дапушчальна захоўванне плоскiх прадметаў нумiзматыкi ў
спецыяльных канвертах, зробленых з тоўстай паперы. Канверты ставяцца
вертыкальна ў скрынi адпаведных памераў цi ў скрынкi з накрыўкамi.
Дадзеныя аб прадмеце вызначаюцца на вонкавым баку.
412. Гадзiннiкi, кандзелябры, настольныя ўпрыгожваннi i г.д.
пры захоўваннi па-за шафамi павiнны знаходзiцца пад каўпакамi.
413. Забараняецца захоўваць прадметы са свiнцу ў шафах з дубу,
хвойнай драўнiны, драўляна-стружкавых плiт цi пластмас.
414. Найбольш каштоўныя прадметы са свiнцу мэтазгодна захоўваць
у шкляных сасудах са шчыльнымi накрыўкамi (коркамi).
415. Шафы, у якiх захоўваюцца прадметы з каляровых i чорных
металаў, павiнны быць выраблены з лiсцяных парод дрэва.
416. Вiтрыны i шафы, у якiх захоўваецца i экспануецца срэбра,
нельга фарбаваць эмульсiямi, якiя ўтрымлiваюць казеiн.
417. Фарбоўка робiцца алейнымi фарбамi на аснове цiтанавых
альбо свiнцовых бялiлаў.
418. Прадметы са срэбра не павiнны сутыкацца з кардонам,
паперай, тэкстыльнымi матэрыяламi, якiя маюць у сваiм складзе серу.
419. Шафы, вiтрыны i палiцы для захавання срэбра дэкарыруюцца
натуральным шоўкам, якi папярэдне прапiтваецца 10% растворам
воцатна-кiслага свiнцу (пасля высыхання апрацоўваецца гарачым
прасам).
420. Пры рабоце з металiчнымi прадметамi ўжываюцца нiцяныя
пальчаткi.
421. Металiчныя прадметы, што захоўваюцца на адкрытых палiцаiх,
закрываюцца тканiнай ад пылу цi мiкалентнай паперай.
422. Ад пылу металiчныя прадметы пазбаўляюцца толькi з
ужываннем пэндзаля альбо пыласосу.
Фотаматэрыялы, магнiтныя i вiдэастужкi
423. Негатывы, што трапiлi ў апошнi год, падлягаюць дадатковай
прамыўцы ў праточнай вадзе ад рэшткаў гiпасульфiту.
424. Негатывы i дыяпазiтывы захоўваюцца ў металiчных шафах i
звычайных каробках альбо з гнёздамi, кожны ў асобным канверце з
тоўстай паперы тыпу "крафт" цi з калькi.
425. Негатывы кладуцца ў каробкi адпаведнага памеру.
426. Каробкi кладуцца вертыкальна на палiцах шафаў i на iх
вонкавым баку надаюцца нумар захавання i тэматычная анатацыя.
427. Негатывы малых памераў, у тым лiку на стужцы, лепш
захоўваць у канвертах, якiя кладуцца ў скрынi тыпу каталожных з
накрыўкамi.
428. Шпулечныя стужкi малога фармату рэжуцца па колькасцi
кадраў i ўкладаюцца ў канверты. Пры вялiкай колькасцi азначаных
негатываў iх пажадана захоўваць у жалезных шафах са скрынямi тыпу
каталожных. Нельга кранацца эмульсii негатыву.
429. Негатывы на шкле нельга трымаць за вугол.
430. У дыяпазiтывах эмульсiйны бок трэба баранiць з
выкарыстаннем шкла. Абодва шкла па краях клеюцца паперай цi
тканiнай. Стужкавыя дыяпазiтывы бароняць шклом з двух бакоў. Адбiткi
захоўваюцца ў каробках патрэбных памераў цi клеюцца на кардон.
431. Старыя адбiткi, якiя ўяўляюць гiстарычную, мастацкую альбо
матэрыяльную каштоўнасць, клеiць на кардон нельга.
432. Пазiтывы захоўваюцца ў пакетах ад фотапаперы адпаведных
памераў (не болей за 10 у адным).
433. Пакеты ставяцца ў адзiн-два рады па латках, якiя
выцягваюцца, у драўляных цi металiчных шафах.
434. Пры захоўваннi пазiтываў у папках цi кардонных каробках iх
кладуць гарызантальна альбо ставяць вертыкальна.
435. Альбомы з пазiтывамi захоўваюцца вертыкальна i асобна ад
iншых пазiтываў.
436. Для наклейвання фотаадбiткаў нельга выкарыстоўваць
канцылярскi клей.
437. Старыя адбiткi манцiруюцца i захоўваюцца як творы графiкi.
438. Стан захаванасцi фотаматэрыялаў аглядаецца раз у два гады.
439. Пашкоджаныя фотаадбiткi i негатывы захоўваюцца асобна.
440. Пашкоджаныя пазiтывы кансервуюцца i рэпрадуцыруюцца на
негатывы, якiя потым захоўваюцца ў спецыяльным раздзеле фонду
негатываў.
441. Кiнастужкi захоўваюцца ў жалезных стандартных каробках,
стужкi з гуказапiсамi - у спецыяльных кардонных каробках.
442. Вiдэастужкi (арыгiналы) захоўваюцца ў асабiстых фабрычных
абкладках i ў спецыяльных кардонных каробках. У рабоце
выкарыстоўваюцца копii.
443. Грампласцiнкi захоўваюцца ў iндывiдуальных канвертах, у
шафах вертыкальна. Палiцы шафаў падзяляюцца перагародкамi, у якiх
могуць знаходзiцца да 12 пласцiнак.
444. Магнiтныя стужкi захоўваюцца ў асабiстай упакоўцы i ў
спецыяльна зробленых кардонных каробках вертыкальна на драўляных
стэлажах.
445. Два разы на год вонкавы бок каробак пазбаўляецца ад пылу.
446. Магнiтныя i вiдэастужкi (арыгiналы) кожныя 6 месяцаў
ноабходна перамотваць для зняцця ўнутранай напругi ў бабiнах.
447. Паблiзу ад сховiшча магнiтных i вiдэастужак забараняецца
размяшчаць апараты, якiя ствараюць магнiтнае поле.
Геолага-мiнералагiчныя матэрыялы
448. Да прадметаў, якiя звязаны з вывучэннем зямной кары,
адносяцца:
- мiнералы i горныя пароды;
- геалагiчныя i палеанталагiчныя аб`екты;
- экспанаты з глебы.
449. У склад прадметаў групы мiнералаў i горных парод
уваходзяць:
- разнастайныя калекцыi (сiстэматычныя, рэгiянальныя,
геахiмiчныя i г.д.);
- асобныя мiнеральныя аб`екты (штуфы, пробы, эталоны i г.д.);
- вырабы i паўфабрыкаты;
- палявая амунiцыя i г.д.
450. Пераважная большасць гэтых прадметаў належыць да катэгорыi
сухiх прэпаратаў - цвёрдых, часам газападобных.
451. Да лiку вадкасных прэпаратаў належаць прадметы, звязаныя з
нафтаю i яе складаючымi.
452. Асноўным патрабаваннем да iх захавання з`яўляецца
прадухiленне рэзкiх зменаў тэмпературы i абарона ад вiльгацi, пылу.
453. Пробы прыродных газаў захоўваюцца ў бутэльках у
перакiнутым выглядзе.
454. Мiнеральныя аб`екты, асаблiва штуфы крышталiчных
утварэнняў, якiя знаходзяцца ў экспазiцыi, павiнны быць абаронены ад
пылу шклом.
455. Вадкасныя мiнеральныя аб`екты i iх складаючыя павiнны
захоўвацца закаркаванымi. Аб`екты, якiя замярзаюць, трэба берагчы ад
нiзкiх тэмператур.
456. Металiчны геолагаразведачны iнструмент трэба захоўваць i
экспанаваць змазаным вазелiнавым маслам i тэхнiчным тлушчам у месцах
злучэнняў.
457. Экспанатамi геалогii з`яўляюцца палеанталагiчныя калекцыi,
узоры горных парод, макеты, дыярамы i iншае.
458. Геалагiчныя аб`екты з камню трэба баранiць ад пылу.
459. Адбiткi раслiн, насякомых, рыб i iншых арганiзмаў
патрабуюць засцярогi ад механiчных пашкоджанняў як i аб`екты
палеанталогii. Iх захоўваюць у ваце i ў каробках (скрынях).
460. Макеты i дыярамы звычайна губляюць колер, церпяць ад
вiльгацi, змены тэмператур i ад пылу.
461. Такiя прадметы ў экспазiцыi неабходна сiстэматычна
пазбаўляць ад пылу. У сховiшчах iх закрываюць тэхнiчнай ватай,
дробнай стружкай i шчыльна абварочваюць найперш пергаментам, а потым
- паперай.
462. Маналiты глебы кладуцца ў спецыяльныя скрынi, якiя
ставяцца да сцен пад вуглом, а пробы глеб, якiя вылучаны для
хiмiчнага аналiзу, - у шкляныя слоiкi закаркаванымi.
Батанiчныя матэрыялы
463. Асноўнымi вiдамi батанiчных калекцый i матэрыялаў
з`яўляюцца гербарыi, батанiчныя групы, вадкасныя прэпараты i ўзоры
драўляных парод.
464. Гербарыi сiстэматызуюцца па сямействах, родах i вiдах.
Кожны вiд месцiцца ў асобную абкладку.
465. У музеях захоўваюцца таксама тэматычныя гербарыi
(напрыклад: гербарыi палявых раслiн, ужытковых, лекавых i г.д.).
466. Раслiны павiнны быць добра засушаны.
467. Захоўваць гербарыi неабходна ў папках i ў шафах з шчыльна
зачыненымi дзвярыма. Папкi павiнны адпавядаць памерам гербарыяў.
468. Найлепш класцi папкi папярэдне ў скрынкi з накрыўкамi,
якiя герметызуюцца лiпкiмi стужкамi. У такiх выпадках скрынi магчыма
захоўваць i на стэлажах.
469. Батанiчныя групы (экалагiчныя профiлi, дыярамныя макеты i
iнш.) захоўваюцца як i комплексныя прадметы геалагiчных i
бiялагiчных груп.
470. Захоўванне вадкасных прэпаратаў (раслiны, закансерваваныя
ў вадкасцях грыбы, сакавiтыя плады, насенне) ажыццяўляецца па
правiлах, якiя вызначаны для вадкасных заалагiчных матэрыялаў.
471. Драўляныя пароды захоўваюцца як i вырабы з дрэва.
Заалагiчныя матэрыялы
472. Па кансервацыi заалагiчныя матэрыялы дзеляцца на дзве
групы: вадкасныя прэпараты, якiя захоўваюцца ў кансервуючых
вадкасцях (спiрт, фармалiн), да iх належаць рыбы, земнаводныя,
паўзуны, дробныя млекакормячыя i iншыя; сухiя аб`екты - чучалы,
шкуркi i тушкi, шкiлеты i чарапы, яйкi i гнёзды птушак, калекцыi
безхрабтовых жывёлiн.
473. У падвешаным выглядзе ў шафах захоўваюцца шкуркi пушных
звяроў.
474. Для захоўвання набiтых тушак птушак i млекакормячых
ужываюцца спецыяльныя куфры. У iх жа могуць захоўвацца невялiкiя
чарапы.
475. Выкарыстоўваюцца два вiды куфраў:
- куфры з верхняй накрыўкай, якая зачыняецца вельмi шчыльна
(для тушак буйных млекакормячых: лiсiца i больш вялiкiя жывёлы), i
набiтых тушак буйных птушак (арлы, жоравы i г.д.);
- куфры з дзверцамi па баках i скрынямi-латкамi, якiя
выцягваюцца.
476. Вышыня сценак латкоў змяняецца ў залежнасцi ад
прызначэння.
477. Вадкасныя прэпараты чуллiвы да святла, таму iх лепш
захоўваць у глухiх шафах.
478. Аб`екты, якiя зафiксаваны ў спiрце цi фармалiне,
захоўваюцца ў шкляных слоiках закаркаванымi.
479. Гiсталагiчныя i мiкраскапiчныя прэпараты захоўваюцца ў
скрынках з гнёздамi i пад шклом альбо на планшэтах адпаведных
памераў з ячэйкамi пад шкло.
480. Губкi, кiшэчнаполасцёвыя, асобныя шматшчацiнкавыя чарвякi,
малюскi, мшанкi, плечаногiя, членiстаногiя, шматножкi, iгласкурыя
захоўваюцца толькi ў спiрце-рэктыфiкаце (72-75) без наяўнасцi
дамешкi кiслотаў i ўзвесяў. Коркi слоiкаў шчыльна абмотваюцца
лiпкiмi стужкамi. Аб`екты павiнны знаходзiцца цалкам у вадкасцi.
481. Калекцыi безхрабтовых у малых сасудах захоўваюцца ў
шчыльных шафах з выцягваючымiся латкамi.
482. Скрынкi з мiкраскапiчнымi i iншымi прэпаратамi - у шафах з
шырынёю палiц не меней за 35 см, планшэты - у спецыяльных шафах са
скрынямi, якiя выцягваюцца.
483. Для захоўвання асаблiва каштоўных сухiх калекцый (малюскi,
каралы i г.д.) выкарыстоўваюцца драўляныя скрынi з пракладкамi ад
пылу.
484. Для захоўвання энтамалагiчных калекцый выкарыстоўваюцца
спецыяльныя шафы з шчыльна зачыняючымiся дзвярыма i скрынямi, якiя
выцягваюцца.
Антрапалагiчныя калекцыi
485. Калекцыi антрапалогii складаюцца, найперш, з чалавечых
костак, што знойдзены пры археалагiчных даследаваннях, невялiкiх
збораў узораў валос, гiпсавых злепкаў чарапоў, масак i г.д.
486. Чарапы неабходна захоўваць у шафах на палiцах i пакрываць
тканiнай. Найбольш каштоўныя ў навуковых адносiнах i крохкiя чарапы
лепш захоўваць у асобных скрынях альбо глыбокiх латках накрытымi.
487. Пры пераносцы чарапы нельга трымаць за вачнiцы i скулавыя
дугi, каб не пашкодзiць iх.
488. Косткi шкiлету трэба захоўваць асобна ў скрынях. Пад
цэльны шкiлет скрыня павiнна быць памерамi: вышыня - 25 см i шырыня
- 30, даўжыня - 53 см. Пры iншых памерах шкiлету трэба рабiць
асобную скрыню.
489. Для шкiлетаў, якiя страцiлi тыя цi iншыя часткi, робяцца
скрынi з прарэзамi ў сценах па тарцах, у якiя ладзяцца фанерныя
падзяляльнiкi. У такiя скрынi кладуцца два шкiлеты.
490. Дробныя косткi ступняў i кiсцяў лепш захоўваць у асобных
скрынках на кожную канечнасць, каб не пераблытаць левыя i правыя
канечнасцi.
491. Зборы валоссяў прамываюцца эфiрам i захоўваюцца ў шкляных
прабiрках, шчыльна закаркаванымi з ужываннем ваты.
Комплексы матэрыялаў
492. Комплексы матэрыялаў, напрыклад, геалагiчныя i батанiчныя
групы i iнш., захоўваюцца з улiкам складаючых матэрыялаў (глебавых,
заалагiчных, батанiчных i г.д.). Як у экспазiцыi, так i ў фондах
такiя матэрыялы павiнны знаходзiцца ў вiтрынах (шафах), якiя
герметычна зачынены.
VII. УПАКОЎКА I ТРАНСПАРЦIРОЎКА МУЗЕЙНЫХ ПРАДМЕТАЎ
Агульныя палажэннi
493. Музейныя прадметы, якiя падлягаюць транспарцiроўцы,
павiнны быць дакладна агледжаны рэстаўрацыйным Саветам, калi такi
iснуе, цi спецыяльнай камiсiяй, у склад якой уваходзяць галоўны
захавальнiк i захавальнiкi фондаў, навуковыя супрацоўнiкi, мастак i
г.д. Склад камiсii прызначаецца дырэктарам музея.
494. Савет цi камiсiя складаюць пратакол аб магчымасцi
транспартыроўкi i даюць неабходныя рэкамендацыi адносна ўпакоўкi
матэрыялаў.
Заўвага. Перавозка зброi i боепрыпасаў ажыццяўляецца згодна
адпаведных iнструкцый Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi
Беларусь.
495. Калi стан захаванасцi музейных прадметаў выклiкае
перасцярогу з пункту гледжання iх абароны, iх транспарцiроўку лепш
не ажыццяўляць.
496. Усе музейныя прадметы, якiя падлягаюць транспарцiроўцы,
дзеляць на групы, упакоўка якiх вядзецца асобна. Згодна з гэтым
вырабляецца i адпаведная тара.
497. Для найбольш каштоўных высокамастацкiх, унiкальных
музейных прадметаў, а таксама для прадметаў, што знаходзяцца ў
нездавальняючым стане, прадугледжваецца выраб спецыяльнай
упаковачнай тары з улiкам уласных асаблiвасцей кожнага прадмета.
498. Катэгарычна забараняецца:
- упакоўка музейных прадметаў з розных матэрыялаў i рознай вагi
ў адну скрыню;
- упакоўка музейных прадметаў толькi у мяккую тару, калi iх не
вязе суправаджаючы.
499. Упакоўка музейных прадметаў павiнна ажыцяўляцца
квалiфiкаваным спецыялiстам цi работнiкам фондаў пад наглядам
галоўнага захавальнiка фондаў i адказнага супрацоўнiка.
500. Упакоўка павiнна забяспечваць iзаляванасць музейных
прадметаў ад знешнiх атмасферных уздзеянняў i iх абарону ад
механiчных пашкоджанняў.
501. У кожную паковачную скрыню кладзецца адзiн асобнiк акту на
музейныя прадметы, што знаходзяцца ў ёй, падпiсаны галоўным
захавальнiкам фондаў, адказным супрацоўнiкам, рэстаўратарам i
спецыялiстам па ўпакоўцы.
502. Музей, якi адпраўляе прадметы з калекцый, павiнен
своечасова паведамiць аб гэтым арганiзацыю-грузаатрымальнiка праз
сродкi сувязi, а таксама аб суправаджаючым, калi такi ёсць.
503. Прыёмка музейных прадметаў праводзiцца групай спецыялiстаў
арганiзацыi-грузаатрымальнiка па даручэнню яе кiраўнiка ў
прысутнасцi прадстаўнiка музея, якi адпраўляў груз.
504. Музейныя прадметы, што знаходзяцца ў скрынях, дакладна
аглядаюцца. Пры неабходнасцi да iх прымаюцца меры па рэстаўрацыi
альбо iншай прафiлактыцы. Вынiкi прыёмкi афармляюцца актам.
505. Калi пад час транспарцiроўкi прадметы атрымалi
пашкоджаннi, аб гэтым iнфармуецца музей, якi iх адпраўляў, i
прымаюцца меры па пакрыццю страт.
506. Усе прэтэнзii да транспартных арганiзацый, калi выпадак
страты альбо пашкоджання музейнага прадмета адбыўся па iх вiне,
выказваюцца музеямi адпаведна нормаў i правiлаў, якiя дзейнiчаюць на
транспарце.
507. Перавозка музейных прадметаў аўтатранспартам павiнна
ажыццяўляцца толькi ў крытых аўтафургонах.
508. Скрынi з музейнымi прадметамi ўскрываюцца толькi ў
закрытых памяшканнях, тэмпературна-вiльгасныя ўмовы якiх павiнны
адпавядаць звычайнаму музейнаму рэжыму.
509. Пад час нiзкiх тэмператур скрынi з музейнымi прадметамi
адкрываюцца не раней чым за суткi iх знаходжання ў закрытых
памяшканнях.
510. Тара для транспарцiроўкi музейных прадметаў павiнна
захоўвацца ў сухiх памяшканнях разам з упаковачным матэрыялам.
Упаковачная тара
511. Упаковачная тара павiнна надзейна баранiць музейныя
прадметы ад магчымых пашкоджанняў i быць дастаткова зручнай.
512. Нельга вырабляць тару з матэрыялаў, якiя пашкоджаны
мiкраарганiзмамi.
513. Скрынi для пакоўкi твораў графiкi павiнны мець у сярэдзiне
рэйкi, у якiя гэтыя творы ставяцца, i для кожнай рамы мяккiя
пракладкi.
514. Крышкi скрыняў пажадана аббiваць порыстай гумай.
515. Карцiны вялiкiх памераў могуць перавазiцца накручанымi на
валы ў адпаведных скрынях.
Упакоўка твораў станкавага жывапiсу
516. Творы станкавага жывапiсу на палатне групуюцца па скрынях
адпаведных памераў.
517. Пажадана, каб вага скрынi з музейнымi прадметамi не была
большай за 100 кг.
518. Творы жывапiсу могуць пакавацца як разам з рамамi, так i
без iх.
519. Зашклёныя карцiны перад пакоўкай дэмантуюцца, памiж шклом
i рамамi закладваюцца паковачныя мяккiя матэрыялы, якiя адпавядаюць
памеру карцiны. Пасля гэтага карцiна зноў абiраецца ў раму.
520. Усе музейныя прадметы станкавага жывапiсу перад пакоўкай
абгортваюцца крафтам цi белай паперай, а да гэтага - фланеллю альбо
байкам.
521. Карцiны, што накiроўваюцца за межы рэспублiкi, пад час
пакоўкi змяшчаюцца ў супрацьвiльгасныя чахлы цi канверты, краi якiх
заклейваюцца.
522. Карцiны кладуцца ў скрыню шчыльна парамi жывапiснай
паверхняй адна да другой. Iх фарбаваны слой папярэдне абгортваецца
мiкалентнай цi папiроснай паперай i перакладваецца фланеллю альбо
байкам. Потым абедзве карцiны абгортваюцца паперай цi крафтам.
523. Усе iснуючыя ў скрынях пустоты запаўняюцца скруткамi
скамечанай паперы альбо кавалкамi паралону цi пенапласту.
524. Карцiны вялiкага памеру (ад 1 м па аднаму з бакоў i болей)
пакуюцца не больш за 5 у адну скрыню. Яны месцяцца гарызантальна
фарбаванай паверхняй адна да другой. Кожная мацуецца парна рэйкамi.
525. Карцiны невялiкага габарыту розных памераў кладуцца ў
скрынi на спецыяльна зробленыя для гэтага драўляныя рамкi, якiя
накладаюцца адна на другую.
526. Перад упакоўкай карцiны падбiраюцца па памерах i кладуцца
ў скрынi фарбаваным слоем унiз гарызантальна, прысоўваюцца да аднаго
з вуглоў скрынi. Вуглы ляпных цi разных рам абкладаюцца парадонавымi
альбо ватнымi падушкамi.
527. Вонкавы бок карцiны павiнен быць абаронены ад выпадковага
пашкоджання асколкамi ляпных рам.
528. Скрынi з творамi станкавага жывапiсу транспарцiруюцца так,
каб запакаваныя карцiны, незалежна ад спосабу iх укладкi
(гарызантальна цi вертыкальна), абавязкова знаходзiлiся ў
вертыкальным стане.
529. Накручванне на вал вялiкiх карцiн дапушчальна толькi ў
прысутнасцi вопытнага рэстаўратара.
530. Карцiна кладзецца фарбаванай паверхняй на падлогу, якая
заслана палатном цi белай паперай. Над карцiнаю паралельна яе пруга
ладкуецца вал з кружаламi. Адваротны бок карцiны прасцiлаецца белай
рулоннай паперай. Пруг карцiны шчыльна прыкладаецца да валу,
замацоўваецца шпалернымi цвiкамi i перакладаецца рулоннай паперай.
Палатно карцiны павiнна заходзiць на вал у паўабарота.
531. Пры накатцы неабходна сачыць за магчымымi перакосамi.
532. На вал можа быць накатана да 10 карцiн у залежнасцi ад
памераў. Пруга кожнай з наступных карцiн мацуецца з пругай
папярэдняй з дапамогай стужкi цi, у парадку выключэння, сшываюцца.
533. Да вуглоў апошняй карцiны шыюцца тасёмкi, якiя мацуюцца па
канцах валу шпалернымi цвiкамi.
534. Краi палотнаў, што накатаны на вал, не павiнны даходзiць
да кружалаў на 5-10 см з кожнага боку.
535. Вал з накатанымi карцiнамi абгортваецца рулоннай паперай,
потым сiнтэтычным матэрыялам i месцiцца ў спецыяльнай скрынi.
Транспарцiруецца скрыня ў гарызантальным стане.
Упакоўка тэмпернага жывапiсу на дрэве
536. Перад упакоўкай творы тэмпернага жывапiсу групуюцца па
памерах, адпаведна якiх робiцца тара для транспарцiроўкi.
537. Вага паковачнай скрынi з музейнымi прадметамi не павiнна
перавышаць 80 кг.
538. Усе музейныя прадметы абгортваюцца белай фланеллю.
Фарбаваны слой папярэдне закрываецца васковай калькаю, мiкалентнай
цi папiроснай паперай.
539. Творы тэмпернага жывапiсу невялiкiх памераў кладуцца ў
скрыню гарызантальна i кладуцца парна (фарбаванымi слаямi адзiн да
другога). Памiж слаямi на вуглах кладуцца мяккiя матэрыялы. На дно
скрынi месцiцца паралон альбо гафрыраваная папера. Пустоты памiж
сценкамi скрынi i тарцамi твораў набiваюцца скруткамi скамечанай
паперы.
540. Творы тэмпернага жывапiсу вялiкiх памераў пакуюцца не
болей 1-2 у скрыню, замацоўваюцца амартызацыйнымi пракладкамi.
Жывапiсныя слаi месцяцца адзiн да другога праз мяккiя пракладкi. У
месцах сутыкнення твораў з умацаваннямi пракладаюцца падушкi.
541. Творы тэмпернага жывапiсу з пашкоджанай асновай пакуюцца ў
асобныя скрынi. Яны кладуцца жывапiсным слоем унiз на мяккiя
пракладкi i шчыльна прыцiскаюцца да iх абгорнутымi ў паперу
брускамi, якiя кладуцца ўздоўж валокан дошкi па лiнii яе найбольшага
прагiбу. Брусок мацуецца да бакавых сценак скрынi. Памiж сценкамi
скрынi i краямi дошкi месцяцца амартызацыйныя пракладкi з
гафрыраванага кардону, цi iншыя пракладкi, якiя забяспечваюць
захаванасць твораў ад пашкоджанняў.
542. Пакоўка абразоў з унiкальнымi аправамi павiнна
ажыццяўляцца толькi пад кiраўнiцтвам вопытнага рэстаўратара.
543. Абразы невялiкiх памераў перад упакоўкай у скрыню месцяць
у асобныя касеты.
Упакоўка твораў графiкi
544. Акварэлi, малюнкi i гравюры пакуюцца ў скрынi ў папках, у
якiх яны захоўваюцца ў фондах музея.
545. Папкi падзяляюцца на групы па памерах, абгортваюцца ў
паперу, кладуцца ў вiльгаценепранiкальныя падвойныя пакеты i потым
гарызантальна ў скрынi. На дне скрынi месцiцца пракладка з
пенапласту. Усе пустоты ў скрынi запаўняюцца паковачным матэрыялам.
546. У адну скрыню пакуюць не болей за 4 папкi з графiкай.
547. Творы графiкi павiнны пакавацца на пашпарту, пры
неабходнасцi пад шклом i ў рамках. Шкло пры гэтым заклейваецца
стужкамi паперы на мучным клеi цi лiпкай сiнтэтычнай стужкай.
548. Творы мастацкай графiкi ў старой, мастацкай цi аўтарскай
мантыроўцы не падлягаюць пры пакоўцы дэмантажу.
549. Транспарцiроўка пастэлей i малюнкаў вугалем дапушчальна
толькi ў выключных выпадках у зашклёным выглядзе. Скрынi з зашклёнай
пастэллю транспарцiруюцца ў вертыкальным стане.
Упакоўка скульптуры
550. Разборныя часткi скульптуры пакуюцца асобна.
551. Перад упакоўкай кожны прадмет абгортваецца паперай, якая
мацуецца вяроўкай i месцiцца ў чахол з белай тканiны. Выкарыстанне
вашчонай i парафiнiраванай паперы забараняецца.
552. Скульптура (акрамя гiпсу) сярэднiх i вялiкiх памераў
надзейна мацуецца ў скрынi ў залежнасцi ад iндывiдуальных
асаблiвасцей (планкамi з мяккiмi пракладкамi, упорамi з дошак i
г.д.). Пустоты запаўняюцца паковачнымi матэрыяламi.
553. Пры ўпакоўцы скульптуры з матэрыялаў, што паглынаюць
вiльгаць (гiпс, дрэва, мармур, вапняк i iнш.), яна месцiцца ў
адпаведныя чахлы з сiнтэтычнай плеўкi.
554. Скульптура з мармуру пакуецца па адной у скрыню. У выпадку
пакоўкi дзвюх скульптур у адну скрыню яны памiж сабой раздзяляюцца
надзейнай сценкаю i добра замацоўваюцца.
Упакоўка твораў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва
555. Пры ўпакоўцы вырабаў з керамiкi, шкла, фарфору i г.д.
кожны з iх абгортваецца тонкай паперай, потым ватаю, жмыхам з
лiгнiну, зноў паперай i перавязваецца. Кожная дэталь абгортваецца
асобна.
556. Творы, якiя пад час пакоўкi атрымалi круглую форму,
кладуцца ў скрынi, на дно якiх папярэдне месцiцца падушка з
паковачных стружак, абгорнутая ў паперу. Больш цяжкiя рэчы кладуцца
першымi, потым - больш лёгкiя i крохкiя. Усе пустоты шчыльна
набiваюцца паковачнымi матэрыяламi.
557. Пры ўпакоўцы найбольш крохкiх твораў разам з абгортваннем
мяккiмi матэрыяламi iх трэба размяшчаць у невялiкiх скрынях з фанеры
цi кардону, а потым - у агульную скрыню.
558. Надзвычай каштоўныя i крохкiя творы абгортваюцца у паперу
i пакуюцца кожны цi ў спецыяльны футалар, што зроблены па iх форме,
цi ў iндывiдуальныя кардонныя, а потым у фанерныя скрынi.
559. Фанерныя скрынкi цi футалары з творамi пакуюцца ў агульную
скрыню, i пустоты шчыльна набiваюцца паковачнымi матэрыяламi.
560. Талеркi i блюда з фарфору i фаянсу, аднолькавыя як па
памерах, так i па форме, пакуюцца ў скрынi, якiя разлiчаны не болей
як на 2 ярусы музейных прадметаў. Кожны з вырабаў перакладаецца
тоўстай абгортачнай паперай i ставiцца шчыльнымi стосамi на рабро.
561. Скрынi для ўпакоўкi тканiн павiнны быць забяспечаны
засцерагальнай унутранай накрыўкай i з`ёмнымi палiцамi, на якiя
тканiны кладуцца. Яны пакуюцца ў скрыню без залiшнiх згiбаў i
перакладаюцца паперай.
562. Папярэдне тканiны месцяцца ў супрацьвiльготнасныя пакеты.
563. Дываны i шпалеры перад транспарцiроўкай перакладаюцца
двума слаямi паперы i накручваюцца на вал ворсам унутр. Вонкавы бок
паперы павiнен быць апрацаваны шкiпiнарам.
564. Даўжыня вала павiнна быць больш за шырыню дывана цi
шпалеры на 10 см з кожнага боку.
565. Дываны i шпалеры невялiкiх памераў пакуюцца як тканiны.
566. Скрынi для ўпакоўкi мэблi вырабляюцца ў залежнасцi ад яе
памераў i формы. Перад упакоўкай мэбля абгортваецца паперай i
абшываецца радном. У скрынi мэбля замацоўваецца. У месцах яе
сутыкнення з прыладамi мацавання пракладаюцца мяккiя падушкi.
567. Асобныя разборныя дэталi мэблi пры пакоўцы здымаюцца i
месцяцца ў скрынi разам з асноўнымi.
568. Музейныя прадметы з металу ўпакоўваюцца аналагiчна
прадметам з керамiкi i шкла.
Дадатак 1
___________________________________________________________________
(назва музея)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дырэктар музея _______________
_____ __________________ 199__
М.П.
АКТ № _____
прыёму прадметаў на пастаяннае (часовае) захаванне
"____" ______________ 199_ г.
Сапраўдны акт складзены прадстаўнiком музея ___________________
(прозвiшча,
___________________________________________________________________
iмя, iмя па бацьку, пасада)
з аднаго боку, i асобай (прадстаўнiком установы) __________________
(прозвiшча,
_________________________________________________________ з другога
iмя, iмя па бацьку, пасада)
у тым, што першы прыняў, а другi здаў у пастаяннае (часовае) ______
____________________ захаванне ____________________________________
наступныя прадметы:
---T-------------------T-----------T-----------T-----------T-------
№ ¦Назва i кароткае ¦Улiковыя ¦ Колькасць ¦Захаванасць¦Заўвагi
п/п¦апiсанне. Матэрыял,¦абазначэннi¦ ¦ ¦
¦тэхнiка, памер ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------------+-----------+-----------+-----------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Усяго па акту прынята __________________________________ прадметаў.
(лiчбамi i пропiссю)
Падстава (№ пратакола фондава-закупачнай камiсii)
Акт складзены у ___________ экз. i уручаны падпiсаўшым яго асобам.
Прыняў: Здаў:
Прысутнiчалi:
Дадатак 2
__________________________________________
(назва музея)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дырэктар музея _______________
_____ ________________ 199____
М.П.
АКТ № ______
выдачы прадметаў на пастаяннае (часовае) захаванне
"_____" ______________ 199_ г.
Сапраўдны акт складзены галоўным захавальнiкам (заг. фондаў) __
___________________________________________________________________
(прозвiшча, iмя, iмя па бацьку, пасада)
Здавальнiкам фондаў _______________________________________________
(назва адзела, пасада, прозвiшча, iмя,
___________________________________________________________________
iмя па бацьку)
Прадстаўнiком _____________________________________________________
(назва ўстановы, прозвiшча, iмя, iмя па бацьку,
___________________________________________________________________
пасада асобы, прыняўшай матэрыял)
Прочым на падставе даверанасцi № ______ ад "___" __________ 199_ г.
Па гарантыйнаму пiсьму ад "___" __________ 199_ г. за № ___________
Дазволу ___________________________________________________________
Распараджэння дырэктара музея _____________________________________
у тым, што першыя выдалi, а другi прыняў у пастаяннае (часовае ____
_________) выкарыстанне наступныя прадметы для ____________________
---T-------------------T-----------T-----------T-----------T-------
№ ¦Назва i кароткае ¦Улiковае ¦ Колькасць ¦Захаванасць¦Заўвагi
п/п¦апiсанне. Матэрыял,¦абазначэнне¦ ¦ ¦
¦тэхнiка, памер ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------------+-----------+-----------+-----------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Усяго па акту выдана ___________________________________ прадметаў.
Акт складзены ў _____________ экз. i ўручаны ______________________
Здаў: Прыняў:
Прысутнiчалi:
Дадатак 3
___________________________________________________________________
(назва музея)
Галоўны захавальнiк музея
_________________________
_____ ___________ 199____
АКТ № _____
унутрымузейнай перадачы
"____" ________ 199_ г.
Сапраўдны акт складзены захавальнiкам _____________________________
(фондаў, экспазiцый,
___________________________________________________________________
прозвiшча, iмя, iмя па бацьку, пасада)
у тым, што першы здаў, а другi прыняў на матэрыяльна-адказнае
захаванне наступныя прадметы:
---T-------------------T-----------T-----------T-----------T-------
№ ¦Назва i кароткае ¦Улiковыя ¦ Колькасць ¦Захаванасць¦Заўвагi
п/п¦апiсанне. Матэрыял,¦абазначэннi¦ ¦ ¦
¦тэхнiка, памер ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------------+-----------+-----------+-----------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Мэта выдачы _______________________________________________________
Падстава выдачы ___________________________________________________
Выдаў _____________________________________________________________
Прыняў на матэрыяльна-адказнае захаванне:
Прысутнiчалi:
Дадатак 4
___________________________________________________________________
(назва музея)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дырэктар музея _______________
_____ _________________ 199___
М.П.
АКТ № ______
прыёму прадметаў на матэрыяльна-адказнае захаванне
"_____" ____________ 199_ г.
Наступны акт складзены ____________________________________________
(аддзел, адкуль перадаецца прадмет, пасада,
___________________________________________________________________
прозвiшча, iмя, iмя па бацьку, пасада)
i _________________________________________________________________
(аддзел, куды перадаецца прадмет, пасада, прозвiшча, iмя,
___________________________________________________________________
iмя па бацьку)
у тым, што першы здаў, а другi прыняў на матэрыяльна-адказнае
захаванне на падставе _____________________________________________
___________________________________________________________________
для _______________________________________________________________
(мэта перадачы)
наступныя прадметы:
---T-------------------T-----------T-----------T-----------T-------
№ ¦Назва i кароткае ¦Улiковыя ¦ Колькасць ¦Захаванасць¦Заўвагi
п/п¦апiсанне. Матэрыял,¦абазначэннi¦ ¦ ¦
¦тэхнiка, памер ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------------+-----------+-----------+-----------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Усяго па акту прынята ___________________________________ прадметаў
(лiчбамi i пропiссю)
Здаў: Прыняў:
Прысутнiчалi:
Дадатак 5
КАЛЕКЦЫЙНЫ ВОПIС
АКТ № _________________________
_______________________________
№ па кнiзе паступленняў _______
Дата запiсу ___________________
Дата складання вопiсу _________
На вокладцы падрабязная назва калекцыi ____________________________
___________________________________________________________________
Колькасць прадметаў у калекцыi ____________________________________
Кошт калекцыi _____________________________________________________
Час i месца знаходжання збору або набыцця калекцыi з указаннем
асоб, сабраўшых i вызначыўшых яе __________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
У якi збор паступiла калекцыя _____________________________________
___________________________________________________________________
Вопiс
---T-------------------T-----------T-----------T-----------T-------
№ ¦Назва i кароткае ¦Улiковыя ¦ Колькасць ¦Захаванасць¦Заўвагi
п/п¦апiсанне. Матэрыял,¦абазначэннi¦ ¦ ¦
¦тэхнiка, памер ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------------+-----------+-----------+-----------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 6
КНIГА
рэгiстрацыi актаў прыёму на пастаяннае захаванне
------T--------T--------------T---------T------------T-------------
Дата ¦№ актаў ¦Кароткая ¦Колькасць¦Кранiца ¦Заўвагi,
запiсу¦ ¦характарыстыка¦ ¦паступленняў¦подпiсы асоб,
¦ ¦прадмета ¦ ¦ ¦якiя здалi i
¦ ¦ ¦ ¦ ¦прынялi
------+--------+--------------+---------+------------+-------------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 7
КНIГА
рэгiстрацыi актаў прыёму на часовае захаванне
------T-----T---------T-----T-------T--------T--------T------------
Дата ¦№ ¦Кароткая ¦Коль-¦Крынiца¦Тэрмiн ¦Адзнака ¦Заўвагi,
запiсу¦актаў¦характа- ¦касць¦паступ-¦выкарыс-¦аб ¦подпiсы
¦ ¦рыстыка ¦ ¦ленняў ¦тання ¦вяртаннi¦асоб,
¦ ¦прадметаў¦ ¦ ¦ ¦ ¦якiя
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦здалi i
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦прынялi
------+-----+---------+-----+-------+--------+--------+------------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 8
КНIГА
рэгiстрацыi актаў выдачы на пастаяннае захаванне
------T-------T--------------T---------T------------T--------------
Дата ¦№ актаў¦Кароткая ¦Колькасць¦Кранiца ¦Заўвагi,
запiсу¦ ¦характарыстыка¦ ¦паступленняў¦подпiсы асоб,
¦ ¦прадмета ¦ ¦ ¦якiя здалi i
¦ ¦ ¦ ¦ ¦прынялi
------+-------+--------------+---------+------------+--------------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 9
КНIГА
рэгiстрацыi актаў выдачы на часовае захаванне
------T-----T---------T---------T-------T------T--------T----------
Дата ¦ № ¦Кароткая ¦Колькасць¦Прычына¦Тэрмiн¦Адзнака ¦Заўвагi,
запiсу¦актаў¦характа- ¦ ¦выдачы ¦выдачы¦аб ¦подпiсы
¦ ¦рыстыка ¦ ¦ ¦ ¦вяртаннi¦асоб, якiя
¦ ¦прадметаў¦ ¦ ¦ ¦ ¦здалi i
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦прынялi
------+-----+---------+---------+-------+------+--------+----------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 10
___________________________________________________________________
(назва музея)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дырэктар музея _______________
_____ _________________ 199___
АКТ №
на пагашэнне старых iнвентарных кнiг
Горад _____________________________________________________________
(назва горада)
Наступны акт складзены ____________________________________________
(год, месяц, чысло)
дырэктарам, галоўным захавальнiкам (загадчыкам фондаў),
загадчыкам аддзела, захавальнiкам ___________________ у тым, што па
распараджэнню (каго, калi) ________________________________________
Iнвентарныя кнiгi музея (старыя кнiгi паступленняў) _______________
(шыфры i
____________________________________________________________________
нумары кнiг)
Заменены на новыя з устаноўленымi для iх шыфрамi i нумарамi
У старых кнiгах з агульнай колькасцю запiсаў __________________
пагашана нумароў _______________________ з пераносам iх у новыя
iнвентарныя кнiгi.
Наступныя нумары запiсаў __________________________________________
у старых iнвентарных кнiгах, адзначанныя як выдадзеныя па актах
(пералiчэнне нумароў актаў) _______________________________________
___________________________________________________________________
Наступных нумароў _______________________ у наяўнасцi не аказалася
i нiякiх запiсаў у адносiнах iх выдачы няма.
Падстава __________________________________________________________
Подпiсы складальнiкаў:
Дадатак:
1. Звяральная ведамасць нумароў старога пагашанага iнвентару з
нумарамi новага iнвентару.
2. Ведамасць на выдадзеныя i выключаныя прадметы.
3. Ведамасць на нязнойдзеныя прадметы.
Дадатак 11
___________________________________________________________________
(назва музея)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дырэктар музея _______________
______ _______________ 199____
АКТ №
зверкi наяўнасцi музейных прадметаў з iнвентарамi
i актамi матэрыяльна-адказнага захавання
"______" _____________ 199_ г.
Наступны акт складзены у тым, што згодна з загадам дырэктара ад
"___" ______________ 199_ г. камiсiя ў складзе ____________________
___________________________________________________________________
правяла праверку наяўнасцi музейных прадметаў фонду, якi
знаходдзiцца на матэрыяльна-адказным захаваннi ў __________________
з наступнымi ўлiковымi дакументамi ________________________________
___________________________________________________________________
У вынiку зверкi выяўлена наступнае: па дадзеным аддзела ўлiку
на матэрыяльна-адказным захаваннi ў _______________________________
на __________________ знаходзiцца _________________________________
(чысло, год) (лiчбай i пропiссю)
музейных прадметаў. З iх __________________ прадметаў, якiя
ўтрымлiваюць каштоўныя матэрырыялы, у якiх утрымлiваецца агульнай
вагой: золата, срэбра i г.д. ______________________________________
Фактычна ў фондзе _____________________ у _____________________
(назва фонда)
знаходзiцца _______________________________________________________
(лiчбай i пропiссю)
з iх прадметаў з утрыманнем каштоўных матэрыялаў __________________
(лiчбай i пропiссю)
у якiх утрымлiваецца агульнай вагой: золата, срэбра i г.д. ________
(лiчбай i
_________, што адпавядае (або не адпавядае дадзеным аддзелам улiку)
i пропiссю)
Разыходжаннi з запiсамi ва ўлiковых дакументах (гл. дадатак)
(няма).
Дадатак (пералiк усiх звераных нумароў)
Подпiсы членаў камiсii:
Дадатак 12
Тыповая заяўка
У АДДЗЕЛ УЛIКУ I ЗАХАВАННЯ
(або галоўнаму захавальнiку) ______________________
(назва музея)
Прашу выдаць пропуск на iмя сп. ___________________________________
Назва арганiзацыi ___________________ на тэрмiн ___________________
З мэтай (запоўнiць адзiн з нiжэйпералiчаных пунктаў):
1. Наведваннi фонду _______________ або спецыяльнай кладоўкi
для прагляду _______________________________ з мэтай працы па тэме:
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Наведваннi экспазiцыi (або фонду ______________) з правам
А) Фатаграфавання _____________________________________________
(мэта, характар здымкаў, прыкласцi спiс
___________________________________________________________________
экспанатаў)
Адрас арганiзацыi, якая праводзiць здымкi _________________________
Аплата гарантуецца. Разлiковы рахунак № ______________ у __________
аддзяленнi Дзяржбанка г. __________________________________________
Б) Капiраванне мастацкiх твораў _______________________________
(мэта капiравання,
___________________________________________________________________
назва твора)
Аплата гарантуецца. Разлiковы рахунак № ____________ у ____________
аддзяленнi Дзяржбанка г. __________________________________________
___________________________________________________________________
3. На вынас прадметаў за межы музея _______________________________
(назва прадметаў, колькасць,
___________________________________________________________________
мэта вынасу)
Подпiс асобы, якая дала заяўку на пропуск ________________
"_____" _______________ 199_ г.
Дадатак 13
ВОПIС ПРАГЛЯДАЎ
стану захаванасцi экспанатаў
Iнв.№
Аддзел ____________________________________________________________
Стагоддзе, школа, аўтар ___________________________________________
Назва экспаната ___________________________________________________
Памер _____________________________ Вага, проба ___________________
Матэрыял __________________________ Тэхнiка _______________________
Падрамнiк, манцiроўка _____________________________________________
-----------T--------------------------T-----------T----------------
Год, чысло,¦Рух i месцазнаходжанне ¦Год, чысло,¦Агляд стану
месяц ¦экспаната (сцяна, вiтрына,¦месяц ¦захаванасцi,
¦вал, стэнд, папка) ¦ ¦прафiлактыка i
¦ ¦ ¦рэстаўрацыя
¦ ¦ ¦экспаната
-----------+--------------------------+-----------+----------------
¦ ¦ ¦
Галоўны захавальнiк ___________________
(подпiс)
Рэстаўратар ___________________
Загадчык аддзела ___________________
Дадатак 14
Тыпавы лiст
___________________________________________________________________
(назва музея)
Горад _____________________________________________________________
(назва горада, адрас)
Дырэктару _________________________________________________________
___________________________________________________________________
Адрас _____________________________________________________________
___________________________________________________________________
Наступным (назва музея) нагадвае Вам аб неабходнасцi да канца
гэтага 199_ года або вярнуць прадмет, якi знаходзiцца у Вас на
часовым карыстаннi па актах № _____________________________________
у колькасцi _______________________________________________________
або зноў узбудзiць хадайнiцтва аб працягу тэрмiну iх часовага
захавання на тэрмiн да ____________________________________________
(у межах наступнага каляндарнага года)
Тэлефоны для даведак:
Аддзел улiку i захавання
(галоўны захавальнiк, загадчык фондаў)
Галоўны захавальнiк __________________
______________________________________
(дата)
___________________________________________________________________
(назва музея)
ТАПАГРАФIЧНЫ ВОПIС
__________________
Месца захавання _________________________________
(сховiшча, зала i г.д.)
__________________________________________________
(шафа, стэлаж, полка, папка, вiтрына i г.д.)
-------------------------------T------------------T----------------
Улiковыя абазначэннi ¦ Аўтар, назва ¦ Заўвагi
-------------------------------+------------------+----------------
¦ ¦
___________________________
(подпiс захавальнiка)
___________________________
(дата)
*
КНIГА
паступленняў на пастаяннае карыстанне (для мастацкiх музеяў)
---T------T-------T---------------T---------T-----------T----------T-----------T---------------T----------T------------T------T---------T-------
№ ¦Дата ¦Аўтар ¦Час, крынiца ¦Назва i ¦Захаванасць¦Матэрыял i¦Памер, вага¦Час, спосаб i ¦Кошт, калi¦Куды прадмет¦Iнв. №¦Колькасць¦Заўвагi
п/п¦запiсу¦(школа,¦i спосаб ¦кароткае ¦ ¦технiка ¦(для кашт. ¦крынiца ¦прадмет ¦перададзены ¦ ¦прадметаў¦
¦ ¦эпоха) паступлення, ¦апiсанне ¦ ¦ ¦металаў i ¦паступлення, ¦набыты ¦з распiскай ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦суправаджальныя¦прадмета ¦ ¦ ¦камянёў) ¦паходжанне ¦ ¦атрымаўшага ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦дакументы, № ¦(подпiсы,¦ ¦ ¦ ¦прадмета, акты ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦акта ¦даты i ¦ ¦ ¦ ¦экспертызы i ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦ ¦г.д.) ¦ ¦ ¦ ¦суправаджальныя¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦дакументы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
---+------+-------+---------------+---------+-----------+----------+-----------+---------------+----------+------------+------+---------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
---+------+-------+---------------+---------+-----------+----------+-----------+---------------+----------+------------+------+---------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
*
IНВЕНТАРНАЯ КНIГА (навуковы iнвентар музея)
(для музеяў, акрамя мастацкiх)
-----T----------T------------T-----------T-----------T---------T-------T-----------T------------T---------------T-----------T-------
Шыфр,¦Дата ¦№ па кнiзе ¦Назва i ¦Паходжанне ¦Матэрыял ¦Памер, ¦Захаванасць¦Крынiца i ¦№ фотанегатываў¦№ i ¦Заўвагi
№ п/п¦запiсу, ¦паступленняў¦разгорнутае¦(месца ¦i тэхнiка¦вага ¦ ¦спосаб ¦ ¦шыфр ¦
¦прозвiшча,¦ ¦апiсанне ¦стварэння, ¦вырабу ¦для ¦ ¦паступлення,¦ ¦прадмета ¦
¦iнiцыялы ¦ ¦прадмета ¦бытавання) прадмета ¦кашт. ¦ ¦дакумент ¦ ¦па старых ¦
¦асобы, ¦ ¦(аўтар, ¦i гiсторыя ¦ ¦металаў¦ ¦паступлення,¦ ¦пагашаных ¦
¦якая ¦ ¦дата, ¦прадмета, ¦ ¦i ¦ ¦кошт ¦ ¦iнвентарных¦
¦зрабiла ¦ ¦месца ¦дзе ¦ ¦камянёў¦ ¦ ¦ ¦кнiгах ¦
¦запiс ¦ ¦паходжання,¦надрукавана¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦музея ¦
¦ ¦ ¦надпiсы, ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦подпiсы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦i г.д.) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
-----+----------+------------+-----------+-----------+---------+-------+-----------+------------+---------------+-----------+--------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
-----+----------+------------+-----------+-----------+---------+-------+-----------+------------+---------------+-----------+--------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
*
IНВЕНТАРНАЯ КНIГА (навуковы iнвентар музея)
(для мастацкiх музеяў)
---T-------------T---------T---------T---------T-----------T-----------T------------T------------T-----------T---------------T-------T---------
№ ¦Аўтар пры ¦Апiсанне ¦Назва i ¦Матэрыял ¦Памер, вага¦Захаванасць¦Дакумент ¦№ кнiгi ¦№ i шыф𠦹 фотанегатываў¦Заўвагi¦Колькасць
п/п¦атсутнасцi ¦прадмета ¦кароткае ¦i тэхнiка¦(для кашт. ¦ ¦паступлення,¦паступленняў¦прадмета ¦ ¦ ¦прадметаў
¦аўтара - ¦(назва, ¦апiсанне ¦ ¦металаў i ¦ ¦кошт ¦ ¦па старой ¦ ¦ ¦
¦эпоха, школа ¦апiсанне,¦прадмета ¦ ¦камянёў) ¦ ¦ ¦ ¦пагашанай ¦ ¦ ¦
¦ ¦подпiс, ¦(подпiсы,¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦iнвентарнай¦ ¦ ¦
¦ ¦дата, ¦даты i ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦кнiзе музея¦ ¦ ¦
¦ ¦надпiсы ¦г.д.) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦i г.д.) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------+---------+---------+---------+-----------+-----------+------------+------------+-----------+---------------+-------+---------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
---+-------------+---------+---------+---------+-----------+-----------+------------+------------+-----------+---------------+-------+---------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
*
КНIГА
паступленняў музейных прадметаў (асноўнага фонду)
на пастаяннае карыстанне (для музеяў, акрамя мастацкiх)
---T-----------T---------------T-----------------T---------T----------T-----------T-----------T----------T-------------T-----T---------T-----------
№ ¦Дата запiсу¦Час, крынiца ¦Назва i кароткае ¦Колькасць¦Матэрыял i¦Памер, вага¦Захаванасць¦Кошт, калi¦У якi аддзел ¦Iнв. ¦Колькасць¦Заўвагi.
п/п¦ ¦i спосаб ¦апiсанне прадмета¦прадметаў¦тэхнiка ¦для кашт. ¦ ¦прадмет ¦збор паступiў¦№ ¦прадметаў¦Месца
¦ ¦паступлення, ¦(аўтар, дата, ¦ ¦ ¦металаў i ¦ ¦набыты ¦ ¦ ¦ ¦знаходжання
¦ ¦суправаджальныя¦месца паходжання,¦ ¦ ¦камянёў ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦прадмета
¦ ¦дакументы, № ¦надпiсы, подпiсы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦(запiс
¦ ¦акта ¦i г.д.) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦алоўкам).
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦Акты аб
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦часовай
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦перадачы,
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦выключэннi
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦i г.д.
---+-----------+---------------+-----------------+---------+----------+-----------+-----------+----------+-------------+-----+---------+-----------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
---+-----------+---------------+-----------------+---------+----------+-----------+-----------+----------+-------------+-----+---------+-----------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 15
КНIГА ЎЛIКУ НАВУКОВА-ДАПАМОЖНЫХ МАТЭРЫЯЛАЎ
---T------T----------T-----T---------T-----------T----------T------
№ ¦Дата ¦Назва i ¦Коль-¦Адкуль ¦Куды ¦Кошт (калi¦Заўва-
п/п¦запiсу¦кароткае ¦касць¦атрыманы ¦перададзены¦матэрыял ¦га
¦ ¦апiсанне ¦прад-¦(спасылка¦i подпiс ¦закуплены)¦
¦ ¦матэрыялаў¦метаў¦на ¦атрымаўшага¦ ¦
¦ ¦ ¦ ¦дакумент)¦ ¦ ¦
--+------+----------+-----+---------+-----------+----------+------
1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4¦ 5 ¦ 6 ¦ 7 ¦ 8
---+------+----------+-----+---------+-----------+----------+------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
*
Дадатак 16
КНIГА
паступленняў у часовае карыстанне
---T------T-------------------T---------T------------T--------T------------T----------T-------
№ ¦Дата ¦Назва i кароткае ¦Колькасць¦Адкуль i для¦Тэрмiн ¦Куды прадмет¦Адзнака аб¦Заўвагi
п/п¦запiсу¦апiсанне прадмета ¦ ¦якiх мэтаў ¦вяртання¦перададзены ¦вяртаннi ¦
¦ ¦(матэрыял, тэхнiка,¦ ¦атрыманы ¦ ¦i подпiс ¦прадмета ¦
¦ ¦памер, захаванасць)¦ ¦ № i дата ¦ ¦атрымаўшага ¦ ¦
¦ ¦ ¦ ¦ акта ¦ ¦ ¦ ¦
---+------+-------------------+---------+------------+--------+------------+----------+-------
1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4 ¦ 5 ¦ 6 ¦ 7 ¦ 8 ¦ 9
---+------+-------------------+---------+------------+--------+------------+----------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 17
ЖУРНАЛ РЭГIСТРАЦЫI НАВЕДВАЛЬНIКАЎ
ФОНДАСХОВIШЧА
---T----T--------T------T-----T-----------T---------T--------T-----
№ ¦Дата¦Прозвi- ¦Месца ¦Тэма ¦Назва ¦Подпiс ¦Подпiс ¦Ад-
п/п¦ ¦шча, ¦працы,¦i ¦матэрыялаў,¦выдаўш. ¦прыняўш.¦знака
¦ ¦iмя, ¦пасада¦мэта ¦колькасць, ¦матэрыялы¦матэ- ¦аб
¦ ¦iмя па ¦ ¦працы¦N, КП, iнв.¦ ¦рыялы ¦вяр-
¦ ¦бацьку ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦таннi
---+----+--------+------+-----+-----------+---------+--------+-----
1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4¦ 5 ¦ 6 ¦ 7 ¦ 8 ¦ 9
---+----+--------+------+-----+-----------+---------+--------+-----
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 18
ВОПIС IНВЕНТАРНЫХ КНIГ
па стану на 1 студзеня 199_ г.
---T------T----------T----------T-----------T-------T---------T----
№ ¦Назва ¦З якога ¦Дата ¦Пералiк ¦Коль- ¦Колькасць¦Заў-
п/п¦кнiгi,¦i па якi ¦пачатку i ¦выключаных ¦касць ¦наяўных ¦вагi
¦яе ¦iнв. ¦заканчэння¦iнвентарных¦выклю- ¦нумароў, ¦
¦шыфр i¦нумары ¦кнiгi ¦нумароў ¦чаных ¦у т.л. ¦
¦нумар ¦ўваходзяць¦ ¦ ¦нумароў¦колькасць¦
¦ ¦у кнiгу ¦ ¦ ¦ ¦прадметаў¦
---+------+----------+----------+-----------+-------+---------+----
1 ¦ 2¦ 3 ¦ 4 ¦ 5 ¦ 6 ¦ 7 ¦ 8
---+------+----------+----------+-----------+-------+---------+----
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 19
ЖУРНАЛ РЭГIСТРАЦЫI ДАКУМЕНТАЎ
ФОНДАВА-ЗАКУПАЧНАЙ КАМIСII
---T-----T---------T---------T-----------T--------------T----------
№ ¦Акт №¦Ад каго ¦Колькасць¦№ пратаколহ (па КП) ¦Заўвагi
п/п¦ ¦паступiла¦прадметаў¦фондава- ¦прадметаў, ¦
¦ ¦ ¦ ¦закупачнай ¦што паступiлi ¦
¦ ¦ ¦ ¦камiсii ¦ў асноўны фонд¦
---+-----+---------+---------+-----------+--------------+----------
1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4 ¦ 5 ¦ 6 ¦ 7
---+-----+---------+---------+-----------+--------------+----------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
*
Дадатак 20
КНIГА УЛIКУ АБМЕННАГА ФОНДУ
---T------T-------------------T-----------------T---------T---------T-----------T-----------T---------T---------T-------
№ ¦Дата ¦Час, крынiца i ¦Назва i кароткае ¦Колькасць¦Матэрыял ¦Памер. Вага¦Захаванасць¦Кошт (пры¦Месца ¦Заўвагi
п/п¦запiсу¦спосаб паступлення,¦апiсанне прадмета¦прадметаў¦i тэхнiка¦(для кошт. ¦(з подпiсам¦закупцы),¦захавання¦
¦ ¦суправаджальныя ¦(аўтар, назва, ¦ ¦ ¦металаў i ¦асобы, якая¦пратакол ¦ ¦
¦ ¦дакументы, № акта ¦дата, месца ¦ ¦ ¦камянёў) ¦праводзiла ¦ФЗК ¦ ¦
¦ ¦ ¦паходжання, ¦ ¦ ¦ ¦вопiс) ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦надпiсы, ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ ¦подпiсы) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
---+------+-------------------+-----------------+---------+---------+-----------+-----------+---------+---------+-------
1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4 ¦ 5 ¦ 6 ¦ 7 ¦ 8 ¦ 9 ¦ 10 ¦ 11
---+------+-------------------+-----------------+---------+---------+-----------+-----------+---------+---------+-------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
*
Дадатак 21
КНIГА ЎЛIКУ
сыравiнных навуковых матэрыялаў
---T------T-----T---------------T---------T---------T-----------T-----------T---------T--------------------
№ ¦Дата ¦Назва¦Крынiца ¦Колькасць¦Матэрыял ¦Спосаб ¦Асоба, ¦Захаванне¦Заўвага
п/п¦запiсу¦ ¦паступлення i ¦ ¦i тэхнiка¦кансервацыi¦правёўшая ¦ ¦(месца захавання -
¦ ¦ ¦суправаджальныя¦ ¦ ¦ ¦кансервацыю¦ ¦алоўкам, адзнака аб
¦ ¦ ¦дакументы, № ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦вырабу прадмета i
¦ ¦ ¦акта ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦запiсу ў iнвентарную
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦кнiгу)
---+------+-----+---------------+---------+---------+-----------+-----------+---------+--------------------
1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4 ¦ 5 ¦ 6 ¦ 7 ¦ 8 ¦ 9 ¦ 10
---+------+-----+---------------+---------+---------+-----------+-----------+---------+--------------------
¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
Дадатак 22
Мiнiстэрства культуры Рэспублiкi Беларусь УНIФIКАВАНЫ ПАШПАРТ
Музейны фонд Рэспублiкi Беларусь НА МУЗЕЙНЫ ПРАДМЕТ
(КАЛЕКЦЫЮ)
гiсторыка-культурныя каштоўнасцi -------------------¬
(рухомыя) ¦1 № п. ¦
¦ ¦
-----------------------------------------------+------------------+
¦2 падпарадкаванасць ¦5 № кп. ¦
¦ ¦ ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦3 музей ¦6 № iнв. ¦
¦ ¦ ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦4 аддзел ¦7 дата паступлення¦
¦ ¦ ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦8 назва i крынiца паступлення ¦9 спосаб, ¦
¦ ¦завяшчанне, ¦
¦ ¦набыццё, перадача,¦
¦ ¦дарэнне ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦10 дакументы ¦11 колькасць ¦
¦ ¦ ¦
+-----------------------T----------------------+------------------+
¦12 класiфiкацыя ¦13 тыпалогiя ¦14 народ, ¦
¦ ¦ ¦этнагрупа, ¦
¦ ¦ ¦нац. школа ¦
+-----------------------+----------------------+------------------+
¦15 дата, вытворца ¦16 датыроўка ¦
¦ +------------------+
¦ ¦17 месца стварэння¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦18 назва ¦
+-----------------------T----------------------T------------------+
¦19 матэрыял ¦20 тэхнiка ¦21 памеры ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+------------------+
¦ ¦ ¦22 фота ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+----------------------+ ¦
¦ ¦ ¦ ¦
+-----------------------+---------T------------+------------------+
¦23 кашт. металы i кам. ¦24 вага ¦25 ¦26 ¦
+-----------------------+---------+------------+------------------+
¦27 кароткае апiсанне ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦28 подпiсы ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦29 надпiсы ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦30 клеймы, пячаткi i iншыя знакi ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦31 час i месца бытавання ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦32 час i месца выяўлення ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦33 асобы, звязаныя з каштоўнасцю ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦34 падзеi, звязаныя з каштоўнасцю ¦
¦(наяўнасць сувязi з iншымi каштоўнасцямi: так не) ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦35 апiсанне захаванасцi ¦
¦ ¦
+-----------------------------------------------------------------+
¦36 рэстаўрацыя ¦
¦ ¦
+----------------------------------------------T------------------+
¦37 рэкамендацыi па рэстаўрацыi, тэрмiновая ¦38 магчымасць ¦
¦кансервацыя, прафiлактычны агляд ¦транспартыроўкi: ¦
¦ ¦так не ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦39 экспанаванне ¦42 тапаграфiчны ¦
¦ ¦шыфр ¦
¦ +------------------+
¦ ¦43 старыя ¦
¦ ¦абазначэннi ¦
¦ +------------------+
¦ ¦44 даты зверкi ¦
¦ ¦наяўнасцi ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦40 бiблiяграфiя ¦45 колькасць ¦
¦ ¦укладышаў , ¦
¦ ¦дадаткаў, ¦
¦ ¦фотаздымкаў ¦
¦ +------------------+
¦ ¦46 дата ўводу ¦
¦ ¦iнфармацыi ў ЭВМ ¦
¦ +------------------+
¦ ¦47 адказныя ¦
¦ ¦склаў: ¦
¦ ¦пасада: ¦
¦ ¦ ¦
¦ ¦подпiс: ¦
¦ ¦ ¦
¦ ¦дата: ¦
+----------------------------------------------+------------------+
¦41 архiўныя матэрыялы ¦зацвердзiў: ¦
¦ ¦гал.захавальнiк ¦
¦ ¦ ¦
¦ ¦подпiс: ¦
¦ ¦ ¦
¦ ¦дата: ¦
L----------------------------------------------+-------------------
<<< Главная
страница | < Назад
|
